Türkiye Milli Eğitim Bakanlığı\'na (MEB) bağlı ortaokullarda, 2023-2024 eğitim ve öğretim yılında seçmeli derslerin tercih süreci 10 Şubat\'a kadar devam edecek. Öğrencilerin seçmeli dersler arasında yer alan \'yaşayan diller ve lehçeler\' (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) dersi kapsamında, Kürtçenin Kurmancî ve Kirmançkî/Zazakî lehçelerini tercih etmesi için Kürtçe dil kurumları tarafından çağrılar yapılıyor, okul önlerinde ve mahallelerde broşürler dağıtılıyor.
Gazete Duvar\'dan Ferhad Yaşar\'ın derlediği haberine göre Kürtçe Dil Hareketi yöneticilerinden Fevzi Bulgan\'ın öncülük ettiği HezKurd heyetinin siyasi partileri ziyareti ve Kürtçe\'ye ilişkin hazırlanan raporu sunması buna karşılık siyasi partilerin Kürtçe\'ye bakışı gözlemlendi.
Hangi siyasi parti Kürtçe\'ye nasıl yaklaşıyor?
Seçmeli Kürtçe derslerin başlamasıyla birlikte çok sayıda sanatçı, yazar, akademisyen, aydın ve siyasetçi \'Kurdî hilbijêre\' (Kürtçe seç) çağrısı yaptı.
Öte yandan Kürtçe Dil Hareketi yöneticilerinden Fevzi Bulgan, bir heyet ile Ankara\'ya gitti. HezKurd heyeti, anadilde eğitim taleplerini içeren yedi maddelik mektup ve 2022\'de hazırladıkları \'Türkiye Cumhuriyeti’nin Kürtçe Politikaları\' başlıklı 23 maddelik raporunu AK Parti, CHP, HDP, İYİ Parti, DEVA, Gelecek Partisi, SAADET Partisi, Ses Partisi ve HÜDAPAR yetkililerine sundu.
7 maddelik mektup
HezKurd heyeti, öneri ve taleplerini içeren mektubunda, “Türkiye halkalarının barış ve huzur içinde yaşamasının önündeki en büyük engel anadilde eğitim hakkının çok geç ve sınırlı verilmesidir. Anadilde eğitimden kaynaklı sorunlar Türkiye’nin en can alıcı gündemidir\" denilerek 7 maddelik çözüm önerilerini sıraladı:
*Yaşayan Diller ve Lehçeler dersi, seçmeli ders olmaktan çıkartılarak ilkokuldan lise son sınıfa kadar haftada en az iki saat zorunlu yapılmalı.
*Teknik olarak Yaşayan Diller\'in zorunlu okutulması konusunda biz de sivil toplum olarak elimizi taşın altına koymaya hazır ve istekliyiz. Yeter ki bu konuda sizler çözüm iradesi ortaya koyun.
*Vatandaşların kendi benliklerini koruma ve geliştirme hakkı ile birlikte anadil eğitimini alması da temel insan hakları arasında yer almaktadır. Bu durum uluslararası sözleşmeler ile kabul edilmiştir. Bu nedenle Yaşayan Diller\'in eğitiminden devletin tüzel kişiliği sorumludur.
*Biz vatandaşlar, devletin bu tarihi sorumluluğunu eksiksiz ve ihtiyaçlara cevap verebilecek şekilde yerine getirmesini talep ediyoruz. Yeri geldiğinde İngilizce için, \'Vatandaşların dünya ile entegre olma, yakınlaşma aracı\' olduğu ifade edilir. O halde Türkiye Cumhuriyeti’nde diğer milletlerin dilleri de pekâlâ zorunlu olarak okutulabilir, öğretilebilir. Zira vatandaşlarımızın dünya ile entegre olup yakınlaşmasından daha önemlisi kendi içinde yakınlaşmasıdır.
*Bize göre bu diller zorunlu ders olarak okutulursa bu durum; ülkemizde yaşayan farklı etnik gruplara mensup vatandaşlar arasında bir yakınlaşma ve kaynaşma vesilesi olacaktır. Çünkü yeni bir dil öğrenen, o dilde konuşanlara daha da yakınlık duyar.
*Tüm siyasi partilerin, bu hakkın kullanılması konusundaki beyanları çok önemlidir ancak bu beyanlar, dile karşı uygulanan yasakların verdiği zararı engellemiyor. Bu zarar ancak söz konusu dillere, örgün eğitim içinde yer verilmesiyle giderilebilir.
*Kolay erişilebilir bir kentte, bütün tarafların (hükümet, partiler, sivil toplum kuruluşları, sanatçılar...) katılacağı bir toplantı düzenleyelim. Sizlerin de bu toplantıya katılmak isteyeceğinizi ve karşılıklı etkileşime girmek isteyeceğinizi umuyoruz.\"
\'Talepler olumlu karşılandı\'
HezKurd yöneticilerinden Fevzi Bulgan parti yetkilileriyle yaptığı görüşmede, anadilde eğitim taleplerinin olumlu karşılandığını söyledi.
Bulgan, yaptığı toplantılarda dile getirdiği sorunları şöyle sıraladı: “Raporu sunduk, değerlendirme yapmalarını istedik. Anadilde eğitim taleplerine ilişkin önerimizi de sunduk. Engellere karşı ise seçmeli dersler konusunda destek olmalarını istedik. Okul müdürleri korkuyorlar. Valiliklerce seçmeli derslerin görünür kılınması engelleniyor. Öğretmen atamalarının artması gerekiyor. Tüm bu sorunların çözüme kavuşmasını istedik.”
AK Parti: Engellere karşı çalışıyoruz
AK Parti Milletvekili Abdurrahman Kurt ve Zeynel Alkış ile yaptığı görüşmelere değinen Bulgan, konuşulanları şöyle aktardı: \"Kurt, engellere karşı çalışmalar yaptıklarını, il milli eğitim müdürlüklerine \'Kürtçe\'yi görünür kılın, seçmek isteyenlere engel olmayın\' dediklerini söyledi. Bize destek olacaklarını da eklediler.\"
CHP: Dile ulaşım kolay olmalı
CHP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Bekaroğlu ile görüştüğünü belirten Bulgan, şöyle konuştu: \"Dil meselesini çok önemli bulduklarını, bunun bir an önce çözülmesi gerektiğini, devlet eliyle bunun yapılması gerektiğini, dışarda yapılan çağrıların yetersiz kaldığını, dile ulaşımın kolaylaşmasını gerektiğinin altını çizdi.\"
HDP: Destek vereceğiz
HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, HDP milletvekilleri Ömer Öcalan, Meral Danış Beştaş ve Hüseyin Kaymaz ile de görüşen Bulgan şu ifadeleri kullandı: \"Seçmeli dersler kampanyasına destek vermesini talep ettik. Destek vereceklerini söylediler. HDP\'nin 2012\'de seçmeli dersleri veto ettiğini, bunun o dönem için bir anlamı olduğunu, buna katıldığımızı söyledik. Çünkü o dönemde bir masa ve süreç vardı. O zaman bir partinin elbette seçmeli derslere razı olmaması gerekiyordu. Ancak masa devrildi, durum değişti. Bu gibi hakları da kullanmamız gerekiyor. HDP alt teşkilatlarına bunu teşvik ederek yaygınlaştırması gerektiğini söyledik. HDP\'nin teşkilatları da destek olursa Kürtçe seçenlerin sayısı 400 bini bulur. Bu da anadilde eğitim talebinin alt yapısını oluşturur.\"
Bulgan, şöyle devam etti:
İYİ Parti: Destek olacağız
Yİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Salih Ensarioğlu\'na da raporu teslim ettik. Ensarioğlu çok olumlu yaklaştı. Bizleri takip ettiğini, destek olacağını söyledi.
Gelecek Partisi: Kürtlerin hakkıdır
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu ile görüştük. Davutoğlu, dil meselesine hakkaniyet noktasından baktığını söyledi. \'Kürtçenin resmi dil olması Kürtlerin hakkıdır. Bu çalışmaları yaparken de mümkün olandan başlayarak bunları genişletmeliyiz. Elimizden geldiği sonuna kadar destek vereceğiz\' dedi.
DEVA: Çözeceğiz
DEVA Partisi\'nden Mehmet Emin Ekmen, Helun Fırat ve Mesut Aydoğan ile görüştük. Kürtçe eğitim talebinin temel insan hakları olduğunu, bu meselenin çözülmesi gerektiğini söylediler, Ali Babacan\'ın anadilde eğitim ile ilgili konuşmalarına değindiler. Kürtçe anadilde eğitim meselesini çözeceklerini ifade ettiler.
SAADET\'le görüşme olumlu geçti
Raporumuzu ve mektubumuzu Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Fatih Aydın\'a da sunduk. Görüşme olumlu geçti. Karamollaoğlu\'nun daha önce Kürtçe ile ilgili söylediklerine değindiler.
SES Partisi: Destek olacağız
Ses Partisi Genel Başkanı Ayhan Bilgen ve Genel Sekreteri Müslüm Doğan ile görüştük. Çalışmalarımızı destekleyeceklerini, anadilde eğitimin en temel hak olduğunu belirttiler.
HÜDAPAR: Allahın ayetidir
HÜDAPAR Genel Sekreteri Şehzade Demir ile görüştük. Demir, anadilde eğitimin parti programlarında olduklarını, bunu dile getirdiklerini anlatıp çalışmalarından söz ettiler. Dilin Allah\'ın ayetlerinde olduğunun altını çizdiler.\"
