Putin ve Netanyahu, Gazze Ateşkesi ve Ortadoğu İstikrarını Görüştü

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Gazze’deki ateşkes ve Ortadoğu’daki hızlı değişen gelişmeleri değerlendirmek üzere Cumartesi günü telefon görüşmesi yaptı. Görüşmeye ilişkin ortak açıklamaya göre, liderler İsrail ile Hamas arasındaki ateşkesin uygulanmasını, İsrailli rehinelerin ve Filistinli tutukluların değişimini inceledi.

Ayrıca görüşmede İran’ın nükleer programı ve Suriye’de istikrarı artırmaya yönelik çabalar da ele alındı.

Görüşme, ABD’nin Gazze için hazırladığı 20 maddelik ateşkes planını destekleyen Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) tasarısının kabulü için yoğun diplomatik çaba gösterdiği bir döneme denk geldi. ABD tasarısı, Donald Trump’ın planına dayanarak Gazze’de yeni bir “Barış Kurulu” kurulmasını öngörüyor.

Rusya ise bu tasarının geçerliliğini sorgulayan ve geçici yönetim bileşenini kaldıran alternatif bir öneri sundu. Rus tasarısı, uluslararası bir istikrar gücünün devreye sokulması seçeneklerini değerlendiriyor ve Gazze ile Batı Şeria’nın Filistin Yönetimi altında birleşmesi gerektiğini vurguluyor.

ABD, Katar, Mısır, BAE, Suudi Arabistan, Endonezya, Pakistan, Ürdün ve Türkiye’nin dahil olduğu ülkeler, Amerikan tasarısının “acilen kabul edilmesi” çağrısında bulundu. Diplomatlar, her iki tasarının bu hafta oylamaya sunulmasının beklendiğini ve ABD tasarısının, Rusya ve Çin’in çekimser kalması durumunda gerekli dokuz oyu alabileceğini belirtiyor.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Trump’ın ateşkes planının “Ortadoğu’da barış için en iyi yol” olduğunu vurguladı ve tasarının Gazze’de geniş çaplı bir uluslararası istikrar gücünü yetkilendireceğini belirtti. Bazı Arap ve bölgesel devletler, asker göndermeden önce bu gücün sağlanmasını şart koşuyor.

ABD, Filistin Devleti konusundaki belirsizlikler nedeniyle eleştiri almış ve tasarıyı, Filistin Yönetimi’nde reformlar tamamlandıktan ve Gazze’nin yeniden inşası ilerledikten sonra “Filistin’in kendi kendini yönetme ve devlet olma yolunun mümkün olabileceğini” belirten bir ifadeyle revize etmişti.

Rusya’nın tasarısı ise iki devletli çözümü vurguluyor ve Gazze ile Batı Şeria’nın Filistin Yönetimi altında birleşmesini talep ediyor. Moskova, Güvenlik Konseyi’nin uzun süredir devam eden Filistin devletliği kararlarını uygulamaya devam etmesi gerektiğini belirtiyor.

Rusya’nın BM misyonu, tasarısının ABD planını mevcut Güvenlik Konseyi kararlarına uyumlu hâle getirmeyi amaçladığını ve ABD, Katar, Mısır ile Türkiye’nin arabuluculuk rolünü kabul ettiğini açıkladı. ABD’nin BM misyonu ise, bu aşamada anlaşmazlık yaratma girişimlerinin Gazze’deki Filistinliler için “önlenebilir ciddi sonuçlar doğurabileceğini” belirterek, üye devletleri Amerikan tasarısı etrafında birleşmeye çağırdı.