Irak’ta Şii nüfusun yaşadığı kentlerde rejim karşıtı bir ayaklanmaya dönüşen kitlesel protestolar yaklaşık olarak 10 gündür devam ederken, Kürdistan Bölgesi ve Süni nüfusun yaşadığı bölgelerde halk gelişmeleri şimdilik sessizce izliyor. Gösterilerde Irak polis ve askeri güçleri en az 10 kişiyi öldürürek, yüzlerce kişiyi de yaralandı. BM Irak Temsilciliği hükümete gösterileri engellerken şiddet kullanmaması uyarısında bulundu.
Şii nüfusun yoğun olduğu orta ve güney Irak kentlerinden Basra, Necef, Misan ve Nasiriyye'de elektrik kesintilerini protesto ile başlayan gösteriler başkent Bağdat’a da sıçramış durumda. Yoğun şiddetin kullanıldığı eylemlerde, parti ve hükümet binaları da işgal edilerek yakılıyor.
Hükümet gösterilerin yayılmasını engellemek için internet bağlantısını keserek tedbir almaya çalışıyor. Dijital Medya ve Sosyal Medya Danışmanlığı Firması Market Wings, internet kesintileri nedeni ile Irak’ta günlük 40 milyon dinar zarar ettiklerini belirtti.
BM’den hükümete şiddet uyarısı
Birleşmiş Milletler Irak Temsilcisi Jan Kubis, Abadi hükümetine göstericileri koruması çağrısında bulunarak, gösterilerin, siyasi amaçlara alet edilmemesi gerektiğini vurguladı.
Ülkede yeni hükümetin de “acil” olarak kurulması gerektiğini bildiren Jan Kubis yaptığı yazılı açıklamada yeni kabine için acele edilmesi çağrısında da bulundu.
BM Temsilcisi, göstericilerin öldürülmesinden endişe duyduklarını, güvenlik güçlerinin şiddete başvurmaması gerektiğini kaydetti.
Protestolar Irak’ı üçe böldü
Irak’da Şii yoğunluklu başlayan gösteriler şimdilik, Sünilerin yaşadığı Musul ve Anbar vilayetlerinde karşılık bulmadı. Protesto gösterileri ikinci haftasına girerken IŞİD’ın büyük tahribatlar yaptığı ve ciddi bir yoksullukla boğuşan Süni halkın yaşadığı Selahaddin, Anbar ve Musul gibi batı ve kuzey bölgelerde ise sessizlik hakim.
Sünni halkın, hala herhangi bir gösterinin terörizm ile bağlantılı olabileceğinden ürktüğünü belirten Siyaset Bilimi Profesörü Ayad el-Anbar, Şark-ül Avsat gazetesine konu hakkında, “Sünniler hizmetlerdeki kötüleşmeye ve güney bölgelere kıyasla geri kalmalarına rağmen protestoya cesaret edemiyor. Batı’daki halk güneydeki protestoları destekliyor, kendilerinin ikinci sınıf vatandaş olarak muamele gördüğünü düşünüyor. Gösteriler yönetime karşı olarak nitelendiriliyor. Halk taleplerini ifade edebilecek uygun araçlara sahip değil” dedi.
Kürdistan da şimdilik sessiz
Öte yandan uzun zamandır maaş verilmemesi, sosyal hizmetlerin yerine getirilememesinden dolayı geçtiğimiz yıl Süleymaniye ve Halepçe bölgelerinde şiddetli protestoların yaşandığı Kürdistan Bölgesi’nde sessizlik hakim.
Ancak protestoların devam etmesi halinde Kürdlerin de özellikle Kerkük’te Abadi hükümetine karşı ayaklanması bekleniyor.
Bu arada Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin de gelişmelerden endişeli olduğu ve geçen yılki hükümeti hedefleyen protestoların tekrar başlamasından kaygı duyulduğu bildiriliyor.
Öte yandan Irak Başbakanı Haydar Abadi’nin talimatı üzerine merkezi hükümete bağlı bazı silahlı birliklerin Kerkük’ten Irak’ın güney bölgelerine kaydırıldığı Kerkük’te bulunan Haşdi Şabi Sözcüsü Eli Hisêni, sözkonusu birliklerin orada güvenliği sağlamak amacıyla güneye gönderildiğini belirtti.
Bu arada Irak Hükümeti’nin, benzer protestoların Kerkük’te de başlamasından korktuğunu belirten KDP Kerkük Meclisi Üyesi Adnan Kerkuki, “Irak Hükümeti benzer olayların Kerkük’te de başlamasından çok korkuyor. Güçlerini kentten çekmediler. Hükümet, kentteki Kürtler’i gözlem altında tutması için güçlerine talimat verdi” dedi.
Kerkuki, “Şehirde durum çok kötü. Halka hizmet verilmiyor. Güvenlik sağlanamıyor. Kentteki Araplaştırma politikaları devam ediyor. Kürdler endişeli ve rahatsız” diyerek, Irak Hükümeti’nin Kerkük’ü kaybetmekten çok korktuğunu belirttti. Kerkuki, “kentin onlara ait olmadığını biliyorlar” dedi.
