Tayland ve Kamboçya sınırında çatışma çıktı

Tayland ile Kamboçya arasındaki sınır anlaşmazlığı haftalardır artan gerilimin ardından perşembe günü silahlı çatışmaya dönüştü. Tayland ordusu, tartışmalı sınır hattı boyunca konuşlandırdığı altı F-16 savaş uçağından birinin Kamboçya içinde bir askeri hedefi vurduğunu açıkladı. Her iki ülke de çatışmayı karşı tarafın başlattığını öne sürdü.

Tayland ordusu sözcü yardımcısı Richa Suksuwanon, “Askeri hedeflere yönelik hava gücü kullanımımız planlandığı şekilde gerçekleşti,” dedi. Olayın ardından Tayland, Kamboçya ile olan sınır kapılarını kapattı.

Kamboçya Savunma Bakanlığı ise jetlerin bir yola iki bomba bıraktığını duyurarak, Tayland’ın “Kamboçya’nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne karşı işlediği pervasız ve vahşi askeri saldırıyı” sert bir dille kınadı.

Olaylar nasıl başladı?

Gerilim, çarşamba akşamı Tayland’ın Kamboçya Büyükelçisini geri çağırması ve Bangkok’taki Kamboçya elçisini sınır dışı edeceğini açıklamasıyla tırmandı. Tayland, tartışmalı bölgede son dönemde yerleştirildiğini iddia ettiği mayınlardan birinin patlaması sonucu bir askerinin ayağını kaybettiğini öne sürdü. Bu, bir hafta içinde meydana gelen ikinci mayın vakasıydı.

Tayland Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Kamboçya birliklerinin perşembe sabahı ağır topçu ateşiyle Tayland’a ait bir askeri üssü ve sivil bölgeleri aralarında bir hastanenin de bulunduğu alanları hedef aldığı belirtildi. Saldırılar sonucu sivil can kayıplarının yaşandığı bildirildi.

Bakanlık, “Kraliyet Tayland Hükûmeti, Kamboçya’nın saldırgan tavrı ve egemenlik ihlallerine devam etmesi hâlinde, meşru müdafaa tedbirlerimizi artırmaya hazırdır,” ifadelerine yer verdi.

Çatışmaların yaşandığı Tayland’ın Surin sınır eyaletinde halk, beton bloklar ve kum torbalarıyla güçlendirilmiş sığınaklara kaçtı. TPBS kanalına konuşan ismi açıklanmayan bir kadın, patlama ve silah sesleri eşliğinde “Kaç el ateş edildi, sayamıyorum bile,” dedi.

Kamboçya Dışişleri Bakanlığı ise Tayland’ın hava saldırılarını “nedensiz” olarak nitelendirdi ve Tayland’ı kuvvetlerini geri çekmeye ve gerilimi daha da tırmandıracak eylemlerden kaçınmaya çağırdı.

Yüzyıllık sorun

Tayland ve Kamboçya, 817 kilometrelik kara sınırının çeşitli noktalarında yüzyılı aşkın süredir egemenlik mücadelesi veriyor. Bu anlaşmazlık, zaman zaman çatışmalara yol açtı. 2011 yılında bir hafta süren topçu atışlarında en az bir düzine kişi hayatını kaybetmişti.

Son gerilim, Mayıs ayında bir Kamboçya askerinin kısa süreli bir silahlı çatışmada öldürülmesiyle yeniden alevlendi. Bu olay, diplomatik krize dönüşerek silahlı çatışmalara kadar uzandı.

Mayın gerilimi ve son gelişmelerle bağlantısı

Perşembe günü erken saatlerde çatışmalar, Tayland’ın başkenti Bangkok’a yaklaşık 360 kilometre uzaklıktaki Ta Moan Thom tapınağı yakınlarında patlak verdi. Surin eyaletine bağlı Kabcheing ilçesi yetkilisi Sutthirot Charoenthanasak, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Top mermileri insanların evlerine isabet etti,” dedi. Olayda iki sivilin hayatını kaybettiği, sınır hattındaki 86 köyden 40 bin sivilin tahliye edildiği bildirildi.

Tayland ordusu, Kamboçya’nın önce bir keşif İHA’sı gönderdiğini, ardından ağır silahlarla asker sevk ettiğini duyurdu. Kamboçya birliklerinin ateş açması sonucu iki Tayland askerinin yaralandığı bildirildi. Tayland, Kamboçya’nın çok sayıda silah kullandığını, bunlar arasında roketatarların da bulunduğunu açıkladı.
Kamboçya Savunma Bakanlığı ise Tayland birliklerinin "provokatif bir şekilde" kendi topraklarına girdiğini ve Kamboçya askerlerinin meşru müdafaada bulunduğunu savundu.

Tayland Başbakan Vekili Phumtham Wechayachai, durumun son derece hassas olduğunu belirterek, “Uluslararası hukuka uygun hareket edeceğiz,” dedi.

Telefon konuşması sızdırıldı

Gerilimi yumuşatmak amacıyla Tayland Başbakanı Paetongtarn Shinawatra’nın  Kamboçya’nın etkili eski başbakanı Hun Sen ile yaptığı ve detayları sızdırılan telefon görüşmesi, Tayland’da siyasi krize yol açtı. Görüşmenin ardından Shinawatra, Anayasa Mahkemesi tarafından görevinden uzaklaştırıldı.Hun Sen ise Facebook’tan yaptığı açıklamada, Tayland ordusunun Kamboçya’nın iki vilayetini top atışına tuttuğunu yazdı.

Tayland, bu hafta içinde Kamboçya’yı, tartışmalı bölgeye yeni kara mayınları yerleştirmekle suçladı. Kamboçya ise suçlamayı reddederek, söz konusu Tayland askerlerinin çatışmaların yaşandığı bölgede önceden döşenmiş eski mayınlara bastığını savundu.

Kamboçya, iç savaş döneminden kalma milyonlarca kara mayınıyla hala mücadele ediyor. Tayland ise mayınların son dönemde yerleştirildiğinde ısrarcı. Kamboçya ise bu iddiayı “asılsız” olarak nitelendiriyor.