Süveyda’da ateşkes: Bedevi aşiretleri kenti 'yakmakla’ tehdit etti

Suriye'nin Süveyda kentinde ateşkes ilan edildi. Hükümet yanlısı Arap Sünni savaşçılar, güneydeki Dürzi nüfusun çoğunlukta olduğu Süveyda vilayetini hedef alarak, iddia edilen rehineleri serbest bırakmaması halinde Süveyda’yı "yakmakla" tehdit etti. Bir savaş gözlemcisi, son mezhepsel çatışmalarda binden fazla kişinin öldüğünü bildirdi.

Barrack: Ateşkes saat 17.00'da başladı

Amerika Birleşik Devletleri'nin Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, "Şam saatiyle 17:00 itibarıyla tüm taraflar, bir duraklama ve çatışmaların sona erdirilmesi konusunda uzlaştı. Kapsayıcılığa ve kalıcı bir gerilimin azaltılmasına giden yolda bir sonraki temel taş, esirlerin ve tutukluların tam olarak takas edilmesidir; bunun lojistik süreci devam etmektedir" açıklamasında bulundu. 

"İntikamımızı alacağız"

Sünni Bedevi aşiretlerine mensup bir savaşçı, onlarca kişiyle birlikte Süveyda vilayetinin girişinde beklerken Rûdaw'dan Solin Muhammed’e konuştu:

“İntikamımızı alacağız – rehinelerimiz içeride, şehitlerimiz içeride, ölülerimiz ve kadınlarımız içeride.”

Bu kişiler, Dürzi savaşçılarla çatışmaları sürdürmek için Süveyda vilayetine girmeye çalışırken, ABD’nin arabuluculuğuyla ilan edilen ateşkesi uygulamak üzere konuşlandırılan devlet güvenlik güçleri tarafından durduruldu.

Aynı savaşçı, Dürzi topluluğuyla genel bir sorunları olmadığını, yalnızca Şam’a başkaldıran ve savaşçıları günlerdir Bedevi aşiretleriyle çatışan en etkili Dürzi dini lideri Şeyh Hikmet el-Hicrî ile sorunları olduğunu belirtti.

“Süveyda’yı içindekilerle birlikte yakacağız. Biz vatanın ve cumhurbaşkanı [Ahmed el-Şara]’nın onurunu taşıyoruz. Başkanın talimatını bekliyoruz” diyen savaşçı, Dürzi militanların Bedevi aşiret mensuplarını rehin tuttuğunu öne sürdü.

Çatışmalar sürüyor: Ölü sayısı 1.017’ye yükseldi

Süveyda’da Dürzi savaşçılarla aşiret grupları arasındaki çatışmalar devam ediyor. İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne (SOHR) göre, Cumartesi günü ilan edilen ateşkese rağmen, ölü sayısı en az 1.017’ye ulaştı.

SOHR Başkanı Rami Abdulrahman, Rûdaw İngilizce servisine yaptığı açıklamada, ölenler arasında 104’ü sivil olmak üzere 440 Süveyda sakini bulunduğunu belirtti. Ölen sivillerden 6’sı çocuk, 16’sı kadın. Ayrıca, savunma bakanlığı ve devlete bağlı genel güvenlik birimlerinden 361 kişi, bu sayıya dahil. Ölenler arasında 18 Bedevi aşiret üyesi ve 1 Lübnanlı silahlı kişi de bulunuyor.

“Ateşkesi bozarlarsa kimse bizi durduramaz”

Başka bir Bedevi savaşçı da Süveyda girişinde Rûdaw’a yaptığı açıklamada, öncelikli endişesinin içeride rehin tutulduğunu öne sürdüğü kabile üyeleri olduğunu söyledi:

“Ateşkesle birlikteyiz ama yemin ederim ki eğer onlar ateşkesi bozar, kimse bizi durduramaz – ne başkan ne de maliye bakanı. Devlet güçleri Süveyda’dan çekilsin, mesele Suriye halkına kalsın – ne İsrail ne Amerika ne de başka bir ülke. Kimse bizi durduramaz.”

Etrafındaki birçok savaşçı öfkeliydi ve intikam çağrıları yapıyordu.

İsrail devreye girdi, Şam’daki savunma bakanlığı hedef alındı

Çatışmalar, 13 Temmuz’da Dürzi ve Bedevi aşiretleri arasında patlak verdi. Bölgesel krize dönüşen bu çatışmalara İsrail de Dürzilere destek vererek dahil oldu. İsrail, Suriye devlet güçleri ile Şam’daki savunma bakanlığı binasını hedef alan hava saldırıları düzenledi.

ABD arabuluculuğunda ateşkes ilan edildi

Cumartesi günü, ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın arabuluculuğuyla Suriye ve İsrail arasında ateşkes ilan edildi. Ancak daha önceki birçok ateşkes gibi bunun da kalıcı olması beklenmiyor.

Suriye Enformasyon Bakanı Hamza el-Mustafa’ya göre, yeni ateşkes planı üç aşamadan oluşuyor:

1-Güvenlik güçlerinin konuşlandırılarak çatışmaların azaltılması ve ana yolların güvenceye alınması

2-Dera ile Süveyda arasında insani koridorların açılması

3-Devlet kurumlarının kademeli olarak yeniden faaliyete geçirilmesi ve tam hukuk düzeninin sağlanması

Mustafa, güvenlik durumunun kötüleşmesinden “İsrail’in açık müdahalesini” ve uluslararası arabuluculuk kapsamında Suriye güvenlik güçlerinin geri çekilmesini sorumlu tuttu.

“Bu durum bölgede düzenin ve istikrarın sağlanmasını engellemiş, insani yardımların sürekliliğini ve halkın temel ihtiyaçlarının karşılanmasını da zorlaştırmıştır” dedi.

Dürzi liderliğine suçlama: Yardımlar engelleniyor

Suriye Dışişleri Bakanlığı ise, “Hikmet el-Hicrî’ye bağlı silahlı yasa dışı milislerin” Çarşamba gününden bu yana Süveyda’ya yardım ulaştırılmasını engellediğini açıkladı. Bakanlığa göre, sadece sınırlı sayıda Suriye Kızılhaçı aracının girişine izin verildi.

Yeni yönetim azınlıkları korumakta yetersiz

Aralık ayında Beşar Esad’ı deviren yeni Suriye yönetimi, iktidara geldiğinden bu yana azınlıkları yeterince koruyamamakla eleştiriliyor.

Uluslararası Göç Örgütü (IOM), AFP’ye yaptığı açıklamada, Süveyda’daki son çatışmalar nedeniyle toplam 128 bin kişinin yerinden edildiğini bildirdi.

ABD: “Çatışmalar durdu, sırada rehine takası var”

ABD’li Temsilci Barrack, Pazar günü yaptığı açıklamada, tüm tarafların düşmanlıkları durdurduğunu belirtti:

“Şam saatiyle 17:00 itibariyle tüm taraflar ateşkese geçti. Kalıcı bir çözümün ve kapsayıcı barışın temeli olarak, sırada rehine ve tutukluların tamamen değişimi var – lojistik hazırlıklar sürüyor.”(Rudaw)