İsrail’in çağrı cihazı saldırısının 1. yılı: Hizbullah Lübnan’da yeniden toparlanabilir mi?

Geçen yıl Eylül ayında Lübnan genelinde eş zamanlı olarak gerçekleşen telsiz ve çağrı cihazı patlamaları, Hizbullah’ı şoke etti ve grubun bir zamanlar sahip olduğu gücü yeniden kazanmasını engelledi. İsrail kaynaklı saldırılar, 40’a yakın kişinin ölümüne ve 3.500’den fazla kişinin yaralanmasına yol açtı.

Hizbullah, Lübnan’ın en güçlü silahlı gayri devlet aktörü olarak kabul ediliyordu ve hatta Lübnan ordusundan daha güçlüydü. Ancak, İsrail ile savaş ve patlamaların ardından grup büyük kayıplar verdi; iletişim hatları kesildi, birçok üye yaralandı ve görevlerini yerine getiremez hâle geldi.

Grubun eski Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, saldırılar sonrası televizyonda yaptığı konuşmada “Tarihimizde eşi görülmemiş bir güvenlik ve insani darbe aldık” dedi. Patlamaların ardından İsrail, yüksek rütbeli Hizbullah komutanlarını hedef aldı; 27 Eylül 2024’te Nasrallah ve devamında potansiyel halef Haşim Safiyuddin dahil birçok üst düzey komutan öldürüldü.

13 ay süren çatışmaların sonunda ABD aracılığıyla sağlanan ateşkese rağmen Lübnan’da ölümler devam ediyor. İsrail, Hizbullah’ın yeniden güçlenmesini önlemek amacıyla güney, doğu ve zaman zaman Beyrut’un Dahiye bölgesinde saldırılarını sürdürüyor. İsrail ordusu, ateşkesten bu yana en az 44 Hizbullah savaşçısını öldürdüğünü iddia ediyor.

Hizbullah, 1982’de kurulduğundan bu yana İran’dan aldığı güçlü finansman ve silah desteğiyle geniş bir silah stokuna sahipti. Uzmanlar, savaş öncesi grubun 120.000-200.000 roket ve füze stokladığını tahmin ediyor. Ancak İsrail’in son operasyonları, stokların %70-75’inin yok edildiğini iddia ediyor.

Analistler, Hizbullah’ın artık önceki gücünün “gölgesi” hâlinde olduğunu belirtiyor. Sürekli İsrail saldırıları, roket ve drone stoklarını tüketirken, Lübnan’daki bombardımanlar da grubun gücünü daha da azalttı. Bu nedenle Hizbullah, büyük bir çatışma durumuna karşı kalan silahlarını korumaya odaklanıyor.

Ateşkese göre, Lübnan ordusu, Litani Nehri’nin güneyinde ve İsrail sınırına yakın bölgelerde 500’den fazla Hizbullah askeri tesisini tasfiye ediyor. Hizbullah savaşçıları ve askeri altyapısını Litani Nehri’nin kuzeyine taşımak zorunda ve Lübnan ordusu bölgede konuşlanarak yeniden silahlanmayı engelliyor.

Öte yandan, savaş ve kayıplar nedeniyle Hizbullah’ın savaşçı sayısı da azaldı. Zirvede 50.000-100.000 arasında savaşçısı olan grup, önemli ölçüde zayıfladı ve toparlanması zaman alacak gibi görünüyor.