ABD, Çin’in mevcut uluslararası düzeni altüst etmesini engelleyebilir mi?

New York Times’ta yayımlanan bir analizde, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in geçtiğimiz günlerde Pekin’de düzenlediği büyük askeri geçit töreninde, yanında Rusya, İran ve Kuzey Kore liderleriyle verdiği görüntünün, ABD liderliğine karşı alternatif bir güç odağı mesajı taşıdığı belirtildi.

Makaleyi kaleme alan Richard Fontaine ve Andrea Kendall-Taylor, bu dört ülkenin farklılıklarına rağmen ABD’yi ortak rakip gördüğünü, askeri, teknolojik ve ekonomik işbirlikleriyle Washington’un küresel etkisini zayıflatmayı hedeflediğini yazdı.

Analizde, Çin, Rusya, İran ve Kuzey Kore’nin oluşturduğu “yeni eksen”in, ABD’nin Ukrayna ve Ortadoğu’daki politikalarını zorlaştırdığı; bu işbirliğinin Rusya’nın Ukrayna’daki savaşını sürdürmesine yardımcı olduğu ve İran’a yönelik yaptırımların etkisini azalttığı vurgulandı.

Yazarlar, bu işbirliğinin NATO için de tehdit oluşturabileceğini, çünkü olası senaryolarda bu ülkelerin birbirine askeri destek verebileceğini, hatta eş zamanlı krizler çıkararak ABD’yi zor durumda bırakabileceğini kaydetti.

Ancak makaleye göre, ABD hâlâ bu “ekseni” dengeleyebilecek güce sahip: dünyanın en büyük ekonomisi, benzersiz ittifak ağı, askeri kapasitesi ve demokratik değerleri Washington’un elini güçlü kılıyor. Asıl soru ise, Trump yönetiminin bu gücü kullanmaya istekli olup olmayacağı.