ABD’den gelen ‘son uyarı’ Irak’ta tansiyonu yükseltti

Irak Savunma Bakanı Sabit el-Abbasi, ABD’nin Bağdat’a yönelik “son uyarısını” ilettiğini iddia etti. Abbasi’nin 2 Kasım’da yerel medyaya verdiği demece göre, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, yaptığı telefon görüşmesinde bölgede “yaklaşan askeri operasyonlara” atıfta bulunarak Irak’taki hiçbir grubun bu çatışmalara müdahale etmemesi gerektiğini söyledi.

Abbasi, görüşmenin Irak’ın üst düzey askeri komutanlarının da bulunduğu bir ortamda gerçekleştiğini belirtti ve Hegseth’in konuşmayı “Bu, sizin son uyarınız — ve bu yönetimin nasıl karşılık vereceğini gayet iyi biliyorsunuz” sözleriyle bitirdiğini aktardı.

Bu açıklama, İsrail basınında yer alan “İran yanlısı milislerin İsrail’e karşı uzun menzilli füze ve İHA saldırılarına hazırlandığı” iddialarının hemen ardından geldi. Walla News, bazı Şii silahlı grupların Ürdün ve Suriye üzerinden İsrail topraklarına “kara manevraları” planladığını öne sürdü.

Washington’dan artan baskı

Abbasi’nin sözleri, ABD ve İsrail’in İran’a karşı olası yeni bir askeri kampanya hazırlığında olduğu yönündeki spekülasyonları körükledi. Iraklı gözlemciler, bu açıklamanın ABD öncülüğündeki koalisyonun Suriye’de güvenlik önlemlerini artırma talebiyle aynı zamana denk gelmesine dikkat çekti.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, ABD’nin Irak’taki gruplara yönelik bu talebini “Irak’ın iç işlerine açık müdahale” olarak nitelendirdi. Tehran Times gazetesi ise Washington ve Tel Aviv’in “Irak’a yönelik önleyici saldırıları meşrulaştırmak için sahte istihbarat” üretmeye çalıştığını yazdı.

Seçim öncesi kritik uyarı

ABD’nin, 11 Kasım’daki parlamento seçimleri öncesinde Bağdat üzerindeki baskısını artırması, Şii siyasi bloklar arasındaki gerilimleri derinleştiriyor. ABD yönetiminin, Haşdi Şabi içindeki İran yanlısı grupların kontrol altına alınması için Irak hükümetine baskı yaptığı belirtiliyor.

Hegseth’in uyarısının, Haşdi Şabi güçlerinin ekim sonunda ülke genelinde yeniden konuşlandığı haberlerinden birkaç gün sonra geldiği bildiriliyor. Aynı dönemde Irak’ın GPS ağında beş gün süren bir kesinti yaşandığı ve bunun olası hava saldırılarını engellemek için İran tarafından gerçekleştirildiği öne sürüldü.

Ayrıca, bu gelişmeler Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani’nin Bağdat ziyaretiyle de çakıştı. Kaani’nin müttefik gruplarla “stratejik bir yön değişikliği” üzerine görüştüğü bildirildi.

Sudani’nin denge arayışı

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, ABD ile ilişkileri dengelemeye çalışırken ikinci dönem için destek arayışını sürdürüyor. Sudani, 3 Kasım’da New York Post’ta yayımlanan makalesinde, “Bazı gruplar ideolojik olarak İran’a yakın olsa da faaliyetlerinin devletin denetimi altında kalmasını sağladık,” ifadelerini kullandı.

Sudani, Haşdi Şabi’nin denetlenmesini, ABD askerlerinin Irak’tan çekilmesiyle ilişkilendiriyor. Washington ile 2024’te yapılan anlaşmaya göre ABD güçlerinin 2026 Eylül’üne kadar Kürdistan bölgesinden tamamen çekilmesi planlanıyor.

Bölgesel çatışma eşiğinde

ABD’nin yeni Irak özel temsilcisi Mark Savaya, 31 Ekim’de yaptığı paylaşımda “Irak devlet otoritesi dışında hareket eden silahlı gruplara yer yok” ifadesini kullanmıştı.

Uzmanlara göre Washington’un bu sert mesajı, seçim öncesi dönemde Irak’taki Şii gruplar üzerinde siyasi baskı oluşturmayı ve İran etkisini sınırlamayı hedefliyor.

Irak’ta 11 Kasım seçimleri yaklaşırken, İran’a yakın milis gruplar ya bağımsız hareket alanlarını kaybetme ya da askeri faaliyetlerini azaltma ikilemiyle karşı karşıya.

Sonuç ne olursa olsun, Hegseth’in “son uyarısı”, ABD’nin seçim sonrası Irak düzenine dair kırmızı çizgilerini netleştirmiş görünüyor.