Kamal Soleimani: Öcalan’ın Entegrasyonu

Akademisyen Kamal Soleimani, Abdullah Öcalan’ın proje ve söylemlerini eleştiren yeni değerlendirmesinde, Öcalan’ın demokratik konfederalizm söyleminin aslında Kürtleri “ulus” olarak tanımayı reddeden; dolayısıyla onları Türk, Fars ve Arap toplumlarının içine yerleştirip eritmeyi meşrulaştıran bir entegrasyon vizyonu taşıdığını söylüyor. Soleimani’ye göre mesele sadece kültürel hak talebi değil; asıl tartışma “kim kimin içinde entegre edilecek” sorusu etrafında toplanıyor

Kamal Soleimani, Öcalan’ın projesini “entegrasyon” kavramı çerçevesinde yeniden okumayı öneriyor. Metinde öne çıkan temel iddia şu: Öcalan, Kürtleri bağımsız bir ulus olarak değil, “toplumsal bir gerçeklik” olarak gördüğü için, Kürtlerin devletler tarafından uygulanan asimilasyon süreçlerine benzer biçimde “ev sahibi” toplumlara katılmasını kabul edilebilir buluyor. Soleimani’ye göre bu yaklaşım, Kürtlerin kolektif statü ve kültürel hak taleplerini zayıflatıyor; sonuç ise Kürt kimliğinin siyasal ve kültürel açıdan eritilmesi riski.

Kamal Soleimani hocanın sosyal medya hesabında paylaştığı değerlendirme şöyle:

“Benim ileri sürdüğüm şudur: Öcalan’ın projesi, tam da devletlerin Kürtleri bütün imkânlarına rağmen artık bütünüyle entegre etme ve egemen toplum içinde eritme kapasitesini yitirdiği noktada devreye girer.

Tıpkı dinî söylemde ‘deccal’in –ya da antichrist’in– halka eşeğin dışkısını hurma diye pazarlaması gibi, Öcalan da aynı işi kendi gecikmişliğinin imkânları içinde yürütmektedir.

‘Entegrasyon’ kısaca, tekil bir öznenin daha büyük ve egemen bir toplumsal bünyeye uyarlanması ve orada eritilmesi demektir; çoğu kez de diasporik ya da göçmen bir unsurun ‘ev sahibi’ toplumla uyumlandırılması için kullanılır.

Nasıl ki bir göçmen topluluğun ev sahibi toplumla kaynaştırılmasından söz ederiz, Öcalan da Kürtleri bir ‘ulus’ olarak değil, açıkça Demokratik Konfederalizm kitabında belirttiği gibi (s. 40) toplumsal bir olgu olarak gördüğü için, Kürtlerin diğer uluslara entegre edilmesini makul sayar.

Bu yüzden Kürtler adına kültürel hak talebini de yerinde görmez. Kürt, tıpkı bir göçmen yahut sığınmacı topluluk gibi yalnızca ‘toplumsal bir gerçeklik’tir.

Dolayısıyla Öcalan, Kürtlere de devletlerin göçmenlere uyguladığı muamelenin aynısının yapılmasını ister: Kürtler de ‘ev sahibi’ toplum addedilen Türk, Fars ve Arap toplumlarının içine yerleştirilip onlarla karıştırılacak, entegre edilecektir.

Bugün Bozkurtçu Türklerin İran’da ‘Rojhelat Kürtleri göçmen ve gelmedir’ demeleri size garip gelmesin; her iki söylemin de kaynağı Türk devlet aklı ve Türkiye merkezli ajandadır.

İşte bu yüzden şu çok basit soru Öcalan’a ve PKK’ye yöneltilmelidir: ‘Kim kimin içinde entegre edilecektir?’

Hiç kimse ‘Türkler, Farslar ve Araplar Kürtlere entegre edilmelidir’ demiyor — ki ben de Kürtlerin herhangi bir başka ulusa entegre edilmesine karşı olduğum kadar buna da karşıyım.

Öcalan ve PKK’nin söylediği şudur: Kürtler ötekilerin içine entegre edilmelidir.

Peki PKK, on binlerce Kürt’ün hayatını yalnızca Kürtlerin Türklüğe entegre edilmesi ve asimile edilebilmesi için mi feda etti?

PKK’nin entegrasyonculuğu, Kürdü Türk, Fars ve Arap devletlerinin asimilasyoncu ve çözücü yasalarına uymayan ‘uygunsuz’ ve ‘fazla gelen’ unsur olmaktan çıkarmaya yöneliktir.

Aynı o devletler ki Kürtlerin hak talebini ‘eşkıyâ, eşrâr, ekrâd muharribîn’ diye damgalamışlardır.

Ne var ki ‘entegrasyon’ sözcüğü Latinceden geldiği için, sanki Kürde gerçekten bir statü, bir hak, bir yer verilmişmiş gibi sunulabilmektedir.”

Soleimani’nin paylaşımı, sosyal medyada geniş yankı buldu. Akademisyenin bu yorumları, hem Kürt hareketinin iç tartışmalarını hem de bölgedeki siyasal söylemlerin dönüşümünü yeniden gündeme taşıdı.