İran, 1979 Devriminden Bu Yana En Zayıf Anını Yaşıyor

İran’ın, ABD’nin Gazze’deki ateşkes planını desteklemesi, Tahran’ın yıllardır alışık olduğu Amerika karşıtı diplomatik tutumdan dikkat çekici bir kopuş olarak değerlendiriliyor.

Associated Press’in analizine göre, İran bu değişimi, İsrail’in Haziran’da 12 gün süren savaşta İran’ın hava savunma sistemlerine verdiği zarar ve bölgedeki güç dengelerindeki zayıflık nedeniyle gerçekleştiriyor. Raporda, “İran, 1979 devriminden bu yana en zayıf anlarından birini yaşıyor” denildi.

“Direniş Ekseni” Zayıfladı

Tahran, uzun yıllar boyunca İsrail ve ABD’ye karşı desteklediği silahlı gruplar ve müttefiklerden oluşan “direniş ekseni”ne dayanıyordu. Ancak İsrail’in son Gazze operasyonunda hedeflerini sektörel liderlerin ötesine, Hamas, Hizbullah ve İran’ın önde gelen askeri ve nükleer yetkililerine kadar genişletmesi, bu kapasitenin büyük ölçüde zarar görmesine yol açtı.

ABD Başkanı Donald Trump’ın yarın İsrail ve ardından Mısır’ı ziyaret etmesi planlanıyor. İran bu zirveye katılmayacak ve Haziran’daki 12 günlük savaşın etkilerinden hâlâ toparlanmaya çalışıyor.

İran’dan Destek Mesajları

İran Dışişleri Bakanı Abbas İrakçi, Gazze’deki sivillere yönelik saldırıları durduracak her plan ve adımı desteklediklerini söyledi. Öte yandan Ali Ekber Velayeti, Gazze’deki ateşkesin başka bölgelerdeki gerilimleri tetikleyebileceğine dikkat çekti; bu, Lübnan’daki Hizbullah, Yemen’deki Husiler ve Irak’taki İran yanlısı grupları kapsıyor.

Analistler, ateşkesin İran’ın bölgesel nüfuzunun erimesinin bir göstergesi olduğunu ve İsrail’in bu süreyi İran çıkarlarına karşı kullanabileceğini belirtiyor. Berlin Orta Doğu ve Küresel Sistem Merkezi Direktörü Ali Fethullah Nejad, “Ateşkes, İran’ın bölgesel etkisinin zayıfladığını gösteriyor. İsrail’in askeri kapasitesini kullanması artık İran’a karşı daha kolay olacak” dedi.

Nükleer Müzakereler Belirsiz

Trump, İran’ın ateşkesi kabul etmesini “müthiş bir haber” olarak nitelendirirken, nükleer müzakerelerin yeniden başlayacağına dair bir işaret bulunmuyor. Analistler, İran’ın mevcut durumu lehine çevirecek net bir çıkış yolu bulamadığını, bulsa bile bunun nasıl uygulanacağını bilmediğini belirtiyor.

İran Dışişleri Bakanı İrakçi, İsrail Başbakanı Netanyahu’nun Rusya’ya İran’a yeniden saldırmayacaklarını ilettiğini açıkladı, ancak Tahran her ihtimale karşı temkinli ve hazırlıklı olduğunu vurguladı.