Şara–Mazlum Abdi görüşmesi: Mart anlaşmasının uzatılması gündemde

Suriye Savunma Bakanı Merhaf Ebu Kasra, iki gün önce yaptığı açıklamada, Demokratik Suriye Güçleri (DSG) ile ülkenin kuzeyinde ve kuzeydoğusunda yer alan tüm cephe hatlarında ateşkes ve derhal çatışmaların durdurulması kararı alındığını duyurdu.

Bu açıklama, bakanın “DSG” komutanı Mazlum Abdi ile Şam’da yaptığı görüşmenin ardından geldi.

Öte yandan kaynaklara göre, Abdi sadece Savunma Bakanı’yla değil, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ve Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ile de görüştü. Bu görüşmede, Kürt lider İlham Ahmed, YPJ komutanı Rohilat Afrin ve Şam ile müzakerelerde yer alan heyet üyesi Abdülhamid Mehbash da hazır bulundu.

Peki, ABD’nin Suriye özel temsilcisi Tom Barrack ve ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Amiral Brad Cooper’ın da yer aldığı bu toplantıda iki taraf neler üzerinde anlaştı?

Al Arabiya.net / Al Hadath’e konuşan Kürt askeri kaynaklarından biri, Şara’nın da Şam’daki son toplantıya katıldığını doğruladı. Bu bilgi, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani’nin, dün Ankara’da Türk mevkidaşı Hakan Fidan ile düzenlediği ortak basın toplantısında yaptığı açıklamalarla örtüşüyor. Şeybani burada, “Şara DSG temsilcileriyle bir araya geldi” demişti.

Ayrıca Şeybani, “Şam’daki son görüşme olumlu geçti ve önümüzdeki dönemde SDG temsilcileri ile hükümet arasında yeni toplantılar yapılacak,” ifadelerini kullandı. ABD ve Fransa’nın, taraflar arasındaki ateşkesin sürmesi için arabuluculuk yaptığı bildirildi.

Anayasa Bildirgesinde Değişiklik

Abdi ve Şam heyeti arasındaki bu son görüşme, Barrack ve Cooper’ın Haseke’ye yaptığı ziyaretten bir gün sonra gerçekleşti. Görüşmenin ardından Şam yönetimi, anayasal bildirgede bazı maddelerin değiştirilmesini kabul etti.

Kaynaklara göre, özellikle ortak komitenin çalışmalarına yeniden başlaması planlanıyor. Bu komite, anayasal bildirgeye dair maddelerin düzenlenmesinden sorumlu. “Özerk Yönetim” heyetine yakın bir kaynak, komitelerin Şam’la görüşmeleri sürdüreceğini, ana gündemin ise DSG’nin orduya entegrasyonu olacağını belirtti.

Ateşkesin ardından bugün, DSG ve hükümet kontrolündeki bölgeler arasında –özellikle Halep ve Rakka güzergâhında– bazı yolların yeniden açıldığı da bildirildi.

Mart Anlaşmasının Süresi Uzatılabilir

Kürt kaynak, Mart Anlaşması’nın uygulama süresinin yıl sonunun ötesine uzatılmasının muhtemel olduğunu aktardı. Bunun nedeni olarak “henüz çözülmemiş bazı dosyaların daha fazla zamana ihtiyaç duyması” gösterildi.

Kaynak, Özerk Yönetim’in, kendi bölgelerinde bazı devlet kurumlarının yeniden faaliyete geçmesini talep ettiğini ve eğitim konusunun Milli Eğitim Bakanlığı ile ortak şekilde ele alınması gerektiğini vurguladığını söyledi.

Ayrıca yeni komiteler oluşturularak “Mart Anlaşması’nın maddelerinin uygulanmasının hızlandırılması” planlanıyor. Bu komiteler, daha önce kurulan karma heyetlere yardımcı olacak.

Mart 2025 Anlaşmasının Arka Planı

Şam ve Özerk Yönetim, 10 Mart’ta imzaladıkları anlaşmayla ortak komiteler kurmuştu. Bu anlaşma, Suriye’nin kuzey ve doğusundaki sivil ve askeri kurumların bütünleştirilmesini, Kürtlerin anayasal güvenceye kavuşturulmasını, yerinden edilmişlerin geri dönüşünü ve tüm Suriyelilerin geçiş sürecine katılımını öngörüyordu.

Anlaşmada ayrıca, ülke bölünmesini reddetme ve eski rejim kalıntılarıyla mücadele gibi maddeler de yer alıyordu.

Taraflar, Mart ayındaki anlaşmadan sonra açık müzakerelere başlamış olsa da, süreçte çeşitli engellerle karşılaşıldı. Özerk Yönetim, DSG’nin orduya dahil edilmesi halinde kendi özgün yapısını korumasında ısrar ederken, Şam yönetimi bu talebi reddetti.

Yine Özerk Yönetim, adem-i merkeziyetçi bir devlet yapısı talep ederken, Şam devletin merkeziyetini koruma konusunda ısrarcı davrandı.