Kudüs Gücü Komutanının gizli Bağdat ziyareti: İran’ın yeni stratejik dönüşü

İran Devrim Muhafızları’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, bu hafta sessiz bir ziyaretle Bağdat’a geldi. Görüşmelerine dair çok az bilgi paylaşılırken, Kaani’nin amacı Irak’taki bölünmüş Şii bloğu bir arada tutmak ve Tahran’ın zayıflayan bölgesel etkisini yeniden tesis etmekti.

Şii Koalisyonu Bir Arada Tutma Çabası

Kaani, İran’a yakın partiler ve silahlı gruplardan oluşan Şii Koordinasyon Çerçevesi liderleriyle bir araya gelerek, 11 Kasım’da yapılacak parlamento seçimleri öncesinde birlik ve sükûnet çağrısı yaptı.

İran ve Arap medyasına göre, Kaani liderlere kamuoyu önünde polemiklerden kaçınmaları ve iç çekişmeleri büyütmemeleri yönünde uyarılarda bulundu.

Mukteda es-Sadr’ın seçim boykotu çağrısı sonrası, söz konusu çerçeve Irak’taki ana Şii siyasi güç konumunda. Ancak yolsuzluk iddiaları, milisler üzerindeki kontrol kavgaları ve İran’la ilişkiler konusundaki görüş ayrılıkları ittifakı kırılgan hâle getirmiş durumda. Kaani’nin ziyareti, bu dağınıklığı engelleme girişimi olarak değerlendiriliyor.

İran’ın Irak’taki Önceliği: Etki Alanını Korumak

İran uzun süredir Irak’ı “direniş ekseninin mihenk taşı” olarak görüyor. Ancak mevcut koşullar artık geçmişten çok farklı.

Lübnan’da Hizbullah, İsrail’le yaşanan savaş ve lideri Hasan Nasrallah’ın suikastı sonrası zayıfladı.

Gazze’de Hamas, İsrail operasyonlarıyla büyük darbe aldı.

Suriye’de ise Beşar Esad’ın devrilmesi, İran’ın Hizbullah’a uzanan lojistik hattını kopardı.

Bu tablo içinde Irak, Tahran’ın yeniden yapılanma ve denge arayışındaki tek sahası hâline geldi. İran’ın Irak ile enerji, ticaret ve finans kanalları üzerinden kurduğu bağlar, bölgesel stratejisinin devamı açısından hayati önem taşıyor.

Kudüs Gücü’nde Yeni Dönem

Kaani, selefi Kasım Süleymani’nin aksine, gösterişli ve medyatik bir liderlik tarzından uzak duruyor.

Yeni nesil Kudüs Gücü komutanları, sessizlik içinde diplomasi, yerel inisiyatif ve esnek koordinasyon stratejilerini benimsiyor.

Bu yaklaşım, hibrit savaş ve siber alan dahil olmak üzere farklı cephelerde varlık gösteren yeni İran askeri doktrinini yansıtıyor.

Ancak bu strateji, artan ABD ve İsrail baskısı altında test ediliyor. Kaani’nin Bağdat’ta bulunduğu gün, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani ile görüşerek “İran destekli milislerin silahsızlandırılmasının aciliyetini” vurguladı. Bu da Irak’ın, Washington ile Tahran arasındaki rekabetin merkezinde kalmaya devam ettiğini gösteriyor.

Genişleme Değil, Koruma Dönemi

Tahran’ın önceliği artık genişleme değil, mevcut kazanımları koruma. “Direniş ekseni” olarak adlandırılan ağın bütünlüğü bozulmuş durumda.

Bu nedenle Irak’taki Şii grupların birliğini korumak, yalnızca siyasi nüfuz için değil, aynı zamanda İran’ın bölgesel ağının lojistik ve mali damarlarını açık tutmak açısından da kritik önemde.

Kaani’nin misyonu, bu açıdan bir “yeniden örgütlenme” adımı olarak görülüyor. Tahran, bölgede gücünü artık simgesel askerî gösterilerle değil, sessiz diplomasiyle sürdürmeye çalışıyor.

Seçimler Kritik Dönemeç Olacak

Kasım ayında yapılacak Irak seçimleri, Kaani’nin girişiminin başarısını test edecek ilk aşama olacak.

Eğer Şii ittifak birlik içinde kalırsa, İran’ın etkisi korunabilir; ancak ittifakın parçalanması, Bağdat’taki siyasi kilidi derinleştirebilir ve ABD’nin etkisini artırabilir.

Her durumda, İran’ın bölgesel oyun planı değişiyor.

Tahran artık hâkimiyetini sert güçle değil, sessiz diplomasi, esnek caydırıcılık ve sınırlı angajman stratejileriyle sürdürmeye çalışıyor.

Kaani’nin Bağdat ziyareti, yalnızca Irak seçimleriyle ilgili değil; aynı zamanda İran’ın son yirmi yılda kurduğu bölgesel ağın hayatta kalma mücadelesinin bir parçasıydı.