Artık Kürtler varlık içinde yokluğa mahkum değil

Rojava’nın Cizîre Kantonu Maliye Bakanı Remziye Mihemed halka dayalı bir maliye politikası izleyeceklerini ve kaynakların halkın işletmesine dayalı çalışacaklarını belirti. Mihamed, “yeraltı-yerüstü zenginlik kaynaklarımız üzerinde Kürtlerin dışında herkesin kullanma, işletme hakkı vardı. Kürtler bir nevi varlık içinde yokluğa mahkum ediliyordu. Demokratik özerk sistemle birlikte halkın kendi bağımsız ekonomileri oluşturuluyor” dedi.

21 Ocak 2014 tarihinde ilan edilen Cizîre Kantonu yönetimi çalışmalarına hızla başladı. 22 kişilik Hükümet’te yer alan bakanlıklardan Maliye, Ticaret ve Ekonomi Bakanlıkları kadınların elinde.

Cizîre Kantonu Maliye Bakanı Remziye Mihemed, Rojava halklarının artık kendi mali sistemlerini kuracaklarını söyledi. Remziye Mihemed Rojava halklarının şu ana kadar hem yerüstü hem de yeraltı zenginlik kaynakları üzerinde tasarruf hakkına sahip olamadığını, ancak bu durumun Demokratik Özerk yönetimin ilan edilmesi ile beraber yavaş yavaş ortadan kaldırıldığını bu kapsamda çalışmalar yürüttüklerini belirtti.

Rojava’nın ilk ilan edilen kantonunda Hükümet’te yer alıyorsunuz. Rojava’daki kadın kazanımlarını artık Hükümet düzeyinde temsil edeceksiniz. Neler hissediyorsunuz?

Benim için belki çok yabancı olmadığım bir durum. Çünkü bundan önce de Qamişlo meclis başkanıydım. O zaman da büyük bir heyecan yaşadım. Ancak ilk defa Demokratik Özerklik sisteminde kurulan hükümet çerçevesinde böylesi bir görev almanın benim için ayrı bir heyecanı da var. Yönetimde maliye bakanı olarak göreve getirildim. Ortadoğu’da şu ana kadar bir kadın, Maliye Bakanlığı düzeyinde görev almamış. İlk defa Demokratik Özerklik sistemi içerisinde böylesi bir fırsat kadının eline geçti. Bu da Kürt kadınının ne kadar büyük bir yol aldığının göstergesi.

Rojava’ya dönük mali politika daha önce nasıldı? Sizin mali politikanız nasıl şekillenecek?

Esad rejimi şu ana kadar Kürdistan halkına hizmet amacıyla mali kaynakları kullanmadı. Halkımız, evinin geçimini sağlamak için Halep ve Şam’a göç etmek zorunda kalıyordu. Rüşvet bir devlet politikası olarak kullanılıyordu. Yani burada çalışma imkanı çok kısıtlıydı. Örneğin birkaç kişinin çalışmasını sağlayacak bir fabrika, terzihane bile yoktu. Mesela bir terzihaneye 3 dikiş makinesi yerleştirmek imkansızdı. Öbür gün rejim yetkilileri gelip dükkânın kapısını mühürleyebiliyordu. Yani halkın komünal bir çalışma yürütmemesi, bir araya gelip ortak çalışma yapmaması için her yolu deniyordu. Her zaman toplumu kendine muhtaç eden bir politika yürütüyordu. Bu şekilde Kürtlerin dışarıya ya da Suriye’deki şehirlere göç etmesinin yolunu açıyordu.

Öte yandan, burada yapılan ziraat çalışmalarından elde edilen ürünler Halep, Şam gibi yerlerde işlenip tekrar buralarda satışa çıkarılıyordu. Örneğin pamuk buralarda toplanıyordu ancak Halep’e götürülüp işleniyordu. Yine buğdayımız Şam, Humus, Hama’ya götürülüp una dönüştürülüyordu. Yine en önemli gelir kaynağımız petrolümüz dışarıda işletiliyordu. Kısacası yeraltı-yerüstü zenginlik kaynaklarımız üzerinde Kürtlerin dışında herkesin kullanma, işletme hakkı vardı. Kürtler bir nevi varlık içinde yokluğa mahkum ediliyordu. Rojava devrimi ve inşa ettiğimiz demokratik özerk sistem ile beraber, bağımsız ekonomiler yani halkın kendi bağımsız ekonomileri oluşturuluyor. Biz de Maliye Bakanlığı olarak Rojava’daki yeraltı ve yerüstü zenginlik kaynaklarının yine Rojava’da işletilip, gelirin yine halka dönmesi için çalışmalar yürüteceğiz.

Şu anda bir savaş durumu var. Bazı bölgelerimize dönük ambargodan ötürü üretimi sağlayacak araç gereçleri getirtmekte zorlanıyoruz. Bunun da çalışma üzerinde etkisi oluyor.

Yine aynı nedenle büyük projeleri gerçekleştirmede zorluklar yaşayabiliriz. Bu nedenle küçük projeleri hayata geçirmek hem halkımız için daha uygun olur, hem de bu şekilde büyük projelerin önünü açmış oluruz. Örneğin terziler, fırınlar açılıyor. Bunlar kantonların ilanından önce başlatılan küçük ama savaş ortamında üretime dönük küçümsenmeyecek adımlardı. Biz bunları kanton kapsamında daha da güçlendireceğiz. Maliye Bakanlığı dışında Ekonomi ve Ticaret Bakanlıkları daha çok projelerle ilgileniyor. Tabi bizim bu konuda ilişkilerimiz, ortak çalışmalarımız oluyor, çünkü demokratik özerklik sisteminde oluşturulan alanlar birbirinden bağımsız ele alınamaz.

Kadının ekonomik bağımsızlığını oluşturması için çalışmalarınız var mı?

Rejim döneminde kadınların evden çıkması bile bir sorundu. Rojava devrimi aynı zamanda bir kadın devrimi oldu. Kadın merkezli maliye anlayışının oluşturulması için kadın kurumlarına destek vereceğiz. Şu andaki projeleri ve önümüzdeki günlerde gerçekleştirecekleri projeler için her zaman destek vermeye hazırız. Geçen dönemde kadınlara dönük projeler hayata geçti; fırın, yöresel kıyafet alım satımı, terzihane gibi. Bunun gibi proje sahiplerine maddi manevi her türlü desteği sunuyoruz.

Henüz çok yeni bir Hükümet ve bakanlık ama öncelikli çalışmalarınız ne bu süreçte?

Sizin de belirttiğiniz gibi Kantonlar yeni oluşturulduğu için henüz sistemi oluşturma aşamasındayız. Maliye Bakanlığı’nın yönetmeliğini hazırlıyoruz. Ona göre projeler hazırlayıp yönetime sunacağız onaylandıktan sonra pratiğe koyacağız. Yani şu anda sadece sistemsel çalışmalar yürütüyoruz.

Maliye Bakanlığı’nın da Hükümet gibi merkezi Qamişlo olacak. Cizre bölgesinde Maliye Bakanlığı olarak diğer 21 bakanlıkla ilişkilerimiz olacak. Halkın kendi maliyesini oluşturacak biçimde halka açık projelerle çalışmalar yürüteceğiz. Demokratik Özerk yönetim çerçevesinde, toplum ahlakına göre düzenlenmiş vergi kanununu oluşturmak için çalışmalarımız var.

Remziye Mihemed kimdir?

2000’den bu yana Rojava’da kadın çalışmaları yürüten Remziye Mihemed, 2005’te Yekitiya Star konferansında koordinasyon üyesi olarak seçildi. 2011 yılına kadar Cizîre Bölgesinde kadın çalışmalarını yürüttü. 2011 yılında Qamişlo Halk Meclisi Eş Başkanlığı’na seçildi. 21 Ocak’ta ise, uzun süredir çalışmaları yürütülen Cizre Demokratik Özerklik yönetimi Maliye Bakanı olarak atandı. 1978 doğumlu olan Remziye Mihemed ortaokul mezunu.