İngiltere’nin Suriye planı: MI6, HTŞ ile gizli temasları doğruladı

İngiltere’nin dış istihbarat servisi MI6’nın başkanı Sir Richard Moore, ülkesinin Suriye’deki yeni dengelere dönüşünü sağlayan kritik ayrıntıyı paylaştı. İstanbul’daki İngiliz konsolosluğunda yaptığı konuşmada Moore, “HTŞ ile Esad’ın devrilmesinden bir-iki yıl önce kurduğumuz ilişki sayesinde, İngiltere’nin ülkeye haftalar içinde geri dönmesinin yolunu açtık” dedi.

Moore ayrıntı vermese de, söz konusu ilişkinin HTŞ’nin El Kaide ile resmi bağlarını kopardıktan sonraki döneme denk geldiği anlaşılıyor. Buna rağmen HTŞ, İngiltere tarafından hâlâ terör örgütü olarak tanımlanıyordu. Grup, lideri Ahmed el-Şara’nın Şam’da iktidara gelmesinin ardından resmen feshedilmiş olsa da, eski üyeler yeni yönetimde önemli görevler üstlenmeye devam ediyor. İngiltere ise henüz örgütü terör listesinden çıkarmadı.

İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, Esad’ın devrilmesinin hemen ardından yaptığı açıklamada Londra’nın HTŞ ile geçmişte temas kurduğunu doğrulamıştı. Ancak MI6 başkanının bu son sözleri, ilişkilerin yeni Suriye yönetimiyle hızlı bağ kurulmasını sağladığını ortaya koydu.

İngiltere, 14 yıl aradan sonra geçtiğimiz Temmuz ayında Dışişleri Bakanı Lammy’nin Şam ziyaretiyle Suriye ile diplomatik ilişkilerini yeniden tesis etti. Bu ziyaretten önce, Başbakanlık Güvenlik Danışmanı Jonathan Powell’ın Şam’da düşük profilli temaslarda bulunduğu ve 2021’de El Şara ile görüştüğüne dair iddialar gündeme gelmişti.

Moore konuşmasında ayrıca IŞİD ve El Kaide’nin “ortak çabalarla” zayıflatıldığını ancak yeniden toparlanma arayışında olduklarını belirtti. Türkiye dahil ortaklarla çalıştıklarını vurgulayan Moore, “Bu gruplar çatışmaları ve otorite boşluklarını kullanarak yeniden örgütlenmeye ve şiddet ideolojilerini teknoloji aracılığıyla yaymaya çalışıyor” dedi.

MI6 başkanının öncelikli tehditler listesinde Rusya, Çin ve İran da vardı. Moore, Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı bitirme niyetinde olmadığını, Çin’in diplomatik ve askeri destek sağladığını, İran’ın ise bölgeyi istikrarsızlaştıran bir strateji izlediğini savundu.

Haziran ayında İsrail’in İran’a düzenlediği doğrudan saldırılar, ABD ile İran arasında nükleer anlaşma umutlarını sekteye uğratmıştı. Avrupa üçlüsü (Fransa, Almanya, İngiltere) Ağustos sonunda BM yaptırımlarını yeniden devreye sokma sürecini başlatırken, Tahran ise karşı tarafı “bahaneler üretmekle” suçlamıştı.