New York Times beklenen İstanbul depremini yazdı: 'En kötü insani felaketlerden biri yaşanacak'

Volkanoloji uzmanı Dr. Robin George Andrews'ün kaleme aldığı analizde, Marmara Denizi'nden geçen fay hatlarında son dönemde görülen hareketliliğin büyük bir depreme yol açabileceği belirtiliyor.

Haberde, hakemli dergi Science'ta perşembe günü yayımlanan araştırmaya da gönderme yapılıyor.

Çalışmada, güçlü depremlerin Ana Marmara Fayı hattı diye adlandırılan kilitli bir bölüme doğru ilerlediğine dikkat çekiliyor. Bunun da yaklaşık 16 milyon kişinin yaşadığı İstanbul'da 7,0 veya daha üzeri büyüklükte bir depreme yol açabileceği öngörüsü paylaşılıyor.

Bilim insanları depremin zamanının önceden tahmin edilemeyeceğini hatırlatarak, her koşul için ön hazırlıkların yapılması gerektiğini söylüyor.

Araştırmanın yazarı, Almanya'daki GFZ Helmholtz Jeoloji Bilimleri Merkezi'nden sismolog Patricia Martínez-Garzón şunları söylüyor:

Depremler önceden tahmin edilemez. Sıradışı bir şeylerin olduğunu gösteren herhangi bir sinyalin erken tespiti ve bunun etkilerinin azaltılmasına odaklanmamız gerekiyor.

Araştırmada, sözkonusu fay hattında son 20 yılda meydana gelen depremler inceleniyor. 2011'de Ana Marmara Fayı'nın batı kesiminde 5,2 büyüklüğünde deprem yaşanmıştı. 2012'de de hattın doğu kesiminde 5,1 büyüklüğünde bir deprem gerçekleşmişti.

Eylül 2019'daysa Ana Marmara Fayı'nın orta kısmında 5,8 büyüklüğünde bir deprem tespit edilmişti. Ardından bu yıl nisanda yaşanan 6,2 büyüklüğündeki deprem de bu noktanın hemen doğusunda meydana gelmişti.

Araştırmacılar, bir sonraki depremin büyüklüğünün daha fazla olabileceğine dikkat çekiyor. Bu fayda yaşanabilecek böyle bir depremin, fayın doğu kısmına daha fazla baskı uygulayarak korkulan kırılmayı tetikleyebileceği uyarısı yapılıyor. 6,0 ve üzeri büyüklükteki bir depremin bile İstanbul'da önemli hasara yol açabileceğine işaret ediliyor.

Cornell Üniversitesi'nden deprem bilimci Judith Hubbard da uyarıyor:

İstanbul civarında meydana gelecek çok büyük bir deprem, yakın tarihin en kötü insani felaketlerinden birine yol açacaktır.

Depremin yaratacağı hasarın, faydaki kırılmanın yönü de dahil birçok unsura bağlı olduğuna dikkat çekiliyor. Martínez-Garzón'un da eş yazarlarından olduğu başka bir çalışmada, kırılmanın doğuya, İstanbul yönüne doğru ilerleme ihtimalinin daha yüksek olduğuna işaret edilmişti.  

Andrews'ün yazısında, "Türkiye'nin 2023'teki çifte deprem felaketinde olduğu gibi, İstanbul'u trajediye hazırlayacak unsurun insan faktörü olduğu" ifade ediliyor.

Hubbard, çarpık şehirleşme ve nüfus yoğunluğu nedeniyle İstanbul'un risk altında olduğunu söylüyor:

Onlarca yıldır süren düzensiz büyüme ve şehrin yoğunlaşması, uygulanmayan bina standartları ve dengesiz zeminler üzerinde yapılan inşaatlar, özellikle tehlikeli bir durum yarattı.