Washington’un 'Kürdistan’a stratejik güveni' ne anlama geliyor?

ABD, Kürdistan Bölgesi’nin başkenti Erbil’de dünyanın en büyük konsolosluk binasını resmen açtı. Yedi farklı bakanlıktan personel ile çok sayıda federal kurumun temsilcisine ev sahipliği yapacak olan dev kompleks, ABD’nin Kürdistan Bölgesi’ndeki siyasi, ekonomik ve güvenlik varlığının derinleştiğinin güçlü göstergesi olarak yorumlanıyor.

“Bu yapı sadece bir konsolosluk değil, ABD’nin bölgeye stratejik yatırımının simgesi” diyen Kürt siyasi bir kaynak, “Konsolosluk binasının büyüklüğü, maliyeti ve mimari yapısı; Kürdistan Bölgesi’nin ABD dış politikasındaki yerini açıkça ortaya koyuyor” değerlendirmesinde bulundu.

Kaynak, Washington–Erbil ilişkilerinin 1991’den bu yana istikrarlı biçimde geliştiğini belirterek, “İnsani korumadan özerk yönetime, Baas rejiminin devrilmesine katkıdan federal sistemin şekillendirilmesine kadar ABD ile Kürtler 33 yıldır ortak vizyonla hareket ediyor” dedi. Aynı kaynak, Kürtlerin terörle mücadeledeki kritik rolü, liberal ekonomi inşası, kadınların toplumsal hayata katılımı ve çatışmacı yaklaşımlara karşı duruşunun Washington tarafından özel olarak takdir edildiğini vurguladı.

800 Milyon Dolarlık Stratejik Yapı

Erbil kent merkezine yakın bir bölgede inşa edilen yeni ABD konsolosluğu 125 bin metrekarelik bir alana yayılıyor. Arazinin Kürdistan Bölgesi Hükümeti tarafından hibe edildiği belirtilirken, inşaat maliyetinin yaklaşık 800 milyon dolara ulaştığı ifade ediliyor. Temeli 2018’de atılan proje, Covid-19 salgını ve ABD’nin dönemsel personel çekimleri nedeniyle gecikmiş, ayrıca bölgeye yönelik füze ve İHA saldırıları nedeniyle sıkı savunma tedbirleriyle güçlendirilmişti.

Sadece Konsolosluk Değil, Alternatif Stratejik Merkez

Yeni kompleks, klasik bir diplomatik temsilcilikten çok daha fazlası olarak tasarlandı. Konsolosluk, yüzlerce ofisin yanı sıra 100’den fazla konut birimi, misafirhane tarzı lojmanlar, kültürel ve ekonomik kurumlar için çalışma alanları ve ABD Deniz Piyadeleri ile diğer güvenlik birimlerinin kullanımına yönelik tesisler barındırıyor.

Uzmanlara göre bina, gerektiğinde Bağdat Büyükelçiliği’nin operasyonlarını devralabilecek kapasiteye sahip. Son yıllarda Bağdat’taki elçiliğe yönelik saldırılar sonrası, ABD’nin Erbil’i “alternatif stratejik merkez” olarak konumlandırdığı değerlendiriliyor.

Açılışta Verilen Mesajlar

Açılış törenine katılan Kürdistan Bölgesi Başkanı Mesrur Barzani, ABD’nin Kürdistan’ı korumadaki rolünü ve Irak’ın yeniden inşasına katkısını övdü; Trump yönetiminin bölgesel barış vizyonunu desteklediklerini söyledi.

ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Michael Regas ise konuşmasında, “ABD, Iraklı ve Kürt ortaklarını İran bağlantılı milisleri etkisizleştirmeye ve bu grupların Irak’ın egemenliğine zarar veren faaliyetlerini durdurmaya çağırıyor” dedi. Regas, Kürdistan Bölgesi’ni “güvenilir, etkili ve vazgeçilmez bir ortak” olarak niteleyerek, güçlü ve istikrarlı bir Kürdistan’ın ABD–Irak ilişkilerinin temel direklerinden biri olduğunu vurguladı.

‘Kürdistan, ABD’nin Güven Merkezidir’

Araştırmacı Şevan Resul de Washington’un Kürdistan Bölgesi’ni “ABD’nin bölgede en çok güvendiği aktör” olarak gördüğünü söyledi. Resul, konsolosluğun devasa ölçeğinin, bölgenin çevresini saran Irak, Suriye ve İran gibi istikrarsız alanlar nedeniyle stratejik bir zorunluluk hâline geldiğini ifade etti.
Resul, “Hatta Kürdistan’ın Türkiye ile ilişkileri bile ABD–Kürdistan ilişkilerindeki derinlik seviyesine ulaşmış değildir” dedi.