Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı: İran zenginleştirilmiş uranyum stoklarının çoğunu koruyor

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Genel Direktörü Rafael Grossi, İran’ın nükleer programına ilişkin denetimlerde “ciddi iş birliği eksikliği” olduğunu belirterek, Tahran’ın tutumunun Batı ile tansiyonu artırabileceği uyarısında bulundu.

Financial Times gazetesine konuşan Grossi, İran’ın ABD ve İsrail’in saldırılarına rağmen neredeyse tüm zenginleştirilmiş uranyum stoklarını koruduğunu söyledi.

“Zarar büyük oldu, ancak tahminlerimize göre yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş uranyumun çoğu — hatta tamamı — hâlâ İran’da bulunuyor. Ayrıca yüzde 20, yüzde 5 ve yüzde 2 oranındaki uranyum da mevcut. Bu kadar yüksek düzeyde zenginleştirme, silah yapımına yakın bir seviyedir ve son derece endişe verici,” dedi.

Grossi, Haziran ayında İsrail ile başlayan çatışmaların ardından UAEA’nın İran’da 10’dan fazla denetim gerçekleştirdiğini, ancak Fordo, Natanz ve İsfahan gibi ABD tarafından hedef alınan tesislere erişim izni verilmediğini açıkladı.

“Artık nükleer materyale tamamen erişimimi kaybettiğimi bildirmek zorunda kalacağım,” diyen Grossi, yine de konuyu BM Güvenlik Konseyi’ne taşımayı düşünmediğini, ancak Tahran’ın iş birliğini derinleştirmesi gerektiğini vurguladı.

Grossi, İran ile ilişkilerin “gergin ama sürdürülebilir” olduğunu belirterek, ülkenin denetim yükümlülüklerine uyması gerektiğini söyledi.

Öte yandan İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ülkesinin uranyum zenginleştirmeye barışçıl amaçlarla devam edeceğini belirtti ve füze programının müzakere konusu olamayacağını vurguladı.

UAEA, Ekim ayında İran’daki uranyum stoklarında hareketlilik tespit edildiğini, ancak bunun “aktif zenginleştirme faaliyeti anlamına gelmediğini” açıklamıştı.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi ise Grossi’nin açıklamalarına tepki göstererek, Ajans’ın “İran’ın nükleer programının barışçıl niteliğini çok iyi bildiğini” söyledi ve “temelsiz açıklamalardan kaçınması gerektiğini” ifade etti.

İranlı yetkililer, UAEA’yı İsrail’in 13 Haziran’daki saldırılarını meşrulaştırmakla suçlarken, saldırılarda birçok nükleer bilim insanının hayatını kaybettiği belirtilmişti.

ABD de 22 Haziran’da İran’daki üç nükleer tesisi bombalamış, buna karşılık İran 23 Haziran’da Katar’daki El-Udeid hava üssüne füze saldırısı düzenlemişti.

ABD Başkanı Donald Trump daha sonra İsrail ve İran’ın ateşkes konusunda anlaştığını, ateşkesin 24 Haziran’da yürürlüğe girdiğini açıklamıştı.