SOMO: Erbil-Bağdat petrol anlaşması son aşamaya geldi

Irak’ın devlet petrol pazarlama şirketi SOMO, Erbil ile Bağdat arasında Kürdistan Bölgesi petrolünün ihracatını yeniden başlatmaya yönelik anlaşmanın “son aşamaya geldiğini” açıkladı.

SOMO Başkanı Ali Nizar, medyaya yaptığı açıklamada, “Anlaşma son aşamaya ulaştı. Uygulama ve üretim miktarlarının pompalanması için sağlam bir mekanizmaya vardık. Tüm detaylar tamamlandıktan sonra pompalama prosedürlerini bekliyoruz” dedi.

Nizar, Erbil ile Bağdat’ın anlaşmaya varmak için gösterdiği “büyük çabaları” övdü ve SOMO’nun, Kürdistan Bölgesi’nde faaliyet gösteren uluslararası petrol şirketlerini alacaklarının anlaşmaya uygun şekilde garanti altına alınacağı konusunda “rahatlatmak için çalıştığını” belirtti. Ayrıca, “Hükümet, anlaşmanın resmen imzalanmasının ardından ihracatın yeniden başlayacağı tarihi yakında açıklayacak” dedi.

Salı günü Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur Barzani, ABD’nin Bağdat Maslahatgüzarı Joshua Harris ve Erbil Başkonsolosu Wendy Green ile bir araya geldi. Görüşmede taraflar, “petrol ihracatının en kısa sürede yeniden başlaması gerektiğini” vurguladı ve federal hükümetin Kürdistan Bölgesi’ne maaş ve mali haklarını sağlamasının önemine dikkat çekti.

Pazartesi günü Erbil, Bağdat ve petrol şirketleri arasında, uzun süredir durmuş olan petrol ihracatının yeniden başlaması için üçlü bir anlaşma imzalanmıştı. Daha önce varil başına 16 dolar ödeme alması öngörülen şirketlere, artık kendi talepleri doğrultusunda nakit yerine ham petrol verilecek.

Kürdistan Bölgesi’nden petrol ihracatı, Mart 2023’te Türkiye’nin Bağdat’a karşı Paris merkezli tahkim mahkemesinde açılan davayı kaybetmesinin ardından Ceyhan hattı üzerinden durmuştu. Ankara, 1973 anlaşmasını ihlal ederek Erbil’in 2014’ten itibaren bağımsız petrol satmasına izin vermekle suçlanmıştı.

Petrol ihracatının yanı sıra, Erbil ile Bağdat arasında Kürdistan Bölgesi’nin petrol dışı gelirlerinin paylaşımı da bütçe krizlerini tetikledi. Bu çerçevede Irak hükümeti yıllardır Erbil’e yaptırımlar uyguluyor. Son olarak Mayıs ayında Irak Maliye Bakanı Taif Sami, federal hükümetin Kürdistan Bölgesi memur maaşlarını finanse etmeyi askıya alacağını duyurmuştu.

Kürdistan Bölgesi’nde memurlar Haziran maaşlarını Eylül ayında alabildi. Temmuz ve Ağustos maaşları ise hâlen ödenmedi. KBY, Bağdat’la çözüm bulma konusunda yükümlülüklerini fazlasıyla yerine getirdiklerini defalarca yineledi.