ABD ve Avrupa’dan Kürdistan Petrol İhracatı Anlaşmasına Destek

Irak merkezi hükümeti ile Kürdistan Bölgesel Yönetimi arasında, petrol ihracatının yeniden başlamasına imkân tanıyan “üçlü anlaşma”ya ilişkin Washington ve Brüksel’den destek geldi. ABD Dışişleri Bakanı Mike Rubio, anlaşmanın Amerikan kolaylaştırıcılığıyla sonuçlandığını belirtirken, Avrupa Birliği de işbirliğinin “istikrar ve refah için anahtar” olduğuna dikkat çekti.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Rubio, Irak merkezi hükümeti, Kürdistan Bölgesel Yönetimi (KBY) ve bölgede faaliyet gösteren petrol şirketleri arasında varılan “üçlü anlaşma”da Washington’un önemli rol oynadığını açıkladı. Anlaşma, Kürt petrolünün Türkiye’nin Ceyhan Limanı üzerinden yeniden dünya piyasalarına sevkiyatını öngörüyor ve Avrupa Birliği’nden de destek buldu.

Anlaşmanın Detayları

Irak Petrol Bakanlığı’na göre, varılan mutabakat çerçevesinde Kürdistan’da üretilen ham petrol –yerel tüketim için ayrılan miktar hariç– Irak Devlet Petrol Pazarlama Şirketi (SOMO) aracılığıyla ihraç edilecek. Petrol, Irak–Türkiye boru hattı üzerinden Ceyhan Limanı’na taşınacak. Bakanlık açıklamasında bu adımın, Irak’ın enerji piyasasındaki rolünü güçlendirmek ve gelirlerin şeffaf biçimde yönetilmesini sağlamak amacı taşıdığı vurgulandı.

Ekonomist Nabil el-Marsumi’ye göre, anlaşmaya sekiz yabancı şirket katıldı; ancak Norveçli DNO ve Türk Genel Energy (Genel) önceki alacakları için garanti talep ederek anlaşmaya dahil olmadı. İlk aşamada günlük 190 bin varil petrol ihraç edilecek, kalan 50 bin varil ise bölgesel tüketim için ayrılacak. Şirketler, varil başına 16 dolar üretim ve nakliye maliyeti karşılığında nakit yerine ham petrol alacak.

Bağdat ve Erbil’den “Tarihi Adım” Vurgusu

Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani, anlaşmayı “18 yıldır beklenen tarihi bir adım” olarak nitelendirdi ve bunun adil gelir dağılımı sağlayacağını söyledi. Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başbakanı Mesrur Barzani de “Bu anlaşma, engelleri ortadan kaldırarak Kürt halkının mali haklarını güvence altına alıyor” dedi.

ABD ve AB’den Memnuniyet

ABD Dışişleri Bakanı Rubio, anlaşmaya ilişkin yaptığı açıklamada, “Bu gelişme Irak ile ABD arasındaki ekonomik ortaklığı güçlendirecek, enerji güvenliğini pekiştirecek ve Irak’ın egemenliğini destekleyecek” ifadelerini kullandı. Avrupa Birliği Irak Temsilciliği ise anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını belirterek, “Bağdat ile Erbil arasındaki işbirliği ülke ve bölge için istikrarın anahtarıdır” mesajını verdi.

Kürt siyasetçi Bafel Talabani, mutabakatı olumlu karşıladığını söyleyerek “Sorunların stratejik çözüm noktası Bağdat’tır” dedi. Sünni lider Hamis el-Hancer ise anlaşmayı “gerçek ortaklık ilkelerini pekiştiren bir adım” olarak değerlendirdi. Şii vekil Aliya Nasif de anlaşmanın “Irak’ta adil gelir dağılımını garanti altına alacağını” ifade etti.

Yeni Dönem Beklentisi

Uzmanlara göre bu anlaşma, uzun süredir Bağdat ile Erbil arasında gerginliğe yol açan petrol gelirleri meselesinde çözüm yolunu açabilir. Ayrıca küresel enerji piyasalarında Irak’ın daha istikrarlı bir aktör haline gelmesine katkı sağlayacağı öngörülüyor.