BM: Aralık 2024’ten bu yana 1 milyondan fazla Suriyeli geri döndü

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), Aralık 2024’ten bu yana komşu ülkelerden 1 milyondan fazla Suriyelinin ülkelerine döndüğünü bildirdi. Bu dönüşlerin 360 binden fazlasının Lübnan’dan gerçekleştiği kaydedildi.

UNHCR tahminlerine göre, 1.082.724 Suriyeli ülkesine geri döndü. Ancak geri dönüşlerin hem resmî hem de gayriresmî sınır kapılarından yapılması, izleme çalışmalarını zorlaştırıyor.

2025 Eylül ayına kadar, 118.764 kişi (22.103 aile) geri dönme isteğini bildirdi. Bu kişilerin çoğu Lübnan’ın Bekaa ve Baalbek-El Hermel vilayetlerinden (%36) gelirken, dönüşlerin başlıca hedefi Suriye’nin Humus kenti (%35) oldu.

UNHCR’nin açıklamasına göre, Eylül ayında haftalık sınır geçişleri ortalama 64.800 olarak kaydedildi. Bu rakam, Ağustos’taki 69.000 ve Temmuz’daki 67.600 ortalamasının biraz altında kaldı.

8 Aralık 2024’ten bu yana UNHCR, Lübnan’da 105.300 yeni varışı izledi. Bunların 65.396’sı Bekaa ve Baalbek-El Hermel’de, 28.239’u Akkar ve Kuzey bölgelerinde, 11.665’i ise diğer bölgelerde kaydedildi. Bu sayılar hem yeni gelişleri hem de ülke içi yer değiştirmeleri kapsıyor.

2011’de Suriye’de iç savaşın patlak vermesinden bu yana milyonlarca Suriyeli özellikle Lübnan, Türkiye ve Ürdün gibi komşu ülkelere sığındı. On yılı aşkın süredir süren bu kitlesel göç, hem insani hem de lojistik açıdan ciddi zorluklar yarattı; mülteciler zor yaşam koşulları, hizmetlere sınırlı erişim ve hareket özgürlüğü kısıtlamalarıyla karşı karşıya kaldı.

Son yıllarda, bazı bölgelerdeki göreceli istikrar, sınır kısıtlamalarının gevşetilmesi ve UNHCR destekli geri dönüş programları sayesinde Suriyelilerin geri dönüş eğilimi arttı.

Dünyada nüfusuna oranla en fazla Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapan ülkelerden biri olan Lübnan, geri dönüşleri kolaylaştırmak için çıkış ücretlerinden ve fazla kalma cezalarından feragat gibi önlemler aldı. Ancak, resmî olmayan sınır geçişleri ve ülke içi yeniden yerleşimler nedeniyle izleme ve kayıt süreçleri hâlâ güçlüklerle karşılaşıyor.