ABD, İran’ın 'gölge bankacılık' ağını takibe aldı

ABD Hazine Bakanlığı’na bağlı Mali Suçlar Araştırma Ağı (FinCEN), İran’a ait yeni bir “gölge bankacılık” ağını tespit ettiğini duyurdu. Kurumun Perşembe günü yayımladığı rapora göre, 2024 yılı boyunca İran bağlantılı yaklaşık 9 milyar dolarlık finansal işlem Amerikan bankacılık sistemi üzerinden gerçekleştirildi.

FinCEN raporunda, İran’ın ABD yaptırımlarını aşmak, yurt dışında petrol satmak, para aklamak ve bölgesel vekil gruplarını finanse etmek için yerel döviz büroları ile yabancı şirketleri kapsayan paralel bankacılık ağlarını kullandığı belirtildi.

FinCEN Direktörü Andrea Gacki, bu “gölge finansal ağların” İran’ın bölgesel faaliyetlerinin en önemli finansman kaynaklarından biri olduğunu belirterek, “Bu ağları ortaya çıkarmak, İran’ın askeri programlarını ve vekil örgütlerini fonlamasının önüne geçmek açısından kritik önem taşıyor,” dedi.

Rapor, İran bağlantılı şirketlerin özellikle Birleşik Arap Emirlikleri, Hong Kong ve Singapur üzerinden faaliyet yürüttüğünü ortaya koydu. Bu ülkelerdeki petrol, yatırım, deniz taşımacılığı ve teknoloji firmaları üzerinden milyarlarca dolarlık işlem yapıldığı bildirildi.

FinCEN’e göre, bu “ön şirketler”in yaklaşık 5 milyar dolarlık işlem gerçekleştirdiği, bunların 4 milyar dolarlık kısmının İran’a bağlı petrol şirketleri üzerinden yürütüldüğü kaydedildi. Ayrıca, İran’la bağlantılı teknoloji tedarik firmalarının, ihracat kontrolüne tabi ürünler için yaklaşık 413 milyon dolar ödeme aldığı ifade edildi.

Trump yönetimi, Şubat 2025’te başlattığı yeni “maksimum baskı” stratejisi kapsamında, İran’ın nükleer ve balistik füze kapasitesini sınırlamayı ve bölgesel vekil gruplara yönelik finansmanı kesmeyi hedefliyor.

Washington’dan Sert Mesaj: “Tahran Yıkıma Gidiyor”

ABD’nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Mike Waltz, New York’taki BM Güvenlik Konseyi oturumunda yaptığı konuşmada, İran’ı “yıkım yolunda ilerlemekle” suçladı ve uluslararası toplumu Tahran’a baskı yapmaya çağırdı.

“İran rejimi, halkını yoksulluğa sürükleyen devrimci yanılsamalarından vazgeçmelidir,” diyen Waltz, İran liderliğini halkının yararına ve bölgenin güvenliği için harekete geçmeye davet etti. Waltz, “Ortadoğu şu anda İran’ın vekillerine karşı atılan kararlı adımlar sayesinde eşi benzeri görülmemiş tarihi fırsatlara tanıklık ediyor,” ifadelerini kullandı.

Waltz ayrıca, İran yönetimine Washington ile “doğrudan ve iyi niyetli bir diyalog” kurma çağrısında bulundu. “ABD, diplomasiye açık, ancak yıkım politikasını sürdüren bir rejime sessiz kalmayacak,” dedi.

Bölgesel ve Finansal Baskının Süreceği Sinyali

ABD’nin İran’a yönelik baskısı, sadece ekonomik yaptırımlarla sınırlı kalmayacak gibi görünüyor. FinCEN’in raporu, finansal kurumlara “İran bağlantılı şirketler konusunda daha dikkatli olmaları” uyarısında bulunurken, Washington’un bu adımı Tahran üzerindeki diplomatik ve ekonomik baskıyı artırma stratejisinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.

Yetkililer, yaptırımların İran’ın askeri kapasitesini ve bölgedeki etkinliğini sınırlamada etkili olduğunu, ancak “gölge finans” ağlarının bu politikayı zayıflattığını vurguluyor.