Düzce Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. Dr. Yasemin Yılmaz, gazetecilere yaptığı açıklamada, 2015 yılında Mazgirt ilçesinde başlatılan arkeolojik yüzey araştırmalarına 2016 yılında ara verildiğini, çalışmaları bu yıl Pertek ilçesinde yeniden başlattıklarını anlattı. Yılmaz, çalışmayı Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümünden Araştırma Görevlisi Dr. Ozan Ozbudak, arkeolog Mehmet Ali Polat, Kültür ve Turizm Bakanlığı temsilcisi Kenan Öncel ile birlikte yürüttüklerini belirtti.
Dersim'de yapılan çalışmalarda son derece önemli keşifler yaptıklarını ifade eden Yılmaz, 'Bunların en önemlisi ve ilki bizim arkeoloji literatüründe paleolitik çağ dediğimiz ve diğer literatürde eski taş çağ olarak geçen, ortalama olarak diğer yerleşmelerde bulduğumuz kalıntılardan bir milyon yıl öncesine tarihlenebilecek paleolitik çağ dönemine ait taş aletler bulduk. Bu bizim için önemi bir keşif ve en önemli keşiflerimizden biri bu yıl için. Bu tabii bölgede tek bir alan değil.' dedi.
Dersim'de daha önceden yapılan çalışmada paleolitik dönemin bölgede varlığını bildiklerini anlatan Yılmaz, şunları söyledi:
'Paleolitik dönemin bölgede varlığını biliyorduk ama bu kadar eskiye gideceğini bilmiyorduk. Bu höyükten bulduğumuz taş aletlerden yola çıkarak benzerlerinin başka yerleşmelerde mutlak tarihlerle bir milyona tarihlendiğini öğrendik. Biz de henüz emin değiliz ama bu döneme kadar gidebileceğini tahmin edebiliyoruz. Bölgede ikinci önemli keşfimiz bizim neolitik dediğimiz ilk yerleşik toplumların izlerini bulduk. Bu neden önemli? Çünkü eski toplumlar paleolitik dediğimiz dönem avcı derleyici olarak yaşıyordu. Cilalı taş devrinde, yani günümüzden 10 bin yıl öncesinde yerleşik hayata geçmeye başladılar. Bu yerleşik hayata geçmiş toplumlara biz daha güneyden Şanlıurfa'dan, Diyarbakır'dan, Gaziantep'ten biliyorduk ama kuzey sınırının bu kadar yukarıya geçebileceğini bilmiyorduk. Bu keşif Tunceli'de de ilk neolitik toplulukların olduğunu bize gösterdi. Çanak çömleksiz neolitik dönem bu. Günümüzden 10 bin yıl öncesine tarihleniyor. Bu döneme ait mimari kalıntılar yüzeyde bulduk.'
Arkeolojik yüzey araştırmasında çakmak taşından yapılmış aletler ile obsidyen aletler bulduklarını belirten Yılmaz, aletleri konunun uzmanlarıyla detaylı bir şekilde inceleyeceklerini söyledi.
Dersim'de incelenen her noktada farklı dönemlere ait arkeolojik kalıntılar bulduklarını anlatan Yılmaz, 'Bu da bize şunu gösterdi. Tunceli'de, Anadolu'nun diğer köşelerinde olduğu gibi paleolitikten başlayarak şimdiki çalışmalarımızda elde ettiğimiz ilk verilere göre birinci bine kadar farklı dönemlere ait kalıntıların bol miktarda bulunduğunu tespit ettik. Dolayısıyla gayet başarılı bir çalışma yaptık.' dedi.
Dersim'de arkeolojik yüzey tarama çalışmalarının devam edeceğini ifade eden Yılmaz, çalışmada çıkacak sonuçların Dersim için son derece önemli olduğunu belirtti.
Arkeolojik yüzey taramalarının Dersim için ilk sistematik çalışma olduğunu belirten Yılmaz, şunları söyledi:
'Keban Projeleri çerçevesinde yapılan çalışmalarda paleolitik döneme tarihlenen yerleşim tespit edilmişti. Günümüzden 6 binlere tarihlenen yerleşim alanı vardı. Ama arada neler var? Bizim insanlık tarihi için önemli olan ilk yerleşim toplumlarla ilgili Tunceli ili sınırları içerisinde kalıntı var mı? Bu sorular bizim açımızdan oldukça önemliydi. Bu yıl burada olduğunu fark ettik. Bu bugünki bilgilerimize göre ilk yerleşik toplumların Anadolu'da en kuzey sınırını oluşturuyor. Bu açıdan önemli bir keşif olduğunu düşünüyoruz. Günümüzden 10 bin yıl öncesine tarihlenebilir diye düşünüyoruz yine bulduğumuz obsidyen ve çakmak taşı, yontma taş aletlere bakarak. Ama tabii bunları tekrar tekrar gözden geçirip sağlamasını yapmaya ihtiyacımız var.'
