Esad’ın son Başbakanı: Ruslar ve İranlılar onu düşmeden günler önce terk etti

Suriye’de Beşar Esad rejiminin 8 Aralık 2024’te düşmesinden yalnızca iki gün önce, İran’ın hem diplomatik misyonunu hem de askeri güçlerini Suriye’den çektiği ortaya çıktı. Bu kritik detayı, Esad döneminin son başbakanı Muhammed el-Celali al Arabiya haber ajansına yaptığı açıklamada doğruladı.

Celali, “Suriye ordusu savaşmak istemiyordu. Bu gerçeği Esad da biliyordu; Ruslar ve İranlılar da” diyerek rejimin çöküş sürecinin aslında daha önce başladığını ifade etti.

İran’ın ani geri çekilişi

Celali, rejimin düşüşünden önceki günlerde sahadan duyduğu kritik bilgileri de paylaştı. Buna göre, Humus ile Hama arasında İran’a bağlı bir askeri grubun kısa süreli bir girişimin ardından hızla geri çekildiği konuşuluyordu. Ayrıca, silah ve savaşçı taşıyan bir İran uçağının Hmeymim Hava Üssü’ne iniş yapmak istediği ancak inişine izin verilmediği iddiasını da hatırlattı.

Daha önce basına yansıyan bilgilerde, İranlı komutanların 6 Aralık 2024’te Suriye’deki personellerine “her şeyi yakın, gidiyoruz” talimatı verdikleri, hassas belgelerin imha edilmesini ve tüm verilerin kaldırılmasını istedikleri aktarılmıştı.

Hizbullah müdahale edemedi

Esad’ın son başbakanı, Hizbullah’ın da ağır kayıplar nedeniyle savaşa etkili şekilde katılamadığını söyledi. “Hasan Nasrallah’ın öldürülmesi ve İsrail ile süren savaş Hizbullah’ı bitkin düşürmüştü. Müdahale etmeye çalıştılar ama hemen geri çekildiler.”

Rusya da Esad’ı yalnız bıraktı

Celali, savaşın son günlerinde Rusya tarafıyla yapılan temasların sonucunda Moskova’nın Esad lehine askeri bir müdahaleye başvurmayacağını net şekilde ilettiğini aktardı.

Son perde

İran’a bağlı milisler yıllarca Şam çevresindeki kritik bölgelerde, Zeynep Türbesi ve Mezze gibi noktalarda yoğun şekilde konuşlanmıştı. Fakat savaşın ilerleyen dönemlerinde Suriye ordusunun zayıflamasıyla İran etkisi giderek artmış, askeri üsler, silah depoları ve ortak operasyon merkezleri İran’ın fiili varlığına girmişti.

Bu yapı, 8 Aralık 2024’te muhalefetin başkent Şam’a ulaşmasıyla çöktü. Esad Rusya’ya sığınarak ülkeyi terk ederken, İran ve Rusya’nın son günlerdeki tavrı rejimin sonunu hızlandıran en önemli etkenlerden biri oldu.