Trump, Türkiye’ye Yaptırım Muafiyetini Rus Petrolüne Bağladı

ABD Başkanı Donald Trump, geçen hafta Oval Ofis’te Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşmede, Türkiye’nin Rusya’dan petrol alımını sona erdirmesi halinde yaptırımları kaldırabileceğini işaret etti.

Trump, gazetecilere yaptığı açıklamada, “Rusya Ukrayna’daki saldırılarını sürdürürken onun petrolünü satın almayı bırakmasını isterim” dedi.

Konuya yakın kaynaklara göre Trump, Türkiye’nin Rusya’dan yaptığı petrol ithalatını, 2020’de Rus yapımı S-400 hava savunma sistemi alımı nedeniyle uygulanan yaptırımların kaldırılmasıyla ilişkilendirdi.

Türkiye, S-400 alımının ardından hem Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA) hem de Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA) kapsamında iki ayrı yaptırıma maruz kalmıştı. NDAA kapsamında Türkiye’ye F-35 savaş uçaklarının transferi yasaklanmış ve bu karar başkanın muafiyet yetkisini dışarıda bırakmıştı. Ancak Trump’ın, CAATSA kapsamında getirilen savunma sanayii yaptırımlarını daha hızlı kaldırabileceğini Türk tarafına ilettiği belirtildi.

CAATSA yaptırımları, Türkiye Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) için ABD’den ihracat lisanslarını yasaklamış, ayrıca malvarlığı dondurma ve vize kısıtlamaları getirmişti. Türk ve Amerikalı yetkililer, bu yaptırımların savunma alanındaki iş birliğini ciddi şekilde sekteye uğrattığını belirtiyor.

Orta vadede Türkiye, bu yaptırımların kaldırılmasıyla birlikte yaklaşık 20 milyar dolarlık yedek parça ve savunma sanayii ürününü ABD’den satın almayı planlıyor. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, Ankara’nın F-16 motorları için verdiği siparişlerin Kongre engeline takıldığını da hatırlatmıştı. Türkiye, 5. nesil KAAN savaş uçağı projesi için yaklaşık 100 motor talep ediyor.

Öte yandan Türkiye, Rusya’dan petrol alımlarını sürdürmeye devam ediyor. Reuters’a göre Türk şirketleri haziran ayında 1,6 milyon ton Urals tipi ham petrol ithal ederek son bir yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Ön veriler, temmuz ayında bu miktarın 1,2 milyon tona düşeceğini gösteriyor.

Trump, Erdoğan’la yaptığı görüşmenin ardından gazetecilere, “Ona ‘durdur’ demedim ama durduracağına inanıyorum” dedi. Diplomatik kaynaklara göre Trump, bu konuda “somut ilerleme” görmesi halinde birkaç ay içinde yaptırımları kaldırabilir.

Geçen hafta Türkiye ile ABD arasında 60 milyar doları aşan enerji ve havacılık anlaşmaları imzalanmasına rağmen, Erdoğan’ın Beyaz Saray ziyareti sonrası yaptırımların hemen kaldırılmaması Ankara’da eleştirilere yol açtı.