Esad rejiminin bazı üst düzey isimleri Lübnan üzerinden Rusya’ya geçti

Suriye’de eski rejimin çöküşünün birinci yıldönümüne haftalar kala, rejimin önde gelen isimlerinin akıbeti hâlâ soru işaretleriyle dolu. Bu kişiler arasında savaş suçları ve insan hakları ihlalleriyle ilişkilendirilen eski yetkililer bulunuyor.

Son dönemde, bu isimlerin kaçış güzergâhı olarak Lübnan’ın öne çıktığı belirtiliyor. CNN’in geçtiğimiz hafta yayımladığı araştırmada, 8 Aralık 2024’te rejimin düşmesiyle Suriye’den kaçan General Bessam el-Hassan’ın Beyrut’ta bulunduğu ortaya konmuştu.

Arap kaynaklara göre, eski Ulusal Güvenlik Dairesi Başkanı Ali Memluk, Askerî İstihbarat Başkanı Tümgeneral Muhammed Mahla ve 4. Tümen komutanlarından Gıyath Dalla, Lübnan üzerinden Moskova’ya geçti.

Aynı kaynaklar, Hava Kuvvetleri İstihbaratı Soruşturma Dairesi Başkanı Abdusselam Mahmud’un ise Suriye’den Lübnan’a, oradan da İran’a kaçtığını aktardı.

Buna karşılık, Ulusal Güvenlik Ofisi Başkanı Kifah Melhem’in yardımcısı Albay Ali Daher’in hâlâ Lübnan’ın Cebel bölgesinde ikamet ettiği bildirildi.

Fransa’dan iade talebi

Lübnan Başsavcılığı, kısa süre önce Fransız yargısından gelen adli bir istinabe talebini teslim aldı. Bu talepte üç üst düzey eski Suriyeli yetkilinin — Hava Kuvvetleri İstihbaratı eski Başkanı General Cemil el-Hassan, Ulusal Güvenlik Ofisi eski Başkanı Ali Memluk ve Abdusselam Mahmud — yer aldığı bildirildi.

Fransız makamları, bu isimlerin Lübnan’da bulunmaları halinde tespit edilip iade edilmelerini talep etti.

“Lübnan’da saklanıyor olabilirler”

Suriyeli siyaset uzmanı Nidal es-Seb‘ Al-Arabiya’ya yaptığı açıklamada, Cemil el-Hassan ve Abdusselam Mahmud’un Lübnan’da olduklarının yüksek ihtimal olduğunu söyledi.

Seb‘e göre, Interpol, rejimin düşmesinden bir hafta sonra Lübnanlı yetkililere, bu iki ismin ve yaklaşık 30 Suriyeli subayın Lübnan’da bulunduğunu bildirdi. ABD ayrıca General el-Hassan’ın teslim edilmesini resmen talep etti.

Seb‘, Fransa’nın iade talebinin, Paris’in elinde bu kişilerin Lübnan’daki konumlarına dair somut bilgiler bulunduğunu gösterdiğini belirtti.

“Beyrut’tan ayrılmıyor”

Uzman, Cemil el-Hassan’ın Lübnan’ın bir köyünde gizlendiğini ve bulunduğu yerden çıkmadığını tahmin ettiğini söyledi.

Ayrıca Ali Memluk’un kardeşinin ailesinin Beyrut’ta yaşadığını, bazı yatırımlarının bulunduğunu ve Memluk’un kardeşinin kanser tedavisi gördüğünü ifade etti.

ABD’li gazetecinin kaçırılması dosyası

Seb‘, kimyasal saldırılardan ve Amerikalı gazeteci Austin Tice’ın kaçırılmasından sorumlu tutulan General Bessam el-Hassan’ın, Suriye’den kaçtıktan sonra İran’a, ardından yeniden Beyrut’a geçtiğini, burada ABD’li bir güvenlik ekibi tarafından sorgulandığını söyledi.

El-Hassan’ın, sorgu sırasında Tice’ın öldürülmesi talimatının doğrudan Beşar Esad tarafından verildiğini aktardığı öne sürüldü.

“Yasal ikamet belgeleriyle yaşıyorlar”

Suriyeli gazeteci ve siyasi aktivist Alya Mansur, Al-Arabiya’ya yaptığı açıklamada, bazı eski rejim yetkililerinin Lübnan’da yasal oturum izniyle yaşadıklarını belirtti.

Mansur’a göre, rejimin düşmesinin ardından yaşanan kargaşa, bu kişilerin bazı Lübnanlı güvenlik unsurlarının yardımıyla ülkeye girmelerine olanak tanıdı.