ABD’nin Irak Özel Temsilcisinden silahsızlanma mesajı: Sözler yetmez, somut adımlar gerek

ABD’nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya, pazartesi günü yaptığı açıklamada Irak’taki bazı silahlı grupların silahsızlanmaya yönelik attığı adımları “olumlu ve cesaret verici” olarak nitelendirdi. Ancak Savaya, yalnızca niyet beyanlarının yeterli olmadığını, sürecin somut ve uygulanabilir adımlarla hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı.

Savaya, X platformunda yaptığı paylaşımda, silahlı grupların bu yöndeki adımlarının Irak’taki dini mercilerin çağrılarına bir yanıt niteliği taşıdığını ifade etti. Buna karşın, “Sadece niyet açıklamaları yeterli değildir. Silahsızlanma kapsamlı, geri döndürülemez olmalı ve açık, bağlayıcı bir ulusal çerçeveyle uygulanmalıdır” dedi.

Sürecin tüm silahlı grupların tamamen dağıtılmasını ve üyelerinin sivil hayata geçişini kapsaması gerektiğini belirten Savaya, devlet otoritesi dışında hiçbir siyasi parti, örgüt ya da kişinin silahlı güce sahip olmaması gerektiğinin altını çizdi. Silah taşıma yetkisinin yalnızca “meşru federal ve bölgesel kurumlara” ait olması gerektiğini söyledi.

Irak Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan, cumartesi günü yaptığı açıklamada bazı silahlı grupların liderlerinin silahlı faaliyetleri durdurma ve silahları devletin denetimine bırakma çağrısına uyduklarını duyurmuştu.

Bu gelişme, Washington’un Irak üzerindeki İran etkisinin sınırlandırılması yönündeki baskılarını artırdığı bir dönemde yaşandı. ABD, Irak’tan devletle entegre olan Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) dahil tüm silahlı grupların dağıtılmasını talep ediyor.

ABD tarafından terör örgütü olarak tanımlanan İran destekli Kataib Hizbullah ve Harakat el-Nuceba ise silahsızlanma çağrılarını reddederek, ülkede yabancı güçler bulunduğu sürece “direniş hakkını” koruyacaklarını savundu.

Şii silahlı gruplar, Savaya’nın açıklamalarını “Irak’ın iç işlerine yabancı müdahalesi” olarak nitelendirirken, ABD’li temsilciye yönelik tehditlerde bulunarak ülkeden çıkarılmasını talep etti ve Iraklı siyasetçileri kendisiyle temas kurmamaları konusunda uyardı.

Irak’ta yasa dışı silahlanma, güvenlik ve istikrarın önündeki en büyük sorunlardan biri olarak görülüyor. Resmi olmayan verilere göre ülkede yaklaşık 15 milyon hafif ve orta ölçekli silah bulunuyor ve bunların büyük bölümü silahlı gruplar ile aşiretlerin elinde.

Savaya açıklamasını, “Irak bugün kritik bir yol ayrımında. Ya egemenlik, istikrar, refah, birlik ve hukukun üstünlüğü yolunda ilerleyecek ya da yasa dışı silahlı grupların devlet otoritesini zayıflattığı bir güvensizlik döngüsünde kalacak” sözleriyle tamamladı.