Irak, İran ile Suriye arasında sessiz arabulucu rolünde

Irak, İran ve Suriye arasındaki gerilen ilişkileri yeniden onarmak amacıyla perde arkasında yoğun diplomatik temaslar yürütüyor. The New Region haber ajansına konuşan siyasi kaynaklara göre, Irak yönetimi, Aralık ayında eski Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın devrilmesinden bu yana zayıflayan Tahran-Şam hattında “stratejik soğukluğu” aşmak için aktif arabulucu rolü üstlendi.

Bağdat yönetimi, hem coğrafi konumu hem de İran ile olan güçlü bağlarını kullanarak, yeni Şam hükümeti ile Tahran arasında temkinli bir yakınlaşma süreci başlatmayı hedefliyor.

“On İki Günlük Savaş” sonrası yeni dengeler

2025’in ortasında yaşanan ve kesin bir galibi olmayan “On İki Günlük Savaş”ın ardından bölgesel dengeler köklü biçimde değişti. İran’ın Suriye ve Lübnan’daki nüfuzunun kırılganlığı ortaya çıkarken, Tahran iç siyasi baskılar ve ekonomik sorunlar nedeniyle bölgesel stratejisini yeniden gözden geçirmek zorunda kaldı.

Yeni Suriye hükümetinde İran’a mesafeli isimlerin yer alması da Tahran’ı daha temkinli, dolaylı ve düşük profilli bir etki politikası izlemeye itti.

Gizli görüşmeler ve diplomatik temaslar

Siyasi kaynaklara göre, Irak ve Suriye arasında aylardır süren gizli temaslar, İran’ın sessiz katılımıyla ilerliyor. Bağdat’tan Şam’a gizli heyetler giden Iraklı yetkililer — aralarında dışişleri ve istihbarat temsilcileri de var — Suriye Dışişleri Bakanlığı yetkilileriyle bir dizi toplantı gerçekleştirdi.

Bu görüşmelerde, İran ile yeni Suriye yönetimi arasında iletişim kanallarının yeniden açılması, İran’ın Suriye’deki ekonomik ve askeri çıkarlarının korunması ve Tahran’ın resmi varlığının yeniden tesis edilmesi konuları ele alındı.

Bir kaynak, “Bağdat çift yönlü bir rol oynuyor. Hem Şam’ın İran’a bakışını Tahran’a aktarıyor hem de Şam’a, İran’ın doğrudan müdahalesini azaltacak ekonomik ve güvenlik temelli öneriler sunuyor,” ifadelerini kullandı.

Irak’ın denge siyaseti

Siyasi bilimci Halife et-Temimi, Irak’ın bölgedeki benzersiz konumu sayesinde Tahran ile Şam arasında köprü olabileceğini söyledi.

“Bağdat son yıllarda hassas bölgesel dosyaları yönetebileceğini gösterdi,” diyen Temimi, Irak Başbakanı ve istihbarat şefinin Suriye’ye yaptığı çok sayıda ziyaretin bunun göstergesi olduğunu belirtti.

Temimi’ye göre, iki taraf da samimi bir siyasi irade ortaya koyarsa Irak arabuluculukta başarı sağlayabilir. Ancak İran’ın, içerdeki muhafazakâr çevrelerin tepkisinden kaçınmak için bu süreci zamana yayma eğiliminde olabileceğini söyledi.

“Olası bir yakınlaşma duygusal değil, stratejik bir karardır. Her iki ülkenin çıkarları dikkatle hesaplanmalı,” diyen Temimi, mevcut durgunluğun uzun sürmeyeceğini savundu:

“Sonuçta iki ülkenin çıkarları, aralarındaki buzları eritecek kadar güçlü.”