Kürt akademisyen '2025 Berlin’in En Önemli 100 Bilim İnsanı' listesine seçildi

Berlin Özgür Üniversitesi’nin (Freie Universität Berlin) İranî ve Kürdî Bilimler Bölümü’nde ders veren Kürt akademisyen Prof. Dr. Xanna Omerxalî, “2025 Berlin’in En Önemli 100 Bilim İnsanı” listesine seçildi.

Bu prestijli ödül, Almanya’nın saygın gazetelerinden Der Tagesspiegel tarafından veriliyor ve Omerxalî’nin Kürdoloji ile özellikle Ezidi inancı üzerine yürüttüğü öncü çalışmalar takdir ediliyor.

“Hak ve adalet üzerine çalışmaları nedeniyle ödüllendirildi”

Der Tagesspiegel, değerlendirmesinde Prof. Dr. Omerxalî’yi “hak ve adalet gibi temel sorulara derinlemesine yaklaşan, özgür bilim için çalışan bir akademisyen” olarak tanımladı.

Gazete ayrıca onun, Kürtoloji alanının önde gelen isimlerinden biri olarak kabul edildiğini de vurguladı.

Cemal Nebez Ödülü’nü de kazanmıştı

Prof. Omerxalî’nin başarıları yalnızca bu ödülle sınırlı değil.
Aynı yıl, yaptığı çalışmalar “Cemal Nebez Ödülü 2025” ile de onurlandırıldı.

Jüri açıklamasında şu ifadelere yer verildi:

“Ezidilerin geleneklerini, sesini ve soykırım dönemlerindeki direnişlerini kararlılıkla savunduğu için ödüle layık görülmüştür.”

Xanna Omerxalî kimdir?

Prof. Dr. Xanna (Khanna) Omerxalî, Kürt Ezidi bir akademisyen olarak, Kürdoloji ve Ezidi dini üzerine yaptığı çalışmalarıyla uluslararası alanda tanınan bir bilim insanıdır.

“2025 Berlin’in En Önemli 100 Bilim İnsanı” listesine seçilmesi, Rewan’dan başlayan bilim yolculuğunun Avrupa’nın en prestijli üniversitelerine uzanan bir başarı hikâyesine dönüştüğünü gösteriyor.

Bilimsel yolculuğu: Rewan’dan Petersburg ve Berlin’e

Xanna Omerxalî, 1981 yılında Ermenistan’ın başkenti Erivan'da, Ezidi Kürt bir ailede — Pîr Omerxalîler soyundan — dünyaya geldi.

Akademik kariyerine Sankt Petersburg Devlet Üniversitesinde başladı.
2002 yılında Doğu Bilimleri Fakültesi’nde İran ve Kürt Çalışmaları bölümünden lisans derecesini, 2004 yılında ise aynı üniversiteden yüksek lisansını tamamladı.

2006’da, aynı üniversitenin Felsefe ve Siyaset Fakültesinde Ezidi Kürtlerin inancı üzerine yaptığı doktora çalışmasını başarıyla tamamladı.

Akademik deneyim ve önemli eserler

Doktorasını tamamladıktan sonra, 2005–2007 yılları arasında Göttingen Üniversitesi’nde Kürt dili ve Ezidilerin kutsal sözleri (Qewl) üzerine dersler verdi.

Halen Berlin Özgür Üniversitesi’nin İranî ve Kürdî Bilimler Bölümü’nde profesör olarak akademik çalışmalarını sürdürüyor.

Bugüne kadar Ezidi inancı ve felsefesi üzerine Rusça, İngilizce ve Kürtçe dillerinde yaklaşık 20 bilimsel makale yayımladı.

İlk kitabı “Êzdiyatî: Bin Yılların Derinliğinden”, 2005 yılında Rusça olarak Sankt Petersburg’da basıldı.

Bazı önemli eserleri

• Êzdiyatî, Toplum, Sembol, Ritüel (2007)
• Kurdish Reader: Modern Literature and Oral Texts in Kurmanji (2011)
• Religious Minorities in Kurdistan: Beyond the Mainstream (2014)
• The Yezidi Religious Textual Tradition: From Oral to Written (2017)