Lafarge’a 'IŞİD’e milyonlarca Euro aktarma' suçlaması: Paris’te yargılama başladı

Fransa’nın başkenti Paris’te dün başlayan dava, ülke hukuk tarihinde bir dönüm noktası olarak görülüyor. Uluslararası çimento devi Lafarge ve bazı eski üst düzey yöneticileri, Suriye’deki iç savaş sırasında terör örgütü IŞİD ve El Nusra Cephesi’ne milyonlarca euro ödemekle suçlanıyor.

Paris Ceza Mahkemesi’nde görülecek davada, 2015 yılında İsviçre merkezli Holcim tarafından satın alınan Lafarge şirketiyle birlikte eski CEO Bruno Lafont, beş üst düzey yönetici ve iki Suriyeli aracı sanık olarak yer alıyor. Sanıklardan biri hâlâ uluslararası yakalama emriyle aranıyor.

Savcılığa göre, 2013-2014 yılları arasında Lafarge Cement Syria (LCS) adlı yan kuruluş, Suriye’nin kuzeyinde faaliyet gösteren silahlı gruplara, özellikle IŞİD ve El Nusra’ya, fabrika faaliyetlerini sürdürmek için milyonlarca euro aktardı.

Amaç, 2010’da 680 milyon euroluk yatırımla inşa edilen Celabiye çimento fabrikasının çalışmaya devam etmesini sağlamaktı.

Çatışmalar sürerken faaliyetlerine devam etti

Birçok çok uluslu şirket 2012’de güvenlik gerekçesiyle Suriye’den çekilirken, Lafarge yalnızca yabancı personelini tahliye etti. Yüzlerce Suriyeli işçi, Eylül 2014’te IŞİD’in fabrikayı ele geçirmesine kadar çalışmayı sürdürdü.

Bu dönemde şirketin yerel yetkililerinin, ham madde alımı ve kontrol noktalarından güvenli geçiş için silahlı gruplara para ödediği öne sürülüyor.

ABD’de suçunu kabul etti

Skandal, 2016’da medya araştırmaları ve NGO Sherpa ile ECCHR gibi kuruluşların şikayetleriyle gündeme geldi. 2017’de başlatılan yargı süreci sonunda, Lafarge 2022’de ABD’de “terör örgütlerini destekleme” suçlamasını kabul etti ve yaklaşık 778 milyon dolar ceza ödedi.

Ancak Fransa’daki sanıklar, bu anlaşmayı “masumiyet karinesine saldırı” olarak nitelendiriyor.

“Gölgelikler aydınlanacak”

Eski CEO Bruno Lafont, ödemelerden haberi olmadığını savunarak ABD’deki anlaşmayı reddetti. Avukatları, bu davanın “gerçeklerin ortaya çıkmasını” sağlayacağını ve özellikle Fransız istihbaratının olaylardaki rolüne açıklık getireceğini söylüyor.

Soruşturma yargıçları, Lafarge’ın güvenlik ekibi ile Fransız istihbaratı arasında bilgi alışverişi olduğunu doğrulasa da, bunun devlet onayı anlamına gelmediğini belirtti.

240’tan fazla mağdur taraf

Dava, aralarında eski Suriyeli çalışanların da bulunduğu 240’tan fazla mağdurun katılımıyla yürütülüyor. Sherpa örgütünden Anna Kiefer, “On yıldan uzun bir süredir sessiz kalan işçiler sonunda yaşadıklarını anlatabilecek: kontrol noktaları, kaçırılmalar, ölüm tehdidiyle yaşamak…” dedi.

Eğer suçlu bulunursa, Lafarge yaklaşık 1 milyar euro para cezasıyla karşı karşıya kalacak. Ayrıca, uluslararası ambargonun ihlali nedeniyle ceza miktarının yasadışı işlemlerin değerinin on katına kadar çıkabileceği belirtiliyor.

Bu dava sürerken, şirket hakkında “insanlığa karşı suçlara ortaklık” iddiasıyla ayrı bir soruşturma da devam ediyor. Lafarge’ın Suriye ve Irak’taki cihatçı grupların işlediği suçlara dolaylı destek sağlamış olabileceği ihtimali hâlâ araştırılıyor.