BM: Suriye’de kaçırma ve zorla kaybetme vakaları artıyor

BM İnsan Hakları Ofisi Sözcüsü Thameen el-Heytan, Cenevre’de düzenlediği basın toplantısında, “Suriye’de eski hükümetin devrilmesinden 11 ay sonra bile onlarca kaçırma ve zorla kaybetme vakası rapor ediliyor” dedi.

Heytan, Ocak 2025’ten bu yana en az 97 kaçırılma vakasının belgelendiğini belirtti. “Bazı aileler yakınlarına kavuştu ancak çoğu hâlâ sevdiklerinin nerede olduğunu ya da başlarına ne geldiğini bilmeden yaşamaya devam ediyor,” ifadelerini kullandı.

BM sözcüsü, eski ve yeni dönemlerde kaybolan herkesin akıbetinin acilen açıklığa kavuşturulması gerektiğini belirterek, OHCHR’nin Suriye Kayıp Kişiler Bağımsız Kurumu (IIMP) ile işbirliğini sürdürdüğünü kaydetti.

IIMP Başkanı Karla Quintana kısa süre önce yaptığı açıklamada, “Suriye’de herkes, kaybolan birini tanıyor,” diyerek krizin derinliğine dikkat çekmişti.

Suriye, 2024 Aralık ayında Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından siyasi geçiş sürecine girmişti. Zorla kaybetmeler, hem Beşar Esad hem de babası Hafız Esad dönemlerinde rejimin en belirgin baskı yöntemlerinden biri olmuştu. Yaklaşık 100 bin kişi hâlâ kayıp kabul ediliyor.

Yeni hükümet, geçmişteki ihlalleri ele alma sözü verse de, insan hakları grupları keyfi tutuklama ve kaçırma vakalarının özellikle silahlı grupların kontrolündeki bölgelerde sürdüğünü bildiriyor.

BM’nin 2023’te kurduğu IIMP, toplu mezarların tespiti, kimlik belirleme ve kayıp yakınlarının ailelerine ulaştırılması çalışmalarını koordine ediyor. Kurum, Şam yönetimi ve yerel yetkililere, hapishane ve gözaltı merkezlerinden bilgi paylaşımı çağrısında bulundu.

OHCHR, “kayıpların akıbetinin ortaya çıkarılmasının, Suriye’de kalıcı barış ve ulusal uzlaşı için temel koşul olduğunu” yineledi.