ABD’nin yeni savunma bütçesi: İsrail’e rekor askeri destek, Suriye yaptırımları kaldırılıyor

ABD Kongresi, bu hafta oylamaya sunulması beklenen 2026 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA) ile Ortadoğu dengelerini doğrudan etkileyecek bir dizi adım atmaya hazırlanıyor. Toplam 900,6 milyar dolarlık dev savunma bütçesi; İsrail, Suriye, İran, Irak ve Afganistan başta olmak üzere bölgeye ilişkin politikaların yeniden şekillendiğini gösteriyor.

İsrail’e “emsalsiz” düzeyde askeri destek

Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi, tasarının İsrail’in güvenliğine yönelik “benzeri görülmemiş seviyede destek” içerdiğini açıkladı. Buna göre ABD:

• Demir Kubbe (Iron Dome), David’s Sling ve Arrow sistemleri için 200 milyon dolar,

• ABD-İsrail Tünel Karşıtı Savunma Programı için 80 milyon dolar,

• İHA ve geliştirilmiş hava tehditlerine karşı 70 milyon dolar,

• Yapay zekâ, kuantum, siber güvenlik ve robotik sistemler için G7 ülkeleriyle ortak geliştirme programına 35 milyon dolar ayıracak.

Tasarı ayrıca ABD’nin, İsrail karşıtı BDS kampanyası nedeniyle İsrail'in davet edilmediği uluslararası etkinliklere katılmasını yasaklıyor.

Suriye’ye Sezar yaptırımları kalkıyor

NDAA’nın en dikkat çeken maddelerinden biri, 2019 tarihli Sezar Act yaptırımlarının tamamen kaldırılması.

Bu yaptırımlar yıllardır Suriye ekonomisini ve sivillerin yaşam koşullarını ağır biçimde etkiliyordu.

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara yönetimi, göreve geldiğinden bu yana yaptırımların kaldırılmasını talep ediyor. ABD Başkanı Donald Trump ile iki kez yüz yüze görüşen Şara’nın bu konudaki girişimleri Washington’da karşılık bulmuş görünüyor.

Tasarı ayrıca Pentagon’dan:

• Suriye’de IŞİD tutuklu kamplarının durumu,

• ABD güçlerinin konuşlanması,

• Şam’da ABD Büyükelçiliği’nin yeniden açılma olasılığı

hakkında Kongre’ye düzenli rapor sunmasını talep ediyor.

İran'a karşı baskı artırılıyor

ABD istihbaratına, İran’ın:

• Rusya’dan aldığı silahlar,

• vekil güçleri (Husiler, Hizbullah vb.),

• İHA tedarik zinciri,

• balistik füze programı,

• nükleer faaliyetleri hakkında kapsamlı bir tehdit raporu hazırlanması emrediliyor.

İran’ın %60’ın üzerinde uranyum zenginleştirmesi, “önemli nükleer faaliyet” veya nükleer silah üretme kararı alması halinde Kongre’nin derhal bilgilendirilmesi zorunlu kılınıyor.

Irak’a koşullu destek, Peşmerge’ye kesintisiz fon

ABD’nin Irak güvenlik güçlerine desteği 2026 sonuna kadar uzatılırken, fonların %75’i, Bağdat’ın İran’a bağlı milis grupların gücünü azaltmak için “kamuya açık ve doğrulanabilir adımlar atmasına” bağlanıyor.

Tasarı, “İran destekli terörist vekil grup” olarak tanımlanan Bedir Örgütü’nün ABD desteğinden tamamen dışlanmasını şart koşuyor.

Irak’taki IŞİD’le Mücadele Eğitim ve Donatım Fonu (CTEF) için 212,5 milyon dolar ayrılıyor.

Kürdistan Bölgesi’ne yönelik destek ise kesintisiz şekilde devam edecek. Peşmerge güçleri için ayrılan miktar açıklanmasa da tasarı, bölgeye yönelik yardımlara hiçbir kısıtlamanın uygulanmayacağını belirtiyor.

Afganistan programı tasarıdan çıkarıldı

Afgan mültecilere destek sağlayan Enduring Welcome Act maddesinin tasarıdan çıkarılması, Amerikan sivil toplumunda tepki topladı.

AfghanEvac adlı kuruluş, bu adımı “yükümlülüklerden kaçış” olarak nitelendirdi.

Irak ve Körfez savaşlarını meşrulaştıran yetkiler kaldırılıyor

Tasarı, ABD’nin Irak’a müdahalesine izin veren:

• 1991 Körfez Savaşı AUMF,

• 2002 Irak işgali AUMF

yetkilerini nihayet yürürlükten kaldırıyor.

Ancak 2001 AUMF, yani “teröre karşı savaş” yetkisi yürürlükte kalmaya devam ediyor.

Guantanamo kapatılamayacak

NDAA, Guantanamo Körfezi’ndeki tartışmalı tutuklu kampının kapatılmasını yeniden yasaklıyor.

Kampta hâlen 15 kişi, 15 yılı aşkın süredir yargılanmadan tutuluyor.