Ortadoğu Yanarken Irak 'Selden Kurtulan' Tek Ülke mi?

Gazze’de 7 Ekim 2023’te başlayan savaşın ardından bölgeyi saran çatışmalar Şam’dan Beyrut’a, Sana’dan Tahran’a kadar genişlerken, Irak şimdilik bu yangından en az etkilenen ülke olarak öne çıkıyor.

Ancak bölgesel denklemler değişirken, Irak’ın “fırtınadan kurtulan tek ülke” statüsünü koruması giderek zorlaşıyor.

İki yıl süren “Aksa Tufanı” sonrası oluşan yeni tablo, Ortadoğu’daki nüfuz haritasını yeniden çizme ve İran’ın bölgesel etkisini kırma hedefiyle şekilleniyor. İsrail’in güvenlik stratejisinde savunmadan saldırıya geçiş dikkat çekerken, ülke “yeni Ortadoğu’nun polisi” rolünü üstlenmeye hazırlanıyor.

Irak’ta sessiz çatışma

Irak kamuoyunda Gazze’ye destek konusunda geniş bir mutabakat bulunuyor. Ancak tartışmalar, silahlı gruplar ve “direniş ekseni” olarak bilinen örgütlerin rolü üzerinden derinleşiyor.

Bazı sosyal medya kullanıcıları, hükümetin ve Şii partilerin tutumlarını sorgularken, milis grupların geçmiş eylemlerini meşrulaştırmak için “direniş” söylemini yeniden öne çıkardığı görülüyor.

Hükümet ise Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani’nin diplomatik başarısı sayesinde Irak’ı bölgesel savaştan uzak tutmakla övünüyor. Ancak resmi söylemin ardında çelişkili mesajlar da dikkat çekiyor: bazı yetkililer Irak’ın hâlâ hedef olabileceği uyarısını yineliyor.

Sıradaki hedef mi?

Analistlere göre, İsrail’in askeri öncelikleri sırasıyla Gazze, Lübnan ve Yemen cephelerini kapsıyor; dolayısıyla Irak’taki silahlı grupların da nihai hedefler arasında olması muhtemel.

Bölgedeki yeni güvenlik mimarisi, İran’ın desteklediği milislerin tasfiyesini öngörüyor. Bu durumda, “direniş ekseninin son kalesi” konumundaki Irak da baskı altına girebilir.

ABD ile ilişkilerde denge arayışında olan Bağdat hükümeti, son dönemde Haşdi Şabi yasasını parlamentodan çekerek Washington’a “iyi niyet mesajı” gönderdi. Bu adım, hem ABD’nin hem de bölgesel yatırımcıların tepkisini yumuşatma çabası olarak değerlendiriliyor.

Kürt ve Sünni kartı

Öte yandan Kürt siyasi partilerinin ABD ile doğrudan temasları sürerken, Sünni gruplar da benzer şekilde Washington’la ilişkilerini derinleştirmeye çalışıyor.

Analistlere göre, ABD’nin Irak’taki askeri varlığını Erbil’deki Harir Üssüne yoğunlaştırması, Kürtlerin nüfuzunu artırırken, Şii siyasi bloklar üzerindeki baskıyı da artırıyor.

Siyasi gözlemciler, Trump yönetiminin “güç yoluyla barış” vizyonu doğrultusunda şekillenen yeni Ortadoğu düzeninde, Irak’ın “çifte oyun” politikasını sürdürmesinin artık zorlaştığı görüşünde.

“Irak, bu fırtınadan geçici olarak kurtulmuş olabilir. Ancak silah ve siyaset arasındaki bu kırılgan denge, yeni Ortadoğu denkleminde daha fazla sürdürülebilir görünmüyor,” diye özetliyor Bağdat merkezli bir güvenlik analisti.