Arakçi: ABD ile müzakereler çıkmaza girdi

BM’nin İran’a yönelik yaptırımlarının yeniden devreye girmesiyle birlikte, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ülkesinin çeşitli öneriler sunduğunu ancak ABD’nin “aşırı talepleri” nedeniyle müzakerelerin tamamen çıkmaza girdiğini açıkladı.

“Makûl Olmayan Tavizler”

Arakçi, yaptığı açıklamada İran’ın çözüm bulmak için ciddi çaba harcadığını belirterek, “Ancak Washington’un aşırı istekleri ve Avrupalı ülkelerin bu taleplere destek vermesi nedeniyle bir sonuca varılamadı” dedi. ABD’nin baskısıyla devreye alınan “tetik mekanizmasının” (snapback) amacının, İran’ı “akıl dışı tavizler” vermeye zorlamak olduğunu savundu.

Halkı Yaptırımlara Hazırlık Çağrısı

İranlı bakan, yeni yaptırımların siyasi ve stratejik etkileri olacağını vurguladı ve İran halkına bu sürece hazırlıklı olmaları çağrısında bulundu.

Geçtiğimiz hafta İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan da ABD’nin taleplerini “kabul edilemez” olarak nitelendirmişti. Pezeşkiyan, “Bize, tüm zenginleştirilmiş uranyumu teslim etmemiz karşılığında yaptırımların üç ay ertelenmesini önerdiler. Bu saçmalık” ifadelerini kullanmıştı.

BM Güvenlik Konseyi’nde Çabalar Sonuçsuz

Geçtiğimiz cuma günü Rusya ve Çin’in, BM Güvenlik Konseyi’nde yaptırımların geri dönüşünü ertelemeye dönük girişimi başarısız olmuştu. 15 üyeli konseyde yalnızca 4 ülke girişime destek verdi, bu da “tetik mekanizmasının” devreye girmesinin önünü açtı.

Bunun üzerine Tahran, yaptırımların yeniden uygulanmasına karşılık, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile işbirliğini askıya alabileceği uyarısında bulundu.

Paris ve Kahire Trafiği

Geçtiğimiz hafta BM Genel Kurulu marjında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile İran Cumhurbaşkanı arasında da yoğun görüşmeler gerçekleşti, ancak yeni bir anlaşma zemini bulunamadı. İran ile UAEA arasında ise 9 Eylül’de Kahire’de yeni bir mutabakat yapılmıştı.

Avrupa’nın Şartları

ABD ile birlikte hareket eden Avrupa’nın üç büyük gücü (Fransa, Almanya ve İngiltere), İran’a yönelik taleplerini açıkça ortaya koydu:

• Ajans müfettişlerine tüm nükleer tesislere tam erişim,

• Washington ile müzakerelere dönüş,

• Zenginleştirilmiş uranyum stokunun güvenliği için garanti mekanizması.

Tahran ise bu şartları “adaletsiz baskılar” olarak nitelendiriyor ve nükleer programının tamamen barışçıl amaçlar taşıdığını savunuyor.