Kürdistan Bölgesi yeni arabulucu mu? Erbil, Şam–DSG diyaloğunda köprü rolüne hazırlanıyor

10.kuruluş yıldönümünü kutlayan DSG’nin Genel Komutanı Mazlum Abdi, güçlerinin “Suriye ordusunun bir parçası” olacağını açıkladı. Abdi, kısa süre içinde bir DSG askeri heyetinin Şam’a giderek birleşme mekanizmasını görüşeceğini söyledi.

Bu açıklama, DSG’nin tutumunda önemli bir değişim olarak değerlendiriliyor. ABD merkezli Associated Press’e göre taraflar, DSG’nin Suriye ordusuna dahil edilmesi konusunda ilkesel bir uzlaşıya vardı.

DSG Müzakere Komitesi Eş Başkanı Foza Yusuf da, birleşmenin “ordunun ulusal karakterini güçlendireceğini” belirterek, siyasi istikrarın demokratik bir çözümle mümkün olacağını ifade etti.

Mart Anlaşması: Kağıt Üzerinde Uzlaşı, Sahada Belirsizlik

Bu gelişmeler, 10 Mart 2025’te varılan ve ülke genelinde ateşkesi, mültecilerin dönüşünü ve devlet kurumlarının bütünleşmesini öngören Mart Anlaşması’nın canlandırılması anlamına geliyor.

Ancak sahada uygulama sınırlı kaldı. “De Facto” sitesine göre, bazı teknik adımlar (Tişrin Barajı yönetimi, yol açma ve petrol koordinasyonu) atılsa da, siyasi ve askeri birleşme henüz gerçekleşmedi.

Şam merkeziyetçi bir yönetim modelinde ısrar ederken, DSG “yerinden yönetim” ve “kültürel çoğulculuk” ilkelerinde ısrar ediyor. Bu durum, tarafların aynı masada ama farklı hedeflerle oturduğunu gösteriyor.

Karşılıklı Güvensizlik ve Dış Etkiler

Uzmanlara göre, Şam ile DSG arasında ilerleme kaydedilememesinin temel nedeni karşılıklı güvensizlik.

Siyasi analist Cemal es-Seyyid Ahmed, “İki taraf da dış faktörlere fazlasıyla bağımlı. ABD ve Türkiye’nin baskısı, anlaşmanın gerçek bir siyasi birleşmeye dönüşmesini engelliyor,” değerlendirmesini yapıyor.

Washington, DSG’nin Suriye ordusuna katılımını desteklerken, aynı zamanda Kürt güçlerin kazanımlarının korunmasını istiyor. Öte yandan Ankara, “yerel özerklik” girişimlerini bölünme tehdidi olarak görüyor ve Şam’ı bu yönde sıkıştırıyor.

Deyrezzor: Pilot Bölge Olarak Seçildi

Son görüşmelerde tarafların, entegrasyonun Deyrezzor vilayetinde başlatılması konusunda mutabakata vardığı bildiriliyor. Bölge, hem DSG’nin hem de hükümetin etkin olduğu ve ABD üslerinin bulunduğu stratejik bir alan olarak görülüyor.

Plan, ortak “terörle mücadele” birliklerinin kurulmasını ve DSG’nin bazı unsurlarının Savunma Bakanlığı denetiminde görev almasını öngörüyor.

Gazeteci Cewan Sûz’a göre, “Deyrezzor’daki deneyim, birleşmenin başarısını veya çöküşünü belirleyecek. Her iki taraf da bu bölgeyi test sahası olarak görüyor.”

Washington ve Paris’in Rolü

ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack ve CENTCOM Komutanı Amiral Brad Cooper, son görüşmelere doğrudan katıldı.

Fransa da süreci destekliyor. Fransız Dışişleri Bakanlığı, DSG’nin Suriye ordusuna entegrasyonunu “Suriye ve bölge istikrarı için temel bir adım” olarak nitelendirdi.

Kürdistan Bölgesi Olası Arabulucu Rolünde

Bazı kaynaklara göre, Irak Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani, Ankara ziyaretinde DSG lideri Mazlum Abdi’nin mesajlarını Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’a iletti.

Bu mesajlar arasında Kamışlo–Nusaybin sınır kapısının yeniden açılması ve Türkiye’nin kuzeydoğu Suriye’deki yatırımlara katılımı gibi öneriler bulunuyor.

Analistler, Erbil’in hem Ankara hem Şam hem de DSG ile iletişim kurabilen “tek taraf” olduğunu ve bu nedenle teknik arabulucu rolü oynayabileceğini belirtiyor.

Kağıt Üzerinde Barış, Sahada Bekleyiş

Her ne kadar taraflar “ilkesel anlaşmaya” varmış görünse de, DSG ile Şam arasındaki temel sorunlar — merkeziyetçilik, güven eksikliği ve dış baskılar — çözülmeden kalıyor.

Şimdilik, tarafların önceliği “çatışmasızlık ve sınırlı işbirliği.” Ancak, bu sürecin gerçek bir birleşmeye mi yoksa yeni bir denge oyununa mı dönüşeceği, önümüzdeki aylarda netleşecek.