ABD’den Ortadoğu Planı: Netanyahu ve Sisi’yi Erdoğan ile Aynı Masada Toplama Girişimi

Washington’daki siyasi çevreler, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun önümüzdeki günlerde Kahire’yi ziyaret etmeyi planladığını ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile görüşeceğini aktardı. İsrail gazetesi Times of Israel’ın haberine göre ziyaret için son günlerde üst düzey İsrailli yetkililer ile ABD’li diplomatlar arasında yoğun hazırlık yürütüldü.

ABD’li üst düzey bir diplomatik kaynağa göre Netanyahu, söz konusu ziyaretle “tarihi bir buluşma” mesajı vermeyi ve yaklaşan İsrail seçimleri öncesi “önemli bir diplomatik ve medya başarısı elde etmeyi” hedefliyor.

Ancak Mısır’ın, Netanyahu ile herhangi bir zirveye onay vermeden önce net siyasi şartlar ileri sürdüğü belirtildi. Bu şartların başında, Gazze Şeridi ve Batı Şeria’dan Filistinlilerin zorla yerinden edilmesine yönelik herhangi bir planın tamamen reddedilmesi, İsrail’in özellikle Filadelfiya Koridoru dahil olmak üzere Gazze’den tam çekilmesi, iki devletli çözüm sürecinin yeniden canlandırılması ve doğal gaz anlaşmasına bağlı güvenlik ve ekonomik garantilerin sağlanması yer alıyor.

Netanyahu’nun ofisi ise haberlere ilişkin, “Bu konuda bilgimiz yok” açıklamasını yaparak iddiaları yalanladı. Buna karşılık ABD’li kaynak, Kahire’deki olası zirvenin gerçekleşmemesi durumunda Washington’un alternatif bir plan hazırladığını belirtti. Bu plana göre ABD’de düzenlenecek “Amerikan–Arap–İslam” zirvesi kapsamında Sisi ve Netanyahu’nun bir araya gelmesi öngörülüyor. Zirveye Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani’nin de katılması planlanıyor.

Gelişmeler, İsrailli NewMed Energy şirketinin Mısır’a yönelik gaz ihracat anlaşmasında önemli bir değişiklik açıkladığı bir döneme denk geliyor. Buna göre Mısır’a ihraç edilen gaz miktarı yaklaşık 130 milyar metreküp artırılacak ve toplam gelir 2040 yılına kadar 35 milyar dolara ulaşacak. İsrail’in Mısır’a ihraç ettiği gazın ana kaynağı olan Leviathan sahasında ABD’li Chevron’un yaklaşık %40 operasyonel payı bulunuyor.

Mısır ve İsrail, ilk doğal gaz ithalat anlaşmasını 2020’de imzalamış, söz konusu anlaşma Ağustos 2024’te kapsamlı biçimde genişletilmişti.

Ayrıca önceki raporlar, ABD’nin bu ay içinde Netanyahu’nun Florida ziyaretine paralel olarak ABD Başkanı Donald Trump, Sisi ve Netanyahu’yu bir araya getirecek üçlü bir zirve üzerinde çalıştığını ortaya koymuştu. Zirve hazırlıklarının, İsrail’in Washington Büyükelçisi Yechiel Leiter tarafından koordine edildiği ve bu görüşmenin Netanyahu’nun ABD yönetimi ve bölgedeki Arap ülkeleri, özellikle Suriye ve Lübnan ile diplomatik temaslarının merkezinde yer aldığı belirtiliyor.

Mısır ve İsrail, 1979’da Arap dünyasında ilk kez imzalanan barış anlaşmasıyla diplomatik ilişki kurmuştu. Ancak ilişkiler, özellikle Filistin meselesine yönelik farklı tutumlar nedeniyle yıllar içinde güvenlik ve ekonomik iş birliği ile siyasi gerilim arasında dalgalandı.

Netanyahu’nun 2022 sonunda yeniden iktidara dönmesinin ardından ilişkilerde tansiyon yeniden yükselmiş, İsrailli bakanların Filistinlilerin Sina’ya “taşınması” yönündeki açıklamaları Kahire tarafından sert biçimde reddedilmişti.