Iraklı siyasetçi: ABD, silahlı gruplara yakın isimlerin hükümete girmesine karşı

Bağdat’ta Iraklı siyasi çevrelerden edinilen bilgilere göre, Ammar el-Hekim liderliğindeki Ulusal Hikmet Hareketi’nden bir kaynak, Şii “Koordinasyon Çerçevesi”nin (İtar et-Tansiki) yeni başbakanın seçimine ilişkin mekanizma üzerinde anlaşmaya vardığını açıkladı. Kaynak, aday havuzunun dört isimle sınırlandığını ancak bu isimlerin henüz açıklanmadığını belirtirken, ABD’nin silahlı gruplara yakın herhangi bir ismin yeni hükümete katılmasına karşı olduğunu da dile getirdi.

Şii Koordinasyon Çerçevesi kısa süre önce Temsilciler Meclisi’nin en kısa sürede toplanması ve Meclis Başkanlık Divanı’nın seçilmesi çağrısında bulunmuştu. Çerçevenin medya ofisinden yapılan açıklamaya göre, Koordinasyon Çerçevesi pazartesi akşamı Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani’nin ofisinde 254’üncü olağan toplantısını gerçekleştirdi. Toplantıda, önümüzdeki döneme ilişkin ulusal süreçler ve “anayasal çerçeveler doğrultusunda hükümetin kurulma yolları” ele alındı.

Açıklamada, parlamentonun en kısa sürede toplanmasının ve başkanlık divanının seçilmesinin önemi vurgulanırken, hükümetin kurulması ve diğer anayasal yükümlülüklerin “sorumluluk ve uzlaşı ruhuyla” tamamlanması için tüm siyasi taraflar arasında diyaloğun sürdürülmesi gerektiği ifade edildi.

“Dosya Büyük Ölçüde Tamamlandı”

Ulusal Hikmet Hareketi üyesi Fehd el-Cuburi de devlet medyasına yaptığı açıklamada, başbakan seçimine ilişkin dosyanın “büyük ölçüde tamamlandığını” söyledi. Cuburi, Koordinasyon Çerçevesi içindeki uzlaşının netleştiğini, Kürt ve Sünni siyasi güçlerle yürütülen müzakerelerde de ileri aşamaya gelindiğini kaydetti.

Cuburi’ye göre, bakanlıkların dağılımı ve seçim sonrası siyasi haklara ilişkin ilk mutabakatlar sağlandı ve kriterleri karşılayan dokuz aday arasından başbakanın belirlenmesi süreci başladı. Nihai adayın, tüm prosedürlerin tamamlanmasının ardından Koordinasyon Çerçevesi içinde yapılacak oylamayla belirleneceği belirtildi.

ABD’nin Şartı: Silahlı Geçmişi Olanlar Dışarıda

Ulusal Hikmet Hareketi Genel Kurulu üyesi Rahim el-Ubudi ise Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakan seçim mekanizmasını netleştirdiğini ve aday sayısını dört isimle sınırladığını söyledi. Ubudi, ABD’nin temel şartlarından birinin, silahlı geçmişi bulunan ya da silahlı gruplarla bağlantılı kişilerin yeni hükümette yer almaması olduğunu vurguladı.

Bu şartın yalnızca Koordinasyon Çerçevesi’ni değil, tüm siyasi güçleri kapsadığını belirten Ubudi, silahın devlet tekelinde toplanmasının ortak bir hedef olduğunu ancak bunun “iç dinamiklere dayalı, ulusal güvencelerle ve dış müdahaleden uzak” bir şekilde gerçekleştirilmesi gerektiğini ifade etti.

Parlamento ve Cumhurbaşkanlığı Süreci

Ubudi ayrıca, Irak Anayasası’nın 54’üncü maddesine göre parlamentonun ilk oturumunun, Federal Mahkeme’nin seçim sonuçlarını onaylamasından sonra 15 gün içinde yapılması gerektiğini hatırlattı. Bu sürenin en geç ayın 29’unda dolacağını, ancak siyasi eğilimin oturumun 25’inde yapılması yönünde olduğunu söyledi.

Parlamento başkanlığı için Sünni bileşenin aday belirlemesinin beklendiğini kaydeden Ubudi, başkan yardımcılarının ise Şii ve Kürtler tarafından belirleneceğini ifade etti. Parlamento başkanlığı için öne çıkan isimlerin Muhammed Tümeym ile Musenna es-Samarrai olduğu, ancak siyasi dengelere göre bu durumun değişebileceği belirtildi.

“Gecikme Krizi Derinleştirir”

Siyasi çevrelere göre önümüzdeki haftanın, parlamento, cumhurbaşkanlığı ve başbakanlık dahil olmak üzere kilit makamların netleşmesi açısından kritik olduğu vurgulanıyor. Herhangi bir gecikmenin siyasi krizi derinleştireceği ve hükümetin kurulmasını uzatacağı uyarısı yapılıyor.

“Zafer Koalisyonu” sözcüsü Akil er-Redini ise anayasal takvimin siyasi bloklar üzerinde ciddi baskı oluşturduğunu belirterek, başta Kürt bloklar olmak üzere tüm tarafların cumhurbaşkanlığı, parlamento başkanlığı ve başbakanlık için adaylarını hızla netleştirmesi gerektiğini söyledi. Redini, Koordinasyon Çerçevesi’nin başbakan adayını önümüzdeki hafta açıklamasının muhtemel olduğunu da sözlerine ekledi.