Doğu Kürdistan’dan 120 yıllık fotograflar

İran Şahı Muhamed Kaçar döneminde sık sık Doğu Kürdistan’da Kirmanşan ve Loristan’a gelen Antoin Sevruguin’nın çektiği fotoğraflar önemli bir arşiv oluşturuyor. Antoin Sevruguin’ın İran’da bulunduğu dönemde yaşanan siyasal karışıklıklar nedeniyle birçok çalışması heba oluyor. Şah Muhammed Ali Kaçar’a karşı başlayan ayaklamalarda devlet arşivinin yanması sonucu çoğu Doğu Kürdistan’da çekilmiş beş bin fotoğrafı heba olan Rus fotoğrafçının, ancak 2 bin fotoğrafı kurtarılabilmiş. Antoin Sevruguin’ın günümüze ulaşan fotoğrafları arasında Horasan, Lor, Lek ve Soran Kürd kadınlarının fotoğrafları yer alıyor. Antoin Sevruguin bu fotoğrafları çekebilmek için birçok köy, kasaba ve kent gezmiş. Antoin Sevruguin’ın en dikkat çekici çalışması halaya (dilan) durmuş Kürd kadınlarının fotoğrafları. Antoin Sevruguin kimdir? Tahran’daki Rusya elçiliğinde Ermeni-Gürcü karışımı bir ailede doğmuştur. Babası Vassil de Sevruguin Tahran’da diplomattır. Annesi Gürcü Achin Khanoum’dur. Babasının ölümü ile birlikte Antoin, fotoğrafçılık yaparak ailesine destek olmaya çalışmıştır. Kardeşleri Kolia ve Emanuel ona Tahran’da Ala al-dawla caddesinde (bugün Ferdowsi Caddesi) bir fotoğraf stüdyosu açabilmesi için yardım etmişlerdir. Babası dönemin Rusya devletinde Ortadoğu uzmanı ve diplomatı görevi yaptığı için Antoin Sevruguin, 1830-70 yılları arasında sık sık İran’ı gezme imkanı bulmuş.