Haşdi Şabi, karmaşık ve belirsiz bir gelecekle karşı karşıya

Irak'ta Haşdi Şabi'nin (Halk Seferberlik Güçleri - PMF) geleceği belirsizliğini koruyor. ABD'nin yeni yasa tasarısına yönelik sert muhalefeti ve silahlı grupların devlet denetimine alınması yönündeki dini ve siyasi çağrıların artması, ülkede iki ana senaryoyu gündeme taşıdı: Haşdi Şabi'nin tamamen Irak güvenlik güçlerine entegre edilmesi veya ABD ve Suudi Arabistan modellerine benzer şekilde, bir tür “Ulusal Muhafız” yapısına dönüştürülmesi.

ABD Karşı Çıkıyor, İç Tartışma Derinleşiyor

ABD, Haşdi Şabi'nin resmi ve kalıcı bir yapı kazanmasını öngören yasa tasarısına açıkça karşı çıkıyor. ABD Dışişleri Bakanlığı, söz konusu yasanın, Haşdi Şabi’nin İran Devrim Muhafızları’na benzer bir yapıya bürünmesini hızlandıracağı uyarısında bulundu.

Güvenlik uzmanı Saif Raad Talib’e göre, Haşdi Şabi halen 2016 yasası uyarınca resmi güvenlik gücü olarak tanınsa da, birçok grup İran Devrim Muhafızları’na ve “Velayet-i Fakih” ideolojisine bağlılık göstermeye devam ediyor. Bu durum ABD’nin ciddi endişelerini artırıyor.

Süleymaniye’den Necef’e: Dini Liderler Reformda Israrlı

Necef'teki dini merciler, başta Ayetullah Ali el-Sistani olmak üzere, silahlı gücün devlete bağlılığı konusunu yaklaşan seçimlerin ana gündemi yapmayı planlıyor. Şii lider Mukteda es-Sadr da reform çağrılarını destekliyor ve güvenlik kurumlarının devletin kontrolü altına alınmasını savunuyor.

Öte yandan, Haşdi Şabi içindeki bazı silahlı gruplar yasa tasarısının hızla geçirilmesini istiyor. Bu gruplar, Haşdi Şabi'nin bağımsız bir kurum olarak kalıcılaşmasını hedefliyor.

Parlamento’da Gerilim Yükseliyor

16 Temmuz’da Irak Parlamentosu, PMF yasa tasarısını gündemine alarak görüşmeleri tamamladı. Ancak bazı Sünni gruplar tasarıya itiraz ediyor. Uzmanlar, bu tartışmanın önümüzdeki günlerde daha da hararetleneceğini öngörüyor.

Alternatif Senaryolar ve Olası Sonuçlar

Talib’e göre Irak şu üç yoldan birini seçmek zorunda kalabilir:

1.Tam Entegrasyon: Haşdi Şabi'nin İçişleri veya Savunma Bakanlığı bünyesine alınması.

2.Yumuşak Yapısal Reform: Haşdi Şabi'nin idari yapısında değişiklik yapılması ancak askeri yapısının korunması.

3.Ulusal Muhafız Modeli: ABD ve Suudi Arabistan’daki gibi yarı bağımsız ama devlet denetiminde çalışan bir güç modeli.

Askeri uzman Ahmed eş-Şerifi ise bu son seçeneği en olası çözüm olarak görüyor. Ona göre bu model, hem Haşdi Şabi'nin varlığını korur hem de uluslararası kabul görür.

ABD Baskısı Artabilir

Uzmanlara göre, ABD ekonomik yaptırımlar da dahil olmak üzere, Haşdi Şabi'ye yönelik baskılarını artırabilir. Özellikle Irak’ın petrol gelirlerinin ABD Merkez Bankası’ndan geçmesi nedeniyle, Washington’un dolar işlemleri üzerinde baskı kurabileceği belirtiliyor.

Koordinasyon Çerçevesi ABD’ye Karşı Sert Tavırda

Irak’taki Şii Koordinasyon Çerçevesi bloğu, ABD'nin müdahalesine karşı sert tepki gösterdi. Milletvekili Muhtar el-Musavi, “Bu yasa Haşdi Şabi’yi diğer resmi güvenlik güçleri gibi tanıyacak. Irak’ın iç işlerine kimse karışamaz,” dedi.

Milisler Devlet Otoritesini Zorluyor

Washington Enstitüsü'nden Michael Knights, bazı Haşdi Şabi gruplarının devlet otoritesinin dışında hareket ettiğini ve Irak’a zarar verdiğini söyledi. Haziran ayındaki petrol altyapısı saldırıları ve radar sistemlerine yönelik eylemler bu kaygıları güçlendiriyor.

Knights, bu grupların yasa tasarısını hızla geçirmeye çalışarak, Necef'teki dini liderler ve reform isteyen politikacılardan önce pozisyonlarını sağlamlaştırmak istediğini ifade etti.(Bizhar Şerif-The New Region)