Suriye Kürtleri: Savaş ve Birlik Arasında Belirsiz Bir Gelecek

Suriye’de “kapsamlı ateşkes” sağlanmasına rağmen durum kırılganlığını koruyor. Ateşkes, çatışma bölgelerine yeniden erişim sağlasa da Kürt güçleri için kalıcı bir çözüm hâlâ ufukta görünmüyor.

Demokratik Suriye Güçleri (DSG) Komutanı Mazlum Abdi, Kürt güçlerinin yeni Suriye ulusal ordusuna entegrasyonunun “yakın” olduğunu ve Şam hükümetiyle yürütülen görüşmelerde ilerleme kaydedildiğini açıkladı. Ancak Mart ayında imzalanan anlaşma, Kürt birliklerinin özerkliği ve petrol zengini Deyrezzor, Rakka ve Haseke’deki kontrol konuları nedeniyle tıkanmış durumda.

Ekim ayında Halep’in Şeyh Maksud ve Eşrefiyye mahallelerinde DSG’ye bağlı yerel güçlerle hükümet birlikleri arasında çıkan çatışmalar, Kürtlerin geleceği konusundaki belirsizlikleri yeniden gündeme getirdi. Ateşkes sonrasında taraflar yeniden masaya oturdu ancak kalıcı bir çözüm konusunda umutlar zayıf.

Şeyh Maksud ve Eşrefiyye Kuşatması

6 Ekim’de rejim güçlerinin Halep’in Kürt mahallelerine yönelik kuşatması, yaklaşık 400 bin sivilin gıda, elektrik ve ilaçsız kalmasına neden oldu. Şam yönetimi, DSG güçlerini ilk ateşi açmakla suçlarken, Kürt yetkililer bunun bir “kolektif cezalandırma” olduğunu savundu.

Yerel gazeteci Muhammed, “Açık hava hapishanesindeydik. Şehir tamamen izole edilmişti” dedi. Günler süren çatışmaların ardından Kürt heyeti Şam’a giderek ateşkes şartlarını müzakere etti.

Entegrasyon Anlaşması: Birlik mi, Özerklik mi?

DSG ile Suriye ordusu arasında Mart’ta imzalanan entegrasyon anlaşması, sahada ciddi pürüzlerle karşılaşıyor. Kürt güçleri, yapısal bağımsızlıklarını korumak isterken Şam, tüm birliklerin merkezi komutaya bağlanmasını şart koşuyor. Mazlum Abdi, “Birliğe evet, ama kimliğimizin yok edilmesine hayır” diyerek sürece temkinli yaklaşıyor.

Kadın savaşçıların yoğun yer aldığı DSG içinde YPJ’nin varlığı da tartışmalı bir konu. Kadınların savaşta oynadığı rol, erkek egemen Suriye ordusunda tepkiyle karşılanıyor. Uzmanlara göre bu durum, entegrasyon sürecini sosyal ve ideolojik düzeyde de zorlaştırıyor.

Türkiye’nin Baskısı ve Dış Güçlerin Rolü

Ankara, DSG’yi PKK bağlantısı nedeniyle ulusal güvenlik tehdidi olarak görmeye devam ediyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Aralık ayına kadar DSG’nin orduya tam entegrasyonunun sağlanmaması hâlinde “askerî adımların kaçınılmaz olacağını” belirtmişti.

ABD ise bir yandan DSG’nin en büyük müttefiki olarak sahada varlığını sürdürürken, diğer yandan kuzeydoğunun Şam’ın kontrolüne dönmesini destekliyor. Bu çelişki, Washington’un Kürtler üzerindeki etkisinin sınırlı kaldığını gösteriyor.

Kırılgan Barışın Eşiğinde Bir Ülke

Suriye, savaş sonrası yeniden yapılanma sürecine giremediği gibi, siyasi çözüm de her zamankinden uzak görünüyor. Kürt bölgelerinin statüsü, yerel özerklik talepleri, IŞİD tutuklularının akıbeti ve azınlık hakları hâlâ belirsizliğini koruyor.

Uzmanlara göre, Kürt güçlerinin Suriye ordusuna entegrasyonu ülkenin geleceği açısından bir dönüm noktası olabilir. Ancak tarafların birbirine duyduğu güvensizlik, dış müdahalelerin sürmesi ve Türkiye’nin baskısı, sürecin kırılganlığını derinleştiriyor.

“Her yeni kriz,” diyor bir bölge gözlemcisi, “Suriye’nin yeniden topyekûn bir savaşa sürüklenebileceğini hatırlatıyor.”