İsrail Başbakanı Netanyahu'dan Suriye’ye şartlı anlaşma mesajı

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suriye ile bir anlaşmanın “ulaşılabilir” olduğunu söyleyerek, Şam’dan Cebel Şeyh’e kadar uzanan askerden arındırılmış bir tampon bölge oluşturulmasının İsrail’in temel şartı olduğunu açıkladı. İsrail’in şu anda fiilen kontrol ettiği Cebel Şeyh (Hermon) bölgesi, hem kuzey İsrail hem de güney Suriye üzerinde stratejik hâkimiyet sağlıyor.

Netanyahu’nun Salı günü yaptığı açıklamalar, ABD Başkanı Donald Trump’ın bir gün önce Suriye ile İsrail’in “uzun ve verimli bir ilişki kurmasını istediğini” söylemesinin ardından geldi.

Aylar süren görüşmeler tıkandı

İsrail ve Suriye arasında aylardır bir güvenlik anlaşması için müzakereler yürütülüyor ancak son haftalarda dikkat çekici bir ilerleme sağlanamadığı belirtiliyor.

Suriye, İsrail’i resmen tanımıyor ve İsrail’in son bir yılda Suriye topraklarındaki kontrolunü genişlettiğini vurguluyor. İsrail, 1967 savaşında Golan Tepeleri’ni ilhak etmişti. Bui lhak ABD tarafından tanınsa da uluslararası toplumun büyük kısmı tarafından reddediliyor.

2024 Aralık ayında eski Devlet Başkanı Beşar Esad'ın düşüşünden sonra İsrail, 1974 anlaşmasını da ihlal ederek Cebel Şeyh’in tamamı dahil yeni bölgeler ele geçirdi.

Son saldırıda 13 kişi öldü

İsrail, “savaş istemiyoruz” açıklamalarına rağmen son bir yılda Suriye’ye yönelik saldırılarını sürdürdü. Geçtiğimiz Cuma günü Beit Jinn’de düzenlenen İsrail saldırısında 13 kişi hayatını kaybetmişti.

Netanyahu, yaralı askerleri ziyaretinde yaptığı konuşmada, “Suriye’nin Şam’dan Hermon zirvesine uzanan bir tampon bölgeyi sağlaması gerektiğini” belirterek şunları söyledi:

“Bu bölgeleri İsrail vatandaşlarının güvenliği için tutuyoruz. İyi niyet ve bu ilkelerin anlaşılmasıyla Suriyelilerle bir anlaşma mümkün, ancak her koşulda ilkelerimizde ısrarcıyız.”

Washington anlaşma için bastırıyor

Trump yönetimi, iki ülke arasında bir saldırmazlık anlaşması için arabuluculuk yapıyor. Trump, Suriye’nin yeni lideri Ahmed el-Şaraa’ya açık destek vererek ülkenin “yeniden birlik yoluna girdiğini” savundu.

Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada:“Suriye hükümeti büyük ilerleme kaydediyor. Yeni Başkan Ahmed el-Şaraa, hem Suriye hem İsrail için iyi şeylerin olması adına çok çalışıyor.”

ifadelerini kullandı.

Trump’ın açıklamasının ardından Netanyahu’nun ofisi, iki liderin telefonda görüştüğünü duyurdu.

Engel: İsrail’in geri çekilmeye yanaşmaması

İsrail basınına göre müzakerelerin tıkanmasının temel nedeni, Netanyahu’nun son bir yılda ele geçirilen bölgelerden çekilmeye yanaşmaması. Ayrıca İsrail’in, gelecekte İran’a yönelik operasyonlar için Suriye üzerinden hava koridoru kullanma hakkını güvence altına almak istediği öne sürülüyor.