Trump, Filistin tanımaları sonrası sıkıştı: Gazze planı gündemde

Avrupa ülkelerinin son günlerde Birleşmiş Milletler kürsüsünden yaptığı Filistin devleti tanımaları, ABD Başkanı Donald Trump üzerinde bir tür “siyasi kuşatma” yarattı. Bu gelişme Trump’ı, BM Genel Kurulu marjında Arap ve Müslüman liderlerle acil toplantı düzenlemeye itti. Toplantının ardından Trump, Gazze’deki savaşı bitirme ihtimaline dair “olumlu atmosfer” mesajı verdi; toplantıya katılan liderlerden hiçbiri bu havayı yalanlamadı.

Diplomatik çevrelerde, Washington’un kısa süre içinde Gazze savaşı için yeni bir plan açıklayabileceği beklentisi güçleniyor. Bu planın, Trump’ın daha önce dile getirdiği Gazze’den zorunlu nüfus çıkışı düşüncesinden geri adım anlamına geleceği belirtiliyor. Çünkü Arap liderler, BM kürsüsünden yaptıkları konuşmalarda Filistinlilerin yerinden edilmesini içeren her türlü planı kesin bir dille reddetti.

Basına yansıyan bilgilere göre Trump, salı günü yapılan toplantıda Arap ve Müslüman liderlere, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Batı Şeria’yı ilhak etmesine veya yeni işgaller başlatmasına izin vermeyeceği konusunda güvence verdi.

Beklenen ABD planı; rehinelerin tek seferde serbest bırakılmasını, İsrail’in Gazze’den kademeli çekilme mekanizmalarını, Hamas’ın savaş sonrası yönetimde yer almamasını ve sahada Arap-İslam ülkelerinden güçlerin konuşlandırılmasını içeriyor. Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu’l Gheit de “Gazze savaşını bitirmek için masadaki tüm öneriler, Arap ve İslam güçlerinin gönderilmesini kapsıyor” dedi.

“Hamas’a rol yok”

ABD, Arap Birliği, BM ve özellikle Filistin Yönetimi’nin Gazze’nin geleceğinde Hamas’a rol tanınmaması yönündeki mutabakatı, Netanyahu için ciddi bir sınav olarak görülüyor. BM Genel Sekreteri Sözcüsü Stephane Dujarric, “İlk adım ateşkestir. Hem Hamas hem de İsrail hükümeti siyasi cesaret göstermeli. Sonrasında Gazze ve Batı Şeria’da, Filistin Yönetimi otoritesi altında birleşik bir hükümet kurulmalı. Bizim tanıdığımız meşru temsilci Filistin Yönetimi’dir, silahlı grupların herhangi bir toprağı yönetmesini kabul edemeyiz” diye konuştu.

Trump’ın Arap ve Müslüman liderlerle görüşmesi sonrası olumlu hava oluşsa da gözler pazartesi günü yapılacak Trump-Netanyahu zirvesine çevrildi. Gözlemcilere göre bu görüşme, Trump’ın planının ilerleyip ilerlemeyeceğinin gerçek testi olacak.

Netanyahu’nun ise cuma günü BM kürsüsünden yapacağı konuşmada Avrupa’nın Filistin’i tanıma adımlarını “Hamas ve teröre ödül” diyerek sert şekilde eleştirmesi bekleniyor. Netanyahu’nun, bu adımlara cevaben Batı Şeria’da yeni fiili adımlar atabileceği de konuşuluyor.