ABD'nin IŞİD operasyonu, Şara ile yeni dönemin işareti

Şüpheli bir IŞİD lideri ve oğulları, ABD özel harekât güçleri ile Suriye hükümetine bağlı milisler arasında koordineli olduğu anlaşılan bir operasyonda öldürüldü.

ABD özel harekât güçleri, Cuma günü sabaha karşı Suriye'nin kuzeybatısında helikopter destekli bir baskın düzenledi. Bu operasyon, ABD ordusu ile Şam’daki yeni hükümete bağlı güçler arasında koordinasyonun derinleştiğinin son işareti olarak değerlendiriliyor.

Halep vilayetinde düzenlenen baskında, bölgesel bir IŞİD yetkilisi ve iki yetişkin oğlu öldürüldü. ABD ordusu, operasyonun ardından yaptığı açıklamada, bu kişilerin ölümlerini duyurdu.

ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM), Dhiya’ Zawba Muslih al-Hardani'yi “üst düzey bir IŞİD lideri”, oğulları Abdullah ve Abdurrahman’ı ise “IŞİD bağlantılı” olarak tanımladı. CENTCOM, onların nasıl öldürüldüğüne dair ayrıntı vermedi.

CENTCOM açıklamasında, “Bu IŞİD mensupları hem ABD ve Koalisyon güçleri hem de yeni Suriye hükümeti için tehdit oluşturuyordu” denildi. CENTCOM Komutanı General Michael “Erik” Kurilla, “IŞİD teröristlerini nerede olurlarsa olsunlar acımasızca takip etmeye devam edeceğiz” dedi. Bir ABD yetkilisi, Al-Monitor’a yaptığı açıklamada operasyon sırasında hiçbir Amerikan askerinin yaralanmadığını belirtti.

Neden Önemli:Gece düzenlenen bu baskın, ABD güçleri ile Şam’daki yeni yönetim arasında ortak düşmanlara karşı iş birliğinin son göstergesi oldu.

Operasyonun kapsamındaki koordinasyonun ayrıntıları netlik kazanmasa da, yerel raporlar, Şam’daki Savunma Bakanlığı’na bağlı güçlerin ABD öncülüğündeki baskın sırasında sahada konuşlandığını aktardı. ABD CENTCOM sözcüsü, Al-Monitor’un sorusuna, “Ek verecek bir bilgimiz yok” diyerek yanıt verdi.

Geniş Perspektif:Trump yönetimi, Aralık ayında Beşar Esad rejiminin devrilmesinden sonra, ülkenin kırılgan yapısını istikrara kavuşturma umuduyla, eski bir cihatçı lider olan geçici Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara’yı meşrulaştırmaya yönelik adımlar attı.

Aynı zamanda Pentagon, IŞİD tehdidini kontrol altında tutmaya kararlı kalırken, ABD’nin askeri varlığını Irak ve Suriye'deki birkaç ana üsse indirme yönünde adımlar attı. Irak ve Suriye’deki ABD öncülüğündeki koalisyonun, Eylül ayında 10. yılı dolmadan çok uluslu görevine son vereceği planlanıyor.

Ancak savunma yetkilileri, ABD askerlerinin her iki ülkede de öngörülebilir gelecekte kalmaya devam edeceğini söyledi. Pazartesi günü, koalisyonun son komutanı Tümgeneral Kevin Leahy, görevi Tuğgeneral Kevin Lambert’e devretti. Bu devir, ABD liderliğindeki koalisyonun tarihinde ilk kez bir yıldızlı generalin komutanlık yaptığı bir dönemin başlangıcı oldu.

Çekilme süreci, Amerikan terörle mücadele planlayıcılarını, Şara’ya bağlı güçler de dahil olmak üzere yerel unsurlarla istihbarat paylaşımına daha fazla bağımlı hale getirdi.

Bu iş birliği, geçen hafta Süveyda’daki Dürzi bölgesinde toplumsal şiddet dalgası sırasında bir Amerikan vatandaşı olan Husam el-Saraya’nın halka açık şekilde infaz edilmesine rağmen devam etti. Al-Monitor, Saraya’nın ölümünü ilk doğrulayan yayın kuruluşu oldu ve ailesiyle konuştu. Aile, sorumluların Şam’a bağlı milisler olduğunu düşündüklerini söyledi.

Pentagon, gelecekte doğrudan Şam’la operasyonel koordinasyon yapılmasını hedefleyerek, Suriye’nin kuzeydoğusundaki Haseke vilayetinde bulunan Rmeilan Hava Üssü’nde 1.000’den az sayıda askerden oluşan bir kalıcı güç bırakmayı planlıyor.

Askeri yetkililer, Şara hükümeti tarafından sağlanan birlik anlaşmaları ve diğer adımların, ABD ile resmi istihbarat paylaşımına kapı aralayabileceğini ve bunun, Şam’ın talebi doğrultusunda ABD güçlerinin IŞİD’e karşı müdahalesine olanak sağlayabileceğini ifade ediyor.

Washington Post’un Ocak ayında bildirdiğine göre, Trump yönetimi, Şara’nın koalisyonunun Suriye’nin uzun süredir iktidarda olan diktatörünü devirmesinin ardından, Şara hükümetine liderlerine yönelik tehditlerle ilgili istihbarat sağlamıştı.

Belirsiz Ayrıntılar:ABD askerlerinin gece düzenlenen el-Bab operasyonuna doğrudan katılması, insansız hava aracı saldırısı yerine tercih edilmesi, planlayıcıların olay yerinden istihbarat toplamayı umduklarını gösteriyor olabilir. Bu, şüpheli IŞİD liderlerinin canlı ele geçirilmesi ya da belgeler gibi materyallerin alınması amacıyla yapılmış olabilir.

Aynı zamanda sivil kayıpları önleme amacı da taşıyor olabilir. Ordu tarafından yapılan açıklamada, “Hedef bölgesinde bulunan üç kadın ve üç çocuk zarar görmemiştir” denildi.

Daha Fazlası:ABD’nin Türkiye büyükelçisi ve Suriye özel temsilcisi Tom Barrack, geçen ay Al-Monitor’a verdiği özel röportajda, Trump yönetiminin Suriye’nin yeni liderinin suikast riskiyle karşı karşıya olmasından endişe duyduğunu söyledi.

Eski Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) lideri, Halep vilayetini demir yumrukla yönetti. Uzun süredir hem Türk hem de ABD istihbaratlarıyla cihatçı rakiplerine karşı iş birliği yaptığına inanılıyordu.

ABD özel kuvvetleri, HTŞ'nin eski bölgesinde birçok üst düzey IŞİD komutanını gece baskınlarında öldürdü.

Ünlü IŞİD kurucusu ve lideri Ebu Bekir el-Bağdadi, Ekim 2019’da Suriye’nin Türkiye sınırına yakın kuzeybatı bölgesinde düzenlenen sürpriz bir ABD baskınında öldürülmüştü. Bağdadi'nin bulunduğu yer, karayoluyla el-Bab’a sadece 100 kilometre mesafedeydi.