İran: Avrupa ile nükleer görüşmeler yeniden başlıyor

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile Fransa, Almanya ve İngiltere dışişleri bakanlarının, nükleer program ve yaptırımlar konusunda gelecek hafta yeniden görüşmelere başlama konusunda anlaştığı bildirildi. Haber, İran devlet medyasında yer aldı.

Avrupa’daki üç büyük güç, Tahran’ın tartışmalı uranyum zenginleştirme programını sınırlamaya dönük anlaşmaya dönmemesi halinde, Birleşmiş Milletler yaptırımlarını “geri getirme mekanizması” (snapback) ile yeniden devreye sokma tehdidinde bulunuyor.

Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, görüşmelerin gelecek hafta yapılacağını doğruladı ve İran’ı uyararak, “kaygıları giderecek doğrulanabilir ve kalıcı bir anlaşma” sağlanmadığı takdirde yaptırımların otomatik olarak geri döneceğini belirtti. Wadephul, zamanın daraldığını ve İran’ın somut adımlar atması gerektiğini yineledi.

İran devlet medyası, Arakçi ile Avrupalı mevkidaşlarının telefon görüşmesinde, müzakerelerin salı günü dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde devam etmesi konusunda mutabakata vardığını aktardı. Haberde, Arakçi’nin söz konusu ülkelerin snapback mekanizmasına başvurma konusunda “hukuki ve ahlaki meşruiyete sahip olmadığını” vurguladığı ve bu yönde bir adımın sonuçları konusunda uyardığı belirtildi.

ABD ve Avrupalı ülkeler, İran’ın nükleer enerji programını nükleer silah kapasitesine yöneltmekle suçlarken, Tahran yalnızca sivil amaçlı nükleer enerji hedeflediğini savunuyor. Birleşmiş Milletler Atom Enerjisi Kurumu (UAEA), İran’ın nükleer bomba geliştirmekten uzak olduğunu açıklamıştı. ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard da mart ayında, İran’ın nükleer silah üretimine yöneldiğine dair istihbarat bulunmadığını ifade etmişti.

İran, ABD ve İsrail’in haziran ayında 12 gün süren savaş sırasında nükleer tesislerini bombalamasının ardından Washington ile yürütülen nükleer müzakereleri askıya almıştı. O tarihten bu yana UAEA denetçileri İran’daki tesislere erişim sağlayamıyor.

İran ile Avrupa ülkeleri son olarak 20 Haziran’da Cenevre’de bir araya gelmiş, ancak savaşın devam ettiği dönemde görüşmelerden ilerleme sinyali çıkmamıştı. İran devlet televizyonu, İranlı bir heyetin cuma günü Viyana’ya giderek UAEA yetkilileriyle görüşeceğini duyurdu. Ayrıntı verilmedi.