ABD’den YNK’ye tavsiye: : İran’dan uzaklaş, Ankara’ya yaklaş

Türkiye, 2025 Ekim ayında Süleymaniye Uluslararası Havalimanı’na düzenli uçuşları yeniden başlattı. Yeni düzenlemeye göre, haftada dört uçuş gerçekleştirilecek.

Bu adım, 2017’den bu yana süren güvenlik ve siyasi gerginliğin ardından Ankara ile Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) arasındaki buzların kısmen erimesi olarak görülüyor. Gerginliğin temelinde, Türkiye’nin YNK’yi, Süleymaniye ve çevresinde PKK’nin varlığına göz yummakla suçlaması yatıyordu.

Gerilimin Arka Planı

Ankara–Süleymaniye hattındaki kriz, Ağustos 2017’de PKK’nin iki Türk istihbarat görevlisini Süleymaniye’de kaçırmasıyla başladı. Türkiye, o dönem YNK içindeki bazı unsurları PKK’ye “sessiz destek vermekle” suçlamıştı.

Gerginlik yıllar içinde arttı ve Nisan 2023’te Türkiye, Süleymaniye hava sahasını kapattı. Ankara, havalimanının PKK’nin lojistik faaliyetleri için kullanıldığını iddia etti. Ancak YNK, iddiaları reddederek havalimanının tamamen sivil olduğunu, Irak Sivil Havacılık Otoritesi ve Kürdistan Bölgesel Hükümeti’nin denetimi altında çalıştığını vurguladı.

Ankara’nın Şartı: “Güvenlik Garantisi”

Türkiye Ulaştırma Bakanlığı ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü kaynaklarına göre uçuşların yeniden başlaması, Erbil ve Bağdat’tan alınan “yeterli güvenlik güvenceleri” sonrasında mümkün oldu.

Türk heyetleri, Iraklı parlamento ve güvenlik komisyonlarıyla birlikte havalimanında incelemelerde bulunarak tesisin tamamen sivil amaçlarla kullanıldığını doğruladı.

Hürriyet Daily News, ilk aşamada haftada dört uçuşun Süleymaniye ile İstanbul ve Ankara arasında yapılacağını, güvenlik durumunun istikrarlı kalması hâlinde sefer sayısının artırılabileceğini bildirdi.

YNK’nin Tepkisi

Süleymaniye’de siyasi ve güvenlik gücüne sahip olan YNK, bu kararı “diplomatik ve idari bir başarı” olarak niteledi. Parti kaynakları, havalimanının hiçbir zaman “yasadışı amaçlarla” kullanılmadığını belirtti.

YNK’ye yakın çevreler, bu gelişmenin Türkiye ile ilişkilerde bir yumuşamaya kapı aralayabileceğini, ayrıca ABD ve Batı’dan gelen “Ankara ile ilişkileri normalleştirme” yönündeki tavsiyelere de yanıt niteliğinde olduğunu ifade etti.

Washington’un Tavsiyesi: İran’dan Uzaklaş, Ankara’ya Yaklaş

The Washington Institute for Near East Policy ve Jamestown Foundation gibi düşünce kuruluşlarının analizlerine göre ABD, YNK’ye İran etkisinden uzaklaşarak Türkiye ile pragmatik bir ilişki kurma tavsiyesinde bulundu.

Washington’un hedefi, Kürdistan Bölgesi’nde İran etkisini sınırlamak, PKK’nin etkinliğini azaltmak ve bölgesel istikrarı korumak olarak değerlendiriliyor.

ABD’nin önerileri, YNK’nin Erbil’le (KDP) ilişkilerini de dengelemeye ve Kürdistan içindeki siyasi bölünmüşlüğü azaltmaya yönelik bir çabanın parçası olarak görülüyor.

Ekonomik ve İnsani Boyut

Uçuşların yeniden başlaması, Süleymaniye ekonomisi için önemli bir rahatlama yarattı. Yaklaşık iki yıl süren havayolu izolasyonu, hem ticareti hem de turizmi olumsuz etkilemişti.

Yerel tahminlere göre, Türk Hava Yolları ve Irak Havayolları başlangıçta haftada üç ila dört sefer düzenleyecek. Bu adım, öğrenciler, hastalar ve işçiler için ulaşım kolaylığı sağlayacak, aynı zamanda yatırımcıların bölgeye olan güvenini artıracak.

Dengeli Politika Arayışı

Uzmanlara göre, uçuşların yeniden başlaması sadece teknik bir karar değil, Ankara ile YNK arasındaki “ölçülü normalleşmenin” ilk göstergesi.

Ancak süreç hâlâ kırılgan. Türkiye, PKK’nin bölgedeki varlığının tamamen ortadan kalkmasını isterken, YNK içindeki bazı gruplar İran’la yakın ilişkilerini sürdürmekten yana.

Bu nedenle, iki taraf arasındaki güvenin kalıcı hâle gelmesi, hem Süleymaniye’nin bölgesel rolünü yeniden tanımlayacak hem de Kürdistan’daki güç dengelerini değiştirebilecek.

Türkiye ile Süleymaniye arasındaki uçuşların yeniden başlaması, sadece bir ulaşım hamlesi değil, bölgesel diplomaside yeni bir dönemin işareti.

Ancak bu adımın stratejik bir yakınlaşmaya dönüşmesi, YNK’nin iç dengelerini yönetme becerisine ve Ankara’nın Süleymaniye’yi bir “güvenlik riski” değil, bir “ortak” olarak görüp görmeyeceğine bağlı olacak.