Kritik seçim süreci, uluslararası finans çevrelerinin de gözlerini Türkiye’ye çevirmelerine neden oldu.
Birçok banka, 14 Mayıs’a ilişkin raporlarında hem seçim sonuçlarına hem de döviz kurlarına ilişkin senaryo ve tahminlerine yer verdi.
İşte ABD’nin önde gelen 5 bankasının yarınki seçimlere dair senaryo ve tahminleri şöyle:
Wells Fargo
Wells Fargo ekonomisti Brendan McKenna tarafından hazırlanan ve iki gün önce yayımlanan raporda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın seçilme ihtimalinin daha yüksek olduğunu belirtirken Erdoğan'ın kazanması halinde sene sonu dolar/TL'nin 23 seviyesinde, Kemal Kılıçdaroğlu'nun kazanması halinde ise kurun 15 seviyesinde fiyatlanacağı belirtildi.
Senaryo 1: Erdoğan kazanırsa
“Erdoğan'ın görevi sürdürmesi durumunda, Türk lirasının bir başka büyük değer kaybı yaşaması muhtemel. Uzun vadede, ekonomik eğilimler ve para politikası değişmedikçe lirada büyük değer kayıpları gerçekleşebilir. En azından 2024'ün ortasına kadar liranın değer kaybetmesini bekliyoruz.
Bu senaryoda, dolar/TL kurunun 2023 yılının ikinci çeyreği sonunda 22 TL'ye ulaşabileceğini ve liranın daha da keskin değer kaybedebileceğini düşünüyoruz. Dolar/TL kurunun 2023 yılının dördüncü çeyreğine kadar 23 TL'ye ulaşabileceğini ve 2024 ortalarında 24,50 TL'ye ulaşabileceğini düşünüyoruz.
Daha uzun vadede ise döviz rezervlerinin tükenmeye devam etmesi ve para politikasının yönünün değişmemesi nedeniyle liradaki değer kaybının devam etmesini bekliyoruz.
Senaryo 2: Kılıçdaroğlu kazanırsa
İktidar değişikliği senaryomuzda, bağımsız bir merkez bankası restore edildiğinde ve ortodoks bir para politikası uygulandığında, lira modern tarihin en büyük rallilerinden birini yaşayabilir.
Millet İttifakı'nın göreve gelmesi durumunda, politika çerçevesindeki değişiklik, yabancı yatırımcının TL'ye ve TL cinsi varlıklara dönmesiyle sonuçlanacağından, dolar/TL kuru tahminlerimizi liranın gücünü gösterecek şekilde ayarlayacağız.
Bu senaryoda dolar/TL kuru 2023'ü 15 TL'den kapatabilir ve 2024 ortalarında 14 TL'den işlem görebilir.”
JPMorgan
JPMorgan'ın ekonomistleri tarafından mayıs ayı başında hazırlanan Avrupa, Ortadoğu ve Afrika (CEEMEA) Strateji Raporu'nda yer alan değerlendirmeye göre, Türkiye'nin ortodoks ekonomi politikalarına tam olarak dönmesi durumunda dolar/TL'nin yıl sonunda 25 seviyesinde fiyatlanacağı öngörüldü.
Ortodoksluğa ılımlı dönüş senaryosunda ise TL'nin daha zayıf seyredeceği ve dolar/TL'nin yıl sonunda 25 yerine 30 seviyesinde olacağı öngörüldü.
Rapora göre, Türkiye'de 14 Mayıs'ta yapılacak seçimlerden sonra oluşacak hükümetin ortodoks politikalara güçlü bağlılık göstermesi halinde MSCI Türkiye Endeksi ABD Doları cinsinden yüzde 74 artacak.
Ortodoks politikalara ılımlı dönüş senaryosunun gerçekleşmesi halinde endeks yüzde 29 düşecek. (MSCI Türkiye Endeksi, BİST 100’de işlem gören belli başlı hisselerden oluşurken bu endeks, Türkiye pazarının büyük ve orta büyüklükteki segmentlerinin performansını ölçmek için kullanılıyor.)
Bank of America
Bank of America (BofA) önceki gün yayımladığı “Saha notları: Hiçbir taraf için net bir zafer, ekonomi için kolay çare yok” başlıklı notta seçim senaryolarına yer verdi.
Banka eylül ayıyla birlikte faizlerin yüzde 50’ye ulaşması ve TL’de yüzde 20-25 değer kaybı beklentisini yineledi.
Banka ekonomistleri muhalefetin seçimleri kazanması durumunda politika faizinin yüzde 50 olduğu ortamda 10 yıllık tahvil faizlerinin yüzde 30 ile zirve yapmasını öngördü.
Banka, dolar/TL‘de adil değerin de 24 olacağını tahmin etti. Kurdaki seviyenin genelde adil değeri aştığını ifade eden BofA muhalefetin kazanması durumunda kurun 25 seviyesine çıkabileceğini belirtti.
Goldman Sachs,
ABD’nin önemli bir diğer bankası Goldman Sachs, seçimlere ilişkin analizinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) keskin düşüş kaydeden rezervlerinin kurda oynaklık riskini artırdığını ifade ederek, piyasanın Türk lirasında keskin bir değer kaybını fiyatladığına dikkat çekti.
Goldman Sachs ekonomistleri Başak Edizgil ve Clemens Grafe tarafından hazırlanan 10 Mayıs tarihli raporda “Bize göre fiyatlanan faiz beklentileri, muhalefetin kazanma olasılığının piyasa beklentilerinde daha yüksek olduğunu ve muhalefetin iktidarında fiyat istikrarına odaklanma programı doğrultusunda faizleri kararlı bir şekilde artıracağı olasılığının öne çıktığını gösteriyor” ifadeleri kullanıldı.
Morgan Stanley
Morgan Stanley’nin Hande Küçük, Alina Slyusarchuk ve James K Lord’un da aralarında bulunduğu bir grup ekonomist tarafından hazırlanan ve nisan ayı başında yayımanan raporunda “Seçimlerden sonra politika çerçevesinde bir değişiklik olursa, TL muhtemelen beklediğimizden daha hızlı bir düzeltme karşı karşıya kalacaktır. Politika sürekliliği durumunda da bir döviz düzeltmesi kaçınılmaz olabilir” ifadeleri kullanıldı.
Senaryo 1: Cumhur İttifakı kazanır
AKP yetkilileri, muhtemelen nisan ortasına kadar açıklanacak bir seçim beyannamesi üzerinde çalışıyor. Bu çalışma, enflasyon ve cari açığa bağlı dengesizliklerin giderilmesini amaçlayan, yapısal reformlara ağırlık veren, büyüme ve istihdam odağını koruyan bir ekonomik programı içerecek. Politik değişimin olmadığı bu senaryoda geleneksel politikalara bir dönüş görmüyoruz.
Rusya ve Körfez ülkeleri gibi bölgesel ortaklardan gelen para girişlerine, düzenleyici adımlara ve aktif rezerv yönetimine bağlı olarak, dövizdeki ilk düzeltme daha sınırlı tutulabilir. Durum üçüncü çeyreğe kadar korunabilir ancak Dolar/TL'de yıl sonuna doğru daha keskin bir değer kaybı göreceğimizi tahmin ediyoruz.
Bu da, politika faizinde kısmi bir geri dönüşü tetikleyebilir. Bu senaryo, yeni bir makro politika çerçevesi yürürlüğe girene kadar muhtemelen enflasyonda yukarı yönlü bir harekete ve 2024'te bir durgunluğa neden olacaktır.
Senaryo 2: Millet İttifakı kazanır
Muhalefetin potansiyel politika yapıcıları, yeni bir makro politika çerçevesi yürürlüğe girene kadar meydana gelebilecek olası piyasa aksaklıklarını en aza indirmek için seçimlerin hemen sonrasına odaklanıyor.
Seçimler öncesinde Hazine, TCMB, BDDK ve SPK gibi temel ekonomi ve finansal politika kurumlarında rol alması muhtemel isimler ve ekipler ile yönetim yapısı üzerinde çalışılıyor.
Bu senaryoda döviz girişleri yeniden başlayana kadar kur üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturması muhtemel.
Büyük bir kur düzeltmesi, enflasyon için daha yüksek bir başlangıç noktası anlamına gelebilir ve politika faizlerinde daha büyük bir güncelleme gerektirebilir. Bu da daha sert bir durgunluk riskini artırır.
Manşet enflasyon beklentisinin seçim sonrası yüzde 45 olması ve 12 ay sonrası için bu beklentinin yüzde 32 civarında olması nedeniyle politika faizinde ilk hareketin yüzde 30-35'e çıkmasını öngörüyoruz. Böyle bir senaryoda faizlerin yıl sonuna kadar yüzde 40-45'e yükseldiğini öngörüyoruz.
2024'te anlamlı bir enflasyon düşüşü ve üç çeyreklik bir durgunluğun ardından nispeten hızlı bir toparlanma bekliyoruz.
Senaryo 3: Siyasi benzerlik
Daha önce bu üçüncü senaryoyu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığını elinde tuttuğu ancak parlamentodaki çoğunluğu kaybettiği bölünmüş bir sonuç olarak çerçevelendirmiştik. Bunun şu anda pek mümkün olmadığını düşünüyoruz
Bu durumu olası bir seçim yenilenmesini gerektirebilecek bir senaryo olarak yeniden kurguluyoruz. Böyle bir durumda artan siyasi belirsizlik, dövizde büyük bir değişikliğe yol açabilir ve düzensiz bir hareket getirebilir.(Kaynak)
