“Gene gel, gene gel! \
\
Her ne olursan ol, gene gel! \
\
Kâfir isen de, Mecûsî isen de, putperest isen de gene gel.\
\
Bizim dergâhımız ümitsizlik dergâhı değil; \
\
Yüz kere tövbeni bozmuş olsan da gene gel!” Mevlana rivayete göre horosan’da dünyaya gelmiştir.Bir başka rivayet ise Afgan olduğu yönünde:\
\
Mevlana ;1244’te Şems-i Tebrizi ile tanışmasından sonra büyük bir değişiklik geçirmiştir. Bu karşılaşmadan önce binlerce insanın izlediği örnek bir Hanefi imam olan Mevlana, Şems’le karşılaştıktan sonra sıra dışı ve geleneklere meydan okuyan biri olmuştur.Yaşam biçimi tamamen değişmiştir. \
\
Bazı kaynaklara göre 40 gün, bazılarına göre üç ay, bazılarına göre altı ay süren bir halvet döneminden sonra Mevlana’nın artık tüm zamanını Şems’le geçirmesi, ders ve vaaz vermeyi kesmesi, Hint alacası renginde bir hırka ve bal rengi külah giymeye, sema ve raksa başlaması hem Sünni ulemayı, ailesini, öğrencilerini hem de halkı rahatsız etmeye başlar. Rahatsızlık giderek Şems’e karşı kine dönüşür. Öyle ki, Şems 1 Mart 1246’da (yani karşılaşmalarından 15 ay 20 gün sonra) Konya’dan ayrılıp Şam’a gitmek zorunda kalmış. Ancak Mevlana bu ayrılığa dayanamaz. Şems’e durmadan mektuplar yazar. Sonunda babasının haline dayanamayan oğlu Mehmed Bahaeddin tekrar Konya ya getirir. \
\
“Ölüm günüm, düğün günüm olacaktır” diyen Mevlana’nın 17 Aralık 1273 Pazar ,günü bu âlemden göç etmesiyle cenaze namazını Sadreddin Konevî’nin kıldırdığı söylenir. Her yıl Şeb-i Arus (Allah’a kavuşmasından mülhem ‘Düğün Gecesi’) bayramı olarak kutlanan gün, Mevlana’nın ölüm günüdür. Ancak Hicri takvim ile miladi takvimin farklar yüzünden, Mevlana’nın ölüm günü her yıl 17 Aralık’a rastlamaz., \
\
Mevlana, babasının Horasan çamurundan yapılmış kabri üzerine defnedilmiştir. Rivayetlere göre Mevlana defin için mezarına getirildiğinde, babası Bahaeddin Veled onun ilmine hürmeten ayağa kalkmış ve ona başucunda yer vermiştir. Bunu destekleyen kanıt ise sandukaların pozisyonudur. Yani bugün halkın, babasının oğluna hürmeten ayağa kalktığını düşünmesine nedendir.Mevlana ‘dan bazı sözler iyi örnektir. \
\
Ey oğul, herkesin ölümü kendi rengindendir. Düşmana düşmandır, dosta dost!\
\
Ayna halk’a nazaran güzel bir renktedir. Zenciye nazaran o da zencidir.\
\
Ey can, aklını başına devşir. Ölümden korkup kaçarsın ya; doğrusu sen, kendinden korkmaktasın.\
\
Gördüğün, ölümün yüzü değil, kendi çirkin yüzün. Canın bir ağaca benzer; ölüm onun yaprağıdır.\
\
İyiyse de senden yetişmiş, yeşermiştir; kötüyse de. Hoş nahoş.. gönlüne gelen her şey senden, senin varlığından gelir.\
\
Sözünü öyle bir izah et ki havas da avam da istifade etsin.\
\
Herkesin aklının ereceği, fikrinin anlayacağı bir tarzda anlat. \
\
YÜKSEL AVŞAR\
Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Nerina Azad'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.