28 Devlet Bağımsız Kürdistan’ı Tanımayacak...

Devlet gündeme geldiği zaman, PKK/KCK, “devlet kötüdür, gericiliktir, bu işlerin zamanı geçmiştir” diyor. YNK/Goran da, “zamanı gelmedi” diyor, öteliyor. “Alt yapımızı tamamlayalım, ekonomimizi güçlendirelim, ondan sonra düşünürüz…” diyor.

İsmail Beşikci

02.09.2016, Cum | 18:25

28 Devlet Bağımsız Kürdistan’ı Tanımayacak...
Makaleyi Paylaş

22 Ağustos 2016 tarihinde birçok Kürt sitesinde Kürdistan Yurtseverler Birliği’nden Mele Baxtiyar’ın bir açıklaması yayımlandı. Bu açıklamada, Mele Baxtiyar, özetle, “28 devlet bağımsız Kürdistan’ı tanımayacak” diyor. Mele Baxtiyar, bağımsızlığın Kürdlerin doğal hakkı olduğunu da dile getiriyor ama bu açıklamada vurgu “tanınmama” üzerine yapılıyor.

Bu açıklamanı, bende yarattığı duyguları ve düşünceleri dile getirmek istiyorum. Filistinli Arapların İsrail’le mücadelesinde, mücadelenin yükseldiği dönemlerde, bu tür açıklamalar yapılırdı. Ama bu açılamalar hep tanıma üzerinden yapılırdı. ‘Tanımama’ değil, ’tanıma’ üzerinden yapılırdı. “Basra Körfezi’nden Fas’a kadar bütün Arap devletleri Filistin’i tanıyacak”, “İslam Konferansı’na üye devletler Filistin’i tanıyacak”, “Dünyada şu kadar devlet Filistin’i tanıyacak”… “Falanca devletin de Filistin’i tanıyacağı söyleniyor.”

Yakın zamanda, gerçekleşen, Kosova, Makedonya, Karadağ gibi devletler için de bu tür açıklamalar yapılırdı. Ama açıklamalar da hep ‘tanıma’ üzerinden yapılırdı. “Avrupa Birliği üyeleri Kosova’yı tanıyacak”, “Avrupa devletleri Makedonya’yı tanıyacak” vs.

Filistinli Araplar’ın, Kosova’nın, ve Makedonya’nın bağımsızlığı konusunda Türkiye’de de, gerek solda, gerek sağda yer alan kişiler, kurumlar bildiriler yayımlardı. Bunlarda da hep ‘tanıma’ya vurgu yapılırdı.

Gerek Güney Kürdistan’da, gerek Kuzey Kürdistan’da, Kürdler de, Filistin’in bağımsızlığı ve tanınmasıyla çok açıklamalar yaptılar.

Ortadoğu’da, ‘tanımama’ konusundaki açıklamalar daha çok Kürdler için, Kürdistan için yapılıyor ve daha çok da Kürdler tarafından yapılıyor. Bunun, Türk solu, Arap solu, Fars solu kaynaklı olduğu da bilinmektedir.

Bütün bunlara rağmen, Kürdlerin, Kürdistan’ın bağımsızlığı gündeme geldiği zaman, “şu kadar devlet bağımsız Kürdistan’ı tanımayacak” diye açıklama yapmaları, Kürdlerin, kendilerine olan güven duygusunun eksikliğiyle ilgilidir. Kürdleri/Kürdistan’ı müştereken yöneten devletlere olan bağlılıklarıyla ilgilidir.

Biz, dünyadaki, Ulusal ve toplumsal kurtuluş mücadelelerini biraz biliyoruz. Dünyada, hiçbir halk, Kürdlerin ödediği kadar bedel ödememiştir. Asya’da, Vietnam dahil, Afrika’da, Cezayir dahil, hiçbir halk bu kadar ağır bedel ödememiştir. Araştırmacı-yazar Fuat Önen, yazılarında ve konuşmalarında, Avrupa Birliği’ne üye olan ve nüfusları, iki-üç milyon arasında, değişen, Estonya, Letonya, Litvanya, Slovenya, Slovakya gibi devletleri kastederek Kürdlerin 200 yıldır, özgürlük ve vatan için yaptıkları mücadelede verdikleri şehit sayısının, bu devletlerin nüfusundan daha fazla olduğunu, ifade etmektedir.

Birinci Dünya Savaşı’nda, Osmanlı ordusu, Kafkasya’da, İran içlerinde, Bağdat-Basra taraflarında, Yemende, Kanal’da harekata girişmiştir. Bu ordularda savaşanların çok büyük bir kısmı Kürddür. 1914 sonunda ve 1915 başında gerçekleşen Sarıkamış harekatında soğuktan, hastalıktan, açlıktan, donanımsızlıktan yaşamını yitiren askerlerin çok çok büyük bir kısmının Kürd olduğu söylenebilir. Kürd askerleri Çanakkale Savaşlarında da vardır… Onbinlerce kayıp söz konusudur. Ama bu kayıplar Osmanlı arşivlerine ‘Osmanlı’ diye geçer. Cumhuriyet’ten sonra düzenlenen arşivlerde ‘Türk askeri’ veya ‘Osmanlı askeri’ diye geçer. Savaştaki bu Kürd kayıplarını kim bilebilir. Aşiretleri bilebilir mi? Onları savaşa gönderen örgütleri bilebilir mi? Kürdler bunun bir yerlere kayıt yapmış mıdır? Kanımca hayır. Bu kayıpları, sadece bu Kürd askerlerin anaları bilir. Onlar da bu kayıpları yüreğine, beynine kaydetmiştir. Sorulduğu zaman, “… gitti, bir daha haber alamadık…” der.

Kürdler’de bu kayıpların hiçbir kaydı yoktur. Ne aşiretinde, ne de bu Kürdleri savaşa süren örgütte bu kayıtlara ilişkin bir iz yoktur. Zaten kayıt yoktur. Böyle bir kurum yoktur. Bunun anlamı, insanlarına değer vermemektir.

Süleymaniye’de, Süleymaniye Merkez Güvenlik Karargahı’nı dolaşın İnsanın yüreğini yakan-kavuran görüntüleri, ses kayıtlarını izleyin… Zehirli gazlarla, fiziki işkencelerle, döverek, aç-susuz bırakarak onbinlerce Kürd katledilmiştir. Gerek Kürdistan Demokrat Partisi’nden, gerek, Kürdistan Yurtseverler Birliği’nden, gerek İslami partilerden… onbinlerce kayıp… Bunların isimleri falan yoktur. Bu kayıpları da sadece, anaları, yakınları bilir.

Kürdistan Demokrat Partisi’nin, Enfal’de, kaçırılan, bir daha kendilerinden haber alınamayan Barzanileri bulmak için toplu mezarları izlemesi, toplu mezarlarda didik didik kazılar yapması, DNA testi ile bulanan Barzaniler için Barzan’da, Mele Mustafa Barzani’nin kabri yanında şehitlik kurması elbette çok iyi bir proje. Bu projenin, bütün Kürdistan şehitleri için genişletilmesinde büyük yarar var.

“Şu kadar devlet bağımsız Kürdistan’ı tanımayacak” demek, Kürdleri/Kürdistan’ı değil, Kürdistan’ı müştereken baskı altında tutan devletlerin çıkarlarını daha çok savunmak anlamına gelir. Böyle olunca, kendi çocuklarınıza değer vermezsiniz, Kürdler için, Kürdistan için şehit olan çocuklarınızın isimlerin bile bilmezsiniz. İşte bu noktada, Kürdlerin, İsrail’in bağımsızlık mücadelesini öğrenmeleri, bu mücadelenin bilincine varmaları çok önemlidir kanısındayım. Bunu ifade ederken, Kürdlerin, Museviler kadar birbirlerine bağlı, tutkun olmadıklarını, Museviler kadar vatana bağlı olmadıklarını, Museviler kadar disiplinli, ilkeli bir yaşam sürmediklerini, Museviler kadar milli duyguya sahip olmadıklarını, Museviler kadar çalışkan, gayretli, üretken biliyorum. Bunlara rağmen, Musevilerin bağımsızlık mücadelesinin incelenmesi, bu mücadelenin bilincine varılması önemlidir.

“İsrail, Amerikan emperyalizmi tarafından, Ortadoğu’da, Arapların arasına yerleştirilmiş bir hançerdir” değerlendirmesi, çok ucuz, hiçbir süreci doğru-dürüst açıklamayan bir değerlendirmedir. Bu, Musevilerin, büyük bir yoksunluk ve fedakarlık içinde yürüttüğü mücadeleyi gizleyen bir açıklamadır. İsrail’in bağımsızlık mücadelesinin sadece Araplara karşı değil, ABD, Büyük Britanya gibi büyük güçlere karşı verilen bir mücadele olduğu açıktır.

Bu çerçevede, örneğin Golda Meir’ (1898-1978)’in yaşamına bakmakta yarar vardır. Golda Meir, 1969-1974 arasında İsrail Başbakanıdır. 1956-1966 arasında Dışişleri Bakanıdır. Ama, Golda Meir’in, 1930’lardaki, 1940’lardaki mücadelesi, 1948’e varan yıllardaki mücadelesi çok daha önemlidir, ufuk açıcıdır. İsrail’in bağımsızlık ilan ettiği gün 14 Mayıs 1948’dir. Golda Meir de devlet kurucuları arasındadır.

Çağdaş Arap düşüncesinin, İsrail’le, Musevilerle ilgili değerlendirmesi yanlıştır. İsrail’i boğmak, deniz dökmek, yok etmek vs. şeklindeki düşünceler yanlıştır. Şüphesiz, bugünkü, İran yönetiminin düşüncesi de yanlıştır. Ortadoğu, Sina, Kenan Diyarı (Filistin) Musevilerin de anavatanıdır. Peygamber Musa’ya On Emir nerede inmiştir? İbrahim Peygamber’in çocukları, Mısır’a ne zaman girmiştir? Mısır’dan çıkış ne zaman ,nasıl olmuştur? Hangi Firavunun döneminde giriş, hangi Firavunun döneminde çıkış olmuştur? Süleyman mabedi nerede, ne zaman kurulmuştur? Kral Davut ve Kral Süleyman tarafından kurulan, daha sonra ikiye bölünen İbranilerin Kuzey tarafı, İsrail Devleti Asur İmparatoru V Salmanasar tarafından ne zaman yıkılmıştır, Asur İmparatoru, Musevileri, ne zaman, Babil’e ve Kürdistan’a sürgün etmiştir?

Exodus, Musevilerin Mısır’dan çıkışı, Mısır’dan çıkarılışı anlamında kullanıldığı gibi, Roma İmparatorluğu döneminde, Musevilerin, Filistin’den kovulmaları, dünyanın dört bir yanına savrulmaları anlamında da kullanılmaktadır. Burada, önemli olan şudur. Museviler, Kenan Diyarı’ndan, Filistin’den kovulmuşlar ama, 2000 yıl (ikibin) boyunca, vatanlarını hiçbir zaman unutmamışlar, her zaman , oraya tekrar dönmenin, arzusu, hesabı içinde olmuşlardır.

1960’larda, Arap düşüncesi, İsrail’i boğma, denize dökme, yok etme üzerine kuruluydu. Ve bu düşünce başta, Mısır Başkanı Cemal Abdülnasır (1918-1970) tarafından dile getiriliyordu. İsrail’i yok etme, boğma, Akdeniz’e dökme sloganları, Basra Körfezi’nden Fas’a bütün Arap dünyasında çoşku yaratıyordu. Bu sloganlarla bütün Arap ülkelerinde gösteriler, yürüyüşler mitingler yapılıyordu.

O dönemde, Araplar 92 milyondu. İsrail üç-üçbuçuk milyon civarındaydı. Nasır, Sovyetler Birliği taraftarı bir politika yürütüyordu. Sovyetler Birliği’nden çok miktarda savaş uçakları, tanklar, zırhlılar, her türlü savaş araç-gereçleri alıyordu.

Bu ilişkiler çerçevesinde, 6-7 Haziran 1967 Arap-İsrail Savaşı’na kısaca değinmekte yarar var. Akabe Körfezi’nde Taba’dan, Akdeniz’e, Refah’a, Han Yunus’a kadar, Gazze’ye tanklar, zırhlılar dizilmişti. Yüzlerce tank. O zaman, Gazze Mısır egemenliğindeydi. 4-5 Haziran günlerinde, Başkan Nasır, Gazze’de dizilen bu tankların üzerine çıkmış, Arap dünyasına mesaj veriyordu…” 92 milyon Arap, bir tükürsek İsrail’i boğarız.” Dikkat edelim, “İsrail’i yeneriz” demiyor. “İsrail’i boğarız, yok ederiz” diyor. “Tükrükle olmasa, Akdeniz’e dökerek”… Ve bu sloganlar, bütün Arap dünyasını coşturuyordu.

6 Haziran sabahı ne olmuştur? Bu savaş, dünya savaş tarihinde ‘6 gün Savaşı’ olarak geçer. Ama, ilk gün, hatta baskının ilk saatlerinde İsrail hedeflerine ulaşmıştır. Gazze, Sina Yarımadası, Golan Tepeleri, Batı Şeria İsrail’in denetimine girmiştir. Araplar, ne Mısır, ne Suriye, ne Ürdün cephesinde hiçbir varlık gösterememiştir. Araplar, her cephede yenilmiştir, darmadağın olmuştur. Sadece, Ürdün biraz direnmiş, yenilerek geri çekilmiştir. Mısır hava Kuvvetlerinin hiçbir uçağı havalanamadan imha edilmiştir. Yüzlerce savaş uçağı, havalanma fırsatı bile bulamamıştır. Akabe Körfezi’nden, Akdeniz’e, Gazze’ye dizilen tanklar, zırhlılar, paletleri bile dönmeden İsrail’in eline geçmiştir. Sovyetler Birliği’nin ve ABD’nin çabalarıyla, Mısır, Araplar ve İsrail arasında ateşkes yapılmıştır. O günlerde, “Eğer ateşkes olmasıydı Kahire bile düşebilirdi” şeklinde haberler de yayımlanmıştı.

Bu sadece askeri bir başarı değildir. Aynı zamanda çok büyük bir politik, diplomatik başarıdır.

Bu Arap-İsrail Savaşı’na Saddam Hüseyin de büyük bir birlik göndermişti. Ama, bu birlik, İsrail’e karşı tek kurşun bile sıkamadı. Saddam Hüseyin, ‘Emperyalizme karşı mücadele’ adı altında, Sovyetler Birliği’nden, savaş uçakları, tanklar, zırhlılar, her türlü savaş araç-gereçleri alıyordu. Sovyetler Birliği de, ‘emperyalizme karşı mücadele’ adı altında, Saddam Hüseyin’i, Irak’ı silahlandırıyordu. Ama bu silahlar, zehirli gazlar da dahil, hep mazlum Kürdlere, peşmergelere karşı kullanıldı. Bunu, Sovyetler Birliği, elbette biliyordu…

1948’e varan Arap-İsrail savaşlarında, 1948, 1955, 1967, 1973 Arap-İsrail savaşlarında, İsrail askerleri de çok kayıp vermiştir. Ama her İsrail askerinin kaydı vardır, her İsrail askerinin mezarı vardır. Bu, İsrail’in kendi insanlarına verdiği değeri gösterir. Her İsrail askerine devletin çok büyük bir ilgisi vardır. Şehitlerine de yaralananlara da, esir alınanlara da…

İsrail’in bu büyük askeri ve politik başarısının tek nedeni, Musevilerin birbirlerine tutkunluğudur, vatanlarına bağlılıklarıdır. Milli duygularının yüksekliğidir. Bunu, “Amerikan emperyalizminin işidir, yardımıdır…” diye açıklamak, çok ucuz bir değerlendirmedir. Burada, Kürdlere, “birbiriniz seviniz, birlik, beraberlik olsun, Irak’ı, Suriye’yi, İran’ı, Türkiye’yi sevmekten çok birbirinizi seviniz…” demenin hiçbir anlamı yoktur. Yararı da yoktur. Ama, Kürdlerin, şu konuda, kendilerini sorgulamaları gerekir. “İsrail’de, Musevilerde olan bu nitelikler bizde neden yok?” “50 milyonu aşkın Kürdün, uluslar arası kurumlarda, neden adı bile yok, temsilcisi bile yok…” Bu, yüksek Kürd bilinciyle ilgili bir durumdur.

Bu konuda, kendilerini sorgulamaya başlayan Kürdler zaaflarından da arınmaya başlarlar.

Devlet gündeme geldiği zaman, PKK/KCK, “devlet kötüdür, gericiliktir, bu işlerin zamanı geçmiştir” diyor. YNK/Goran da, “zamanı gelmedi” diyor, öteliyor. “Alt yapımızı tamamlayalım, ekonomimizi güçlendirelim, ondan sonra düşünürüz…” diyor. Bu iki düşüncenin birbirine zıt olduğu açıktır. Ama, Kürd/Kürdistan karşıtlığında, Kürdistan’ı müştereken yöneten devletlerin çıkarlarının savunulmasında beraber hareket etmiş oluyorlar.

Burada temel soru şudur. Diyelim, Başkan Mesut Barzani, “falan tarihte referandum yapıyoruz,” diyor. Referandum konusunda tarih açıklıyor. Bu açıklama karşısında, YNK’nin, Goran’ın, İslami partiler, Yekgirtu’nun, Komel’in… tutumu ne olur?

Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Nerina Azad'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.
46086 kişi tarafından görüldü.
Son Güncellenme:05:03:20

İsmail Beşikci

İsmail Beşikci

Yazarın Önceki Yazıları

Anı ResimleriMilliyetçilik, Bir Defa Dahaİsmail Beşikci Vakfı Diyarbakır Temsilciliği’nin Yeni Ofisinin AçılışıAna Dili YasaklamakAbdurrahim Rahmi ZapsuMüslüman Kürdlerde Milliyetçiliğin GelişimiJaponlar, JaponyaKürdistan Demokrat Partisi - SorularÜçüncü Erbil ForumuAğrı Direnişi Hakkında …Abdurrezzak BedirxanHıner Saleem: Ortadoğu’nun Esas SuçlularıYirminci Yüzyıl Başlarında Kürd Aydınları ve CumhuriyetVakfedilmiş Bir HayatOrtadoğu Barış ve Güvenlik Forumu (x)Son Gelişmeler ÜzerineTürkiye’de Üniversiteİbrahim Kaypakkaya AnmasıDeğinmeler 3Kürdistan'a SorMalazgirt ve KürtlerKurdiana DüğümüKemalizm ve Kürd Ulusal Sorunu IVKöklere YolculukToprak Temelli MilliyetçilikKürdlerin Geleceği Konusunda Birkaç SözAntik KürdistanDin Ve BilimKarakoçan (Dep) ve Yayladere (Holhol) İle İlgili İki KitapUludere (x)Newroz 2024 AkreÜç KitapHazro BeyleriSimurglarMehmet Bayrak’ın Kürt Kimliği MücadelesiŞeyh Said Direnişi İle İlgili İki KitapDiyarbakır Kitap Fuarı 2023Ermeni ve Rum Mallarının TürkleştirilmesiEhmedê Xanî’nin Hatırası ÜzerineAbdurrahman Önen-Erdnîgarîya KurdistanêKürtler ve Güller Cilt 3‘49’lar’, ‘55’ler’, ‘23’ler’ …'Yaşamın Kıyısında'Behdinan, Barzan, Milli LiderSuyu Arayan Halklar Aşiretten Ulusallığa Doğru Kürtler(II)Suyu Arayan Halklar Aşiretten Ulusallığa Doğru KürtlerYüzüncü Yılında Lozan AntlaşmasıSon Kız‘Deniz’in Ütopyası’ ÜzerineRudaw TVStockholm Kürd Sürgün Müzesi Üzerine DüşüncelerLozan Konferansı, Kürdler ve Kürdistan IILozan Konferansı, Kürdler ve Kürdistan Diaspora KürdleriMele Mıstefa Barzani Ulusal MüzesiRovîyê XasûkBarzani ve Kürt Ulusal Özgürlük Hareketi IIIKendi Kendini Yönetme Hakkı ‘Ayrılıkçı Yazılar’Peywend YayınlarıDuhok Üniversitesi’nin 30. YılıAhamenişlerden İran İslam Cumhuriyeti’ne IIKürtçülük Ahamenişlerden İran İslam Cumhuriyeti’neKürd Aydınları IIBedirhan Epözdemir’in AnılarıSeyidlik-ŞeriflikKürdizade Ahmed RamizMedreseler-ÜniversitelerMedya Kitabevi Birleşmiş Milletler ve KürdlerMülteci YaşamlarÖncü Bir Kürt Aydını59 Yıl Sonra ŞemdinliKemalizm Ve Kürd Ulusal Sorunu IIIOrtadoğuBir Ailenin Son 200 Yıllık TarihiTarih Okumaları, Kürdlerin HikayesiHewler’de, Soran’da ve Cambridge Koleji’nde KonferansTheodor Herzl Bize Ne Anlatıyor?AforizmalarSon YolcuIrkçılık Hakkında …Aydınlar Hakkında… Latife Fegan’ın AnılarıAdil Yargılama/Yargılanma Mümkün mü?Kürd Aydınlarıİlim-BilimKürdçe Derslerinin ÖnemiYaş 83…*Mezopotamya Uygarlığında HakkariKemalizm Ve Kürd Ulusal Sorunu - IIBediüzzaman’ın HançeriDoğu-Güneydoğu Dernekleri Platformu*Destar Kitap-KafeKürdistan’ın Güney'ine Seyahat Kürd Tarihinin Yazılı Ana KaynaklarıBingöl-Van Gezi İzlenimleriGöbekli Tepe Hakkında…Güvenlik Munzur Çem’in Anıları DerveCendere II Saatin İçindeki SırMehmet Öncü KitaplarıZarema, Yahudi DevletiJuli’nin Sesi‘Ateşte Doğanlar’Kadri Hoca…Kürt HâkimAlevilik Üzerine II‘Aleviler ve Sosyalistler’ Kitabı ÜzerineUygur TürkleriBaşkanlık Seçimleri, ABDÜniversite RaporuOFra Bengio’nun Kürd Liderlere EleştirisiDr. SaidKürdistan Bölgesel Yönetimi’nde Maaş Sorunu…Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde PKK-Haşdi Şabi İşbirliğiAma Onlar Kardeştiler…Mustafa Suphi ‘Kürdistan Ortadoğu’nun Polonya’sıdır’İSkan Tolun IIKürt Dil Hareketi (Harekata Zımanê Kurdî) II‘Doğumun Ölümü’Kürt Dil Hareketi (Hereketa Zimanê Kurdî)Kürdistan Bayrağı’nın ve KDP Binasının Yakılması Üzerine…Ermeniler, Kürdler, AzerilerDevrimci Doğu Kültür OcaklarıEylül 2020 Kürdler-KürdistanBir AİHM BaşkanıHalepçe arşivlerinin yakılması ve KDP’ye saldırıDevranİskan TolunWoodrow WilsonHarf Devrimi’nin Kürdler İçin AnlamıMehmet ElbistanKürtler, Şehir Şehirlileşme‘Kürt Çalışmaları…’Zini Gediği KatliamıKürd Tarihini Kürdlerin Yazması…‘Kürtlerin Kürt Olmama Hakkı’ II’Kürtlerin Kürt Olmama Hakkı’Değinmeler-2Irkçılık ÜzerineSeyid Ahmed CebariŞengal, AfrinMustafa SelîmîKemalizm ve Kürd Ulusal SorunuOrhan Kotan’ın ŞiiriLeylan - IIKürt Meselesiyle İlgili Bir Projen Var mı?LeylanXwebûnOrta Karadeniz’de Etnisite İlişkileriAlevilik Üzerine…Güvenli BölgeDuvarımızı Yapamadık…Doktor SaidAlevilik ve TarihiBitlis ve Ahalisi1916 Kürd TehciriBir Diplomatın Anıları Xızır Nasıl Ali Oldu?Kürd Tarihi Üzerine GözlemlerAdıyla ÇağırmakKürdistan’ın Güneyinde SoykırımKürdlerin TarihiMilliyetçilik ÜzerineHong Kong, Kürdistan‘Kürtlerle Türkler’Ortadoğu’da Devletlerin KurulmasıAbdurrahman Qassemlu’nun Katledilmesinin 30. YıldönümüÜniversitenin Bilim Anlayışında Temel SorunlarCumhuriyet, 19 Mayıs 2019'Özgürlük İçin Sanat'Helsinki’de Sosyal ForumTeknoloji, Bilim, EğitimMilletler Cemiyeti Döneminde Kürdler/KürdistanHewler - Duhok - ZahoBir Tartışma Üzerine…Dönemin RomanlarıEleştirilerin İzindeRêya Heqîyê (Alevilik)ABD Ziyareti - IVABD Ziyareti - IIIABD Ziyareti - IIABD Ziyareti - IBerlin’de Dersim 37-38 PaneliBaşur’da SiyasetDuhok-Hewlêr GezisiKürdçe Yasaklarının İşlevi‘Aleviliğin Doğuşu’ II‘Kimliksiz Çığlıklar’Türkiye’de Adalet Arayışları'Aleviliğin Doğuşu'Kürdlere Soykırım…Moskova’da Kürd KonferansıCevat Geray’a Sevgi…Bilim AhlakıMahallenin ArkadaşlarıSelahattin Demirtaş’ın ŞarkısıCanip Yıldırım KütüphanesiDevşirmeler ve DevletsizlerDağ Kavmi - IIAdaylar…Dağ Kavmi -IGeleceğini Belirleme Hakkı ve KürdlerFarhad Daftary, Şiilik AlevilikŞiizm‘Türklük Sözleşmesi’Timure Halil Hakkında …Düşmanlarını Sevindiren Bir Halk…Celal Talabani...Kürdler Zoru Başardı… Bağımsızlık...Güvenlik...Domino EtkisiReferandum-Bağımsızlık TartışmalarıDanimarka SeyahatiSekesûr’da Kürd-Alevi Soykırımıİnsanlık Araştırmaları MerkeziFahriye Adsay’ın Eleştirileri Üzerine…Bir Kürd...İki Kürd...Üç KürdYezda...Ermeniler, Kürdler…Yeni Bir KDP Kurma ÇalışmalarıHasta AdamAvustralya GezisiHayatımdan KesitlerBirey Toplum İlişkileriPeşmergelik Yüce Bir DeğerdirKaderine KüsmekKürd Halkının, Kürdistan’ın Başı Sağolsun…Kürdistan’ın Hayırlı Evladı Doktor SaidSuriyeli MültecilerParlamentoMilli Düşünce SempozyumuDesmond FernandesKürtlerin Bulunduğu Ülkeler Bölünemez!...Kürtler Ne İstiyor?EşkiyaDevlet, İslam, Kürdler ve DarbePencinarîler IIPencinarîler IAzim...'Afrika Edebiyatı' Üzerine…Yaresan (Ehl-i Hak) Rêya Heqîyê, EzdanZağros’un Ötesine…Süleymaniye Merkez Güvenlik Karargahı'Peçar Tenkil Harekatı/1927' Üzerine Birkaç Sözİttifaklar Mahmut Yeşil’e Sevgi…Tunceli Kanunu, Getirdiği Esaslar ve Devletin Asimilasyon PlanlarıYakındoğu’nun İmhası ve Pontus SorunuKeşiş’in Torunları Dersimli ErmenilerAnlıyorum Ama Konuşamıyorum1128 AkademisyenYaşar KayaAlevilik...Elveda Güzel VatanımAlevilerin KitabıUluslararası Barışı Kurma Çabaları, Kürdler/Kürdistan IIIUluslararası Barışı Kurma Çabaları, Kürdler/Kürdistan IIUluslararası Barışı Kurma Çabaları, Kürdler/Kürdistan (I)Komkurd-AnNelson Mandela - Aziz SancarBarış, Yüzleşme, MüzakereİBV Hewler Temsilciliği558. OturmaŞengal’i ZiyaretŞengalTBMMKürdlerde/Kürdistan’da Ana SorunÖzyönetim Üzerine...Norveç SeyahatiAlaine Tuoraine’e EleştiriKürdistan Bölgesel Yönetimi’nde Yönetim ZaaflarıGüneşin KrallığıKeyakisarBarzani bir dönem daha görevde kalmalıdırTemel şart Kürdistan Ordusu! Girê Spî'nin Kurtarılması...Üniversitenin Ana SorunuMardin: Hüzünlü KentAlevilik-MüslümanlıkOsmanlılar ve Acemler Arasında Kürdlerİslam’ın barış, huzur, adalet ve eşitlik anlayışı Kerbela’da son bulduKürd Kültürü Neden Yağmalanıyor?Kürd Êzidîlerin Azizesi 'Begê'İki Olay Üzerine DüşüncelerBarış ve Çözüm Süreci - IIIEleştirilerEv Jin û Mêrê bi MaskêBarış ve Çözüm Süreci - II Murat Bozlak’a sevgiler...Barış ve Çözüm Süreci…Rejim, İslamileşme, Kürdler/Kürdistan Alman Şarkiyatçı Dr. FriçSoykırımlar ve Devletsiz HalklarIŞİD’in ZuhuruŞeyh Ahmet, IŞİD Saldırıları ve Osman Baliç'in KatiliUlusların Kendi Geleceklerini Tayin Hakkı ve Kürdler/KürdistanBitlis Anıları, 1960’lı Yıllarda Bitlis’de YaşamUluslararası Bitlis SempozyumuBarzaniler Değinmelerİfade Özgürlüğü ve ABDTürk Siyasal Kültürü Üzerine… Birleşik Krallık, Fransa, Kürdler/Kürdistan Anti-Kürd Uluslar arası NizamKürd/Kürdistan incelemelerinde temel soru... Ulus İnşa Sürecinde Dilin RolüMustafa Barzani'yi sevgiyle anıyoruzDüşün Hayatında ve Edebiyatta KurumlaşmalarYakındoğu’nun İmhası,1915 Ermeni Soykırımı ve Hrant Dink’in Katledilmesi Resmi İdeolojinin Temel ÖzelliğiRoboski – GoyilerTürk-İslam Sentezi ve Kürd SorunuKürdistan sorunu her şeyden önce duruş sorunudurBarış
x