Kurdistan Başkanı Barzani’nin 25 Eylül’de düzenlenecek bağımsızlık referandumundan “Evet” sonucu beklediği vurgulanan Reuters haberinde Irak’ın kuzeyinde bağımsız bir Kurdistan ile sonuçlanabilecek referandumun, kayda değer Kürt nüfusun bulunduğu Türkiye, iran ve Suriye’ de bölgesel bir parlamaya dönüşebileceği korkularını minimize ettiği vurgulandı.
Güney Kürdistan'da Referandum’un gerçek sebebinin ayrılmak değil, petrol yönünden zengin Kerkük gibi tartışmalı Kürt bölgelerinin Kürdistan egemenliği altına geçmesi korkularının gittikçe büyüdüğüne dikkat çekilen haberde, Kurdistan Bölgesi’ndeki Celal Talabani liderliğindeki Kurdistan Yurtseverler Birliği (YNK) veya muhalif Goran hareketi gibi partilerin tümünün, Mesud Barzani ve partisi Kurdistan Demokratik Parti (KDP) önderliğinde olmaması koşuluyla bağımsızlık yanlısı oldukları belirtiliyor.
Referandum’da, 2014 yılında Peşmerge güçleri tarafından IŞİD işgalinden kurtarılan Kerkük’ün kaderinin de belirleneceğini dile getiren Barzani son derece rahat bir şekilde, “Kerkük halkının referandumda vereceği karara saygı duyulmalı” diyor.
Peşmerge güçleri, Türkmen ve Arapların da hak iddia ettiği Kerkük’ü etkili bir biçimde kontrol ettiği dile getirilen haberde Iraklı şii milis örgütü Haşdi Şabi’nin Kürtleri, Kerkük ile diğer üç tartışmalı bölge Şengal, Mahmur ve Hanekin’den silah zoruyla çıkarmakla tehdit ettiğine vurgudu bulunuluyor.
Haberde, referandumun hemen ardından Bağdat, komşu ülkeler ve uluslararası güçlerle mevcut çelişkilerin çözümü konusunda görüşmelere başlayacaklarını dile getiren geleneksel Peşmerge giysileri içindeki Mesud Barzani’nin, “Temel amacımız, barış ve diyalog yoluyla halkımızın vereceği kararın uygulanmasını sağlamaktır” sözlerine yer veriliyor.
Tarihi Referandum
2003’te Saddam Hüseyin’in devrilmesinin ardından kurulan İran destekli Şii ağırlıklı hükümeti, federal devlet çatısı altında Kürtlerin güçlenmemesi için anayasal anlaşmalara uymamakla suçlayan Barzani “14 yıl boyunca sabırla beklemelerine ve ortaklarıyla bu sorunu tartışmalarına rağmen her defasında zamanın uygun olmadığı itirazlarıyla karşılaştıklarını” dile getiriyor ve, buna mukabil kendisini de “O halde doğru zaman ne zaman?’ diye sorduğunu” vurguluyor.
Kürtlerin, kolonel güçlerin Ortadoğu’yu böldükleri Birinci Dünya Savaşı’ndan bu yana bağımsız bir devlet arayışında olduklarını, topraklarının günümüzdeki Irak, Suriye, Türkiye ve İran devletleri arasında bölündüğüne dikkat çekilen haberde, Saddam hükümetinin 1980’li yıllarda Kürtlere karşı Enfal adı verilen büyük bir katliam gerçekleştirdiği ve Halebçe şehrine atılan kimyasal gazlar dahil onbinlerce Kürt insanının katledildiği dile getirildi.
Kürt halkının kötü kaderini düzeltmek zorunda olduklarını dile getiren Barzani, “Bağımsızlığın iyi bir şey olmadığını savunanlara karşı biz: ‘Eğer bağımsızlık bizim için iye değilse, sizin için neden iyi?’ diye sormaları gerektiğini” vurguluyor.
Referandumun şiddeti körükleyeceği spekülasyonlarına karşı çıkan Başkan Barzani, “Halkın meşruiyetinin, dış müdahaleler veya herhangi bir siyasi partinin meşruiyetinden çok daha önemli olduğuna” dikkat çekti:
“Kendi gelecekleri ile ilgili karar alan Kurdistan halkının oluşturacağı büyük dalga karşısında hiç bir gücün durabileceğini sanmıyorum. Sadece bozmak için bazı girişimler olabilir. Biz bunun gerçekleşmemesi için elimizden geleni yapacağız.”
Bağımsızlık referandumunun ertelenmesinin daha büyük bir istikrarsızlığa yol açacağını dile getiren Başkan Barzani, Türkiye, Irak ve İran’ın endişelerini gidermeye hazır olduklarını vurguladı:
“Biz istikrarın sembolü olduğumuzu kanıtladık. Hal böyleyken referandum yoluyla olası bir istikrarsızlığın da önüne geçiyoruz. Gelecekte olası bir kan dökülmenin de önünü alabiliriz.2
Barzani, Kürt devletinin aralarında Hristiyan, Ezidi ve Şebeklerin de bulunduğu azınlıkların haklarının korunması hususunda tam garanti verdiğini dile getiren Başkan Barzani, Peşmerge güçlerinin azınlıkların yaşadığı bölgeleri IŞİD’ten geri almak için yüzlerce şehit verdiğini belirtti.
Irak hükümetini, savaş sonrası siyasi, güvenlik ve yönetim planları oluşturmamakla suçlayan Başkan Barzani, “Bu politik planın hazırlanmaması halinde sürecin olumsuzlaşacağı” uyarısında bulundu.
“Musul’un durumu ve kurtarıldıktan sonrası ile ilgili büyük endişelerim var. Çünkü IŞİD’in Musul’daki varlığının sona ermesi IŞİD’in sona ermesi anlamına gelmiyor. Musul’u bu duruma getiren etkenler henüz ortadan kalkmış değil."
Bölgenin geleceğiyle ilgili çok büyük endişelerim var. Umarım ben yanılırım.”
