Erdoğan'ın Diyarbakır ziyareti, eski görüntüleri hatırlattı ama tartışmalara da yol açtı / Fotoğraf: İbrahim Yakut
Durum ve vaziyet her ne ise, sözel dolaşıma sokulan Biden-Erdoğan görüşmesinde Kürt meselesinin çözümüne dair söylendiği iddia edilen "uyarı", mevcut gelişme ve gerçeklerle şimdilik desteklenmiyor.
Kürt meselesini anlatıp gereken siyasi desteği sağlamak için konuyla ilgisi olan devletlerin yetkilileri ve Türkiye'deki iktidar sahipleriyle temas kurup görüşmek prensip olarak doğrudur ve diplomasinin icabıdır.
Ancak bu hususta Biden'den umutlu olanların, Amerika'nın jeopolitik çıkarlarının ne olduğunu iyi bilmeleri; Erdoğan'dan çözüm bekleyenlerin ise AKP iktidarının siyasi ve ideolojik kodlarını, bir anlamda politik haritasını resmederek onun stratejisini iyi tanımaları gerekmektedir.
Bu münasebetle bir anımdan söz edeyim:
Oslo görüşmelerinin olduğu günlerde farklı Türk-Kürt kesimlerden gazeteci, siyasetçi ve aydınların Diyarbakır'da buluştuğu bir toplantıda, Selahattin Demirtaş şöyle demişti: "Bilmediğiniz gelişmeler var; çözümün son rötuşları yapılmaktadır."
Meğer Demirtaş'ın Oslo sürecinden haberi varmış ama bizler hiç haberdar değilmişiz. Aylar sonra basın ve medya kanalıyla bilgilendik.
Demirtaş'ın o konuşması üzerine rahmetli Feridun Yazar, "Tecrübeme dayanarak söylüyorum: 150 yıllık Kürt meselesi, birkaç rötuşla çözülecek aşamaya henüz gelmemiştir" diyerek itiraz etti. Dr. Kemal Parlak da, buna benzer bir görüş belirterek, "İyimserliğe kapılmanın muhtemel risklerine" değindi. Benim itirazımın ise özeti şuydu: "Galiba siz iktidarın ideolojik ve siyasi kodlarını iyi çözemediğiniz için fazlaca iyimser, heyecanlı ve aceleci davranıyorsunuz!"
Kuşkusuz Kürt veya Alevi meselesi gibi müzmin sorunların çözümü için dönemin iktidarı hangisiyse, devlete kim hükmediyorsa onunla masaya oturulabilir. Yeter ki diyalog, görüşme veya müzakere sürecinde herkes önceki hatalardan ders çıkarabilsin.
Söz gelimi: "Ego şişkinliğine" kapılıp, neredeyse dünyanın merkezine kendini yerleştiren PKK örgütü, "silahlı mücadeleyi mutlaklaştırıp tıkanacak çözümün yolunu, yalnız şiddet vasıtasıyla açabileceği" noktasında ısrar etti. Devleti iyi tanımadığı da "hendek" olaylarında apaçık ortaya çıktı. Askeri terimle söylersek, örgüt "ciddi kurmay hatası" yaptı.
Devlet yetkililerine gelince, "Bir yandan çözüm deyip diğer yandan topyekûn bir savaşa hazırlanırken, muhataplarını kolayca kandırıp alt edebilecekleri" noktasında yanıldılar. İş çıkmaza girince de bir bahaneyle topyekûn savaşın (kökünü kazıma operasyonları) işaret fişeğini çaktılar.
Cizre'de Şerafettin Elçi Havaalanı'nın açılış konuşmasının satır araları iyi okunsaydı, Erdoğan'ın bu işareti daha o vakit verdiği ve sadece küçük bir bahane/vesile aradığı kolayca görülürdü. O vesile, Ceylanpınar'da (22 Temmuz 2015) iki polisin katledilmesiyle bulunmuş oldu.
Biden'ın, Erdoğan'a uyarıda bulunduğu yolunda iddia var
Keza Kürt sorununu "örgütten ibaretmiş" gibi algılayan AKP iktidarı hem bu konuda, hem de "Kürtsüz Kürt çözümü" yani Kürt siyasi ve toplumsal dinamikleri olmadan meseleyi "halletme" hususunda yanılgıya düştü. Geçen 10 yıllık süre, 150 yıllık bu sorunun, "aktif katılımcı Kürt öznesi" olmadan çözülemeyeceğini gösterdi.
Dolayısıyla iki kesim de, diğerinin gerçek niyetini/aklını okuyamadı. Daha da önemlisi, tabiatı gereği çoğunlukla gizli yürütülmesi icap eden barış diplomasisinde şeffaflıktan ziyade halka hesap verilebilirlik ve katılımcılık ilkesi kuralına hemen hiç uyulmadı.
Ve sürecin başlarında, Dilop dergisinde yayınlanan röportajımda öngördüğüm üzere görüşmeler fiyaskoyla sonuçlandı. Daha acımasız, kanlı ve kapsamlı çatışma süreci başladı.
Kaynakça:
1-) Abdulmunim Said, "Biden'ın ilk 100 günü", independent Türkçe çevirisi, 29 Nisan 2021.
2-) https://arabic.rt.com/papers/858035-
3-) Prof. Dr. Mustafa Türkeş, "ABD'nin ‘Geçici Ulusal Güvenlik Strateji Rehberi,' ne anlatıyor?", Sol portal, 5 Mart 2021.
4-) Mehmet Ali Güller, "Biden'ın strateji belgesi ve darbecilik", Cumhuriyet, 6 Mart 2021.
, Ray'ul Yom, 29 Mart 2021.لماذا جاءت نصيحة كيسنجر لإدارة بايدن بالتّوصّل إلى تفاهمٍ مع الصين لتجنّب حرب ؟5-)
6-) أية استراتيجية لسلاح الدبلوماسية الأميركية؟, independent Arabia, 1 Mart 2021.
7-) 9 Şubat 2021; https://arb.majalla.com/node/119246/
8-9-) https://www.independentarabia.com/node/209666/, 6 Nisan 2021. https://www.independentarabia.com/node/234011/, 20 Haziran 2021.
10-), تداعيات-احتمال-تولي-هاريس-الرئاسة-بعد/, El Quds El Arabi, 29 Haziran 2021.
11-) https://www.express.co.uk/news/royal/1459322/joe-biden-health-mental-fitness-fears-us-president-russian-cyberattack-ont.
12-) NYT'den Biden portresi: Çabuk parlıyor ve ayrıntılara takıntılı, independent Türkçe, 16 Mayıs 2021.
İndependent Türkçe/Faik Bulut
Bu haber toplam: 4867 kişi tarafından görüldü.
Son Güncellenme:07:34:01