Suriye’de Dürziler BM’yi Süveyda’ya davet etti

Suriye’de Dürzi liderliği, Temmuz ayında hükümet güçlerinin Süveyda’da gerçekleştirdiği saldırılarda yüzlerce sivilin öldürülmesinin ardından Birleşmiş Milletler’den (BM) bağımsız bir soruşturma talep etti. Açıklama, Devlet Başkanı Ahmed el-Şara’nın BM Genel Kurulu için New York’a hareket ettiği pazar günü yapıldı.

Süveyda’daki kanlı saldırılar ve son haftalarda Kürtlerle yaşanan çatışmalar, 13 yıllık iç savaşın ardından ülkenin istikrara kavuşması için uluslararası güçlerin uzlaşma arayışlarını zorlaştırıyor.

Şara’nın BM Genel Kurulu’na katılımı, ABD ile normalleşme ve bölge ülkeleri ile Avrupa ile geliştirilen ilişkiler sonrası, yeni yönetimin küresel sahnedeki yükselişinin bir devamı olarak değerlendiriliyor. Şara’nın bağlı olduğu Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ), Aralık ayında Beşar Esad’ı devirerek iktidara gelmiş, ardından örgüt feshedilmişti.

Dürzi ruhani lideri Şeyh Hikmet el-Hicri, BM’nin Suriye Araştırma Komisyonu Başkanı Paulo Pinheiro’ya hitaben yaptığı davette, “Süveyda’ya gelip gerçeği dünyaya aktarın, yoksa deliller kaybolacak” ifadelerini kullandı. Kentteki hukuki konseyin yayımladığı açıklama, Hicri’nin çağrısına en yüksek Ortodoks otorite Metropolit Antonious Saad’ın da destek verdiğini duyurdu.

ABD arabuluculuğunda geçen hafta imzalanan anlaşmada, Şam yönetimi katliamlardan sorumlu kişilerin yargılanacağını ve Süveyda’nın yeni Suriye devletine entegrasyonu için adımlar atılacağını kabul etmişti. Ancak anlaşmada herhangi bir takvim belirlenmedi.

Yaklaşık 300 bin kişilik Dürzi nüfusunun çoğunluğu Süveyda’da yaşıyor. Hükümet saldırılarının ardından 120 binden fazla kişi yerinden edildi. Aynı eyalette yaşayan yaklaşık 50 bin Sünni’nin ise büyük kısmı Dera’ya göç etmek zorunda kaldı.

Siyasi gözlemciler, Süveyda’daki kanlı olayların merkezle azınlıklar arasındaki güvensizliği derinleştirdiğini belirtiyor. Eski Devlet Başkanı Beşar Esad döneminde kurulan “azınlıklar ittifakı” politikası Dürzilerden beklenen desteği bulamamış, özellikle son iki yılda Dürziler barışçıl bir muhalefet hareketi geliştirmişti.

Şeyh Hicri, yeni yönetimi “aşırıcı” olarak nitelendirmiş ve dini temelli değil sivil bir siyaset çağrısı yapmıştı. Ayrıca, Dürzilerin kendi kaderini tayin hakkına sahip olduğunu, gerekirse ayrılığı tartışabileceklerini dile getirmişti.

Diğer yandan Kürtlerin kontrolündeki Demokratik Suriye Güçleri (DSG) ile Şara yönetimi arasında Mart ayında varılan entegrasyon anlaşması sonuçsuz kaldı. Son iki ayda taraflar arasında çatışmalar yeniden tırmandı.

Pazar günü Suriye Savunma Bakanlığı, Halep kırsalındaki Deyr Hafir’de yedi sivilin ölümünden DSG’yi sorumlu tuttu. DSG ise ölümlerin hükümete bağlı milislerin drone ve topçu saldırılarıyla gerçekleştiğini açıkladı.

Şara’nın Türkiye’yi DSG’ye karşı yeni bir askeri operasyondan caydırdığı öne sürülse de, Aralık’a kadar entegrasyon sağlanmazsa Ankara’nın harekete geçeceğini ima ettiği aktarıldı. Şara, DSG’nin federalizm taleplerini ise “örtülü ayrılıkçılık” olarak değerlendiriyor.